Sur İlçesinde bulunan ve 500 yıllık geçmişe sahip Deva Hamamı tarihi ve mimari yapısıyla dikkat çekiyor. 40 yıl kapalı kaldıktan sonra temizlenen ve kafe... 23.06.2023, Sputnik Türkiye
Diyarbakır’ın ilk yerleşim yeri olan ve geleneksel kent alanını oluşturan Sur İlçesi, tarihi, mimari ve kültürel yapısıyla ilgi çekiyor.İlçedeki önemli tarihi yapılardan biri de hamamlar. Kentte ve çevresinde 30 tarihi hamamın olduğu biliniyor. 30 hamamdan 16’sı yıkılırken, kalanların çoğu ilgisizlikten harabeye döndü. Osmanlı döneminde salgın hastalıkları önlemek ve kentte yaşayanları korumak için kente gelen yabancıların hamama gitmesi zorunluydu. Yabancılar, hamama girdikten sonra şehre girişlerine izin veriliyordu. Bu nedenle kente girişi sağlayan sur kapılarına yakın hamamlar bulunuyor. Bunlardan biri de Deva Hamamı.
Sur İlçesinde bulunan ve 500 yıllık geçmişe sahip Deva Hamamı tarihi ve mimari yapısıyla dikkat çekiyor. 40 yıl kapalı kaldıktan sonra temizlenen ve kafe olarak işletilen hamam ziyaretçileri mest ediyor. İşletme sahibi, hamamın restore edilip turizme kazandırılmasını istiyor.
Diyarbakır’ın ilk yerleşim yeri olan ve geleneksel kent alanını oluşturan Sur İlçesi, tarihi, mimari ve kültürel yapısıyla ilgi çekiyor.
İlçedeki önemli tarihi yapılardan biri de hamamlar. Kentte ve çevresinde 30 tarihi hamamın olduğu biliniyor. 30 hamamdan 16’sı yıkılırken, kalanların çoğu ilgisizlikten harabeye döndü. Osmanlı döneminde salgın hastalıkları önlemek ve kentte yaşayanları korumak için kente gelen yabancıların hamama gitmesi zorunluydu. Yabancılar, hamama girdikten sonra şehre girişlerine izin veriliyordu. Bu nedenle kente girişi sağlayan sur kapılarına yakın hamamlar bulunuyor. Bunlardan biri de Deva Hamamı.
Kentte girişi sağlayan sur kapılarından biri olan Mardin Kapı’da tarafından bulunan Deva Hamamı, 1520-1540 yılları arasında yapıldığı biliniyor. Aynı zamanda bölgenin en büyük hamamlarından biri olma özelliğine sahip. Söylentiye göre, kente gelen kervandan bir deve kayboluyor ve birkaç gün sonra bu hamamda bulunuyor. Bu nedenle ‘Deve Hamamı’ olarak da biliniyor. 40 yıl boyunca kapalı kalan hamam, bir dönem definecilerin talanına uğradı. Madde bağımlıları tarafından da işgal edilen hamam, çöp yığınıyla dolup taşmıştı.
Tarihi yapıyı koruyarak turizme kazandırmak istediğini ifade eden Akgün, “Çöple dolmuştu. Uyuşturucu bağımlıları giriyordu. Bu tür mekanlar bizim kültürel mirasımızdır. Korumamız gerekiyor. Tescilli bir yapıdır. Yetkililerin buraya gelip görmesini istiyorum. Restore edilip turizme kazandırılmalı. Memleketimize büyük bir katkımız olmuş olur” dedi.
Sputnik’e konuşan Akgün, “Deva ‘şifa’ anlamındadır. Halk arasında ‘Deve’ olarak bilinir. Mezopotamya’nın en büyük hamamıdır. Sekizgen bir kubbeye sahiptir. 40 yıl kapalı kaldı. Bu süre içerinde bir taraftan defineciler bir taraftan da içine atılan çöpler nedeniyle harabeye döndü. Eski Sur Belediye Başkan Vekili Ahmet Aydın’ın da desteğiyle 40 traktör çöp çıkardık. 4 yıl boyunca buranın temizliği ile uğraştım. Bu süre içinde içerideki çöpten dolayı hastalandım. Temizledim bu hale getirdim” diyor.
Dört yıl boyunca hamamdaki çöpleri çıkararak temizleyen 62 yaşındaki Cuma Akgün, hamamdan 40 traktör çöp çıkardığını söylüyor. Özel mülk olan hamamı şuan kafe olarak işleten Akgün, hamamın restore edilerek turizme kazandırılmasını istiyor. Temizlendikten sonra hamama gelen ziyaretçi sayısı her geçen gün artıyor. Akgün, gelen ziyaretçilere hamamın tarihi ile ilgili bilgi vermeyi de eksik etmiyor.
Hamamın yazın serin kışın da sıcak olduğunu söyleyen Akgün, hamamın mimari yapısı ve aydınlatma sisteminin özellikle fotoğraf meraklılarının ilgisini çektiğini belirtiyor. Akgün “Temizledikten sonra buraya ziyaretçiler gelmeye başladı. Gelen herkes hayran kalıyor. Fotoğraf çekiyorlar. Özellikle aydınlatma sistemi ile oluşan ışık fotoğrafçıların ilgisini çekiyor” şeklinde konuştu.
Hamamda görsel şov
Zengin bir görselliğe sahip hamamda, özellikle öğle saatlerinde içeri giren güneş ışınları görsel şov oluşturuyor. İşletmeci Cuma Akgün, Kafeste beslediği iki güvercin ile poz vererek fotoğrafa renk katıyor.
