Ukrayna dezenformasyonu sürüyor: Operasyonun 2. haftasından itibaren yayınlanan yalan haberler
17:58 14.03.2022 (güncellendi: 18:36 14.03.2022)
© AP Photo
Abone ol
Rusya’nın Donbass’a yönelik başlattığı askeri operasyonun 3. haftası bitmeye yakınken, Ukrayna krizi ile ilgili bilgi kirliliği de hız kazanıyor. Operasyonun ilk haftasında resmi kurumlarca paylaşılan asılsız haber ve söylemleri bir araya getiren Sputnik, son iki hafta dolaşıma alınarak dezenformasyona sebep olmaya devam eden içerikleri derledi.
Rusya'nın Donbass'a yönelik başlattığı operasyonun 3. haftası biterken, krizle alakalı çok sayıda yanlış bilgi ve haber içerikleri de gündeme gelmeye devam etti. Bu hafta da Batı basının ‘saygın’ adledilen medya kuruluşlarından, ABD ve Ukraynalı yetkililerin resmi hesaplarına kadar birçok kaynak, dezenformasyon içeren bilgiler paylaşmayı sürdürdü.
Sosyal medyada asılsız içerikleri destekleyen bot hesapların, krizle alakalı çok sayıda yanlış bilgiyi gündemde tutarak etkileşim alması, nefret ve düşmanlığı körükleyen saldırgan politikalara dönüşmüş durumda. Üstelik bu paylaşımlar asılsız olduğu kanıtlansa da sosyal medya şirketleri ile hesap sahipleri tarafından kaldırılmayarak bilgi kirliliğinin büyümesine sebep oluyor.
Bu dezenformasyon karşısında harekete geçen Rus yetkililer, Telegram uygulamasındaki apolitik Rus sayfalarının yöneticileri tarafından oluşturulan "Sahte Savaş" projesine atıfta bulunarak, asılsız haberleri ortaya çıkardı. Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği tarafından Twitter’da paylaşılan “Gerçek mi yalan mı?” adlı gönderi de bunlardan biri.
Resmi makamların paylaşımları
© Fotoğraf : Twitter/ @RusEmbTurkey
Krizin ilk haftasında Ukrayna veya Batı kaynaklı resmi kurumlarca servis edildikten sonra doğru olmadığı kanıtlanan içerikleri bir araya getiren Sputnik, operasyonun ikinci haftasından itibaren dolaşıma sokulan yanlış bilgileri de derledi.
Yanlışlar ve doğrular
Kanal 13 isimli bir İsrail televizyonu Star Wars filminden kesitleri, Rusya'nın halihazırda Ukrayna'da devam eden askeri operasyonundan görüntüler olarak servis etti. Görüntülerde, Ukrayna'daki çatışmaların ortamında uygun olarak karla kaplı bir arazi görülürken, ardından filmin kurgusal karakterleri 'stormtrooper'lar belirmeye başlıyor.
İsrail kanalı, Star Wars filminden kesitleri, Ukrayna'dan çatışma görüntüleri olarak verdi https://t.co/0w2iB1MUkS pic.twitter.com/uaLC3IS028
— Sputnik Türkiye (@sputnik_TR) March 2, 2022
İngiliz televizyonu BBC’nin AB Dışişleri ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’e dayandırarak verdiği haberinde, birçok Ukrayna şehrinin Rus birliklerine direndiğini aktardığı, ancak Ukrayna'da olduğu iddia edilen görüntülerden birinin aslında bir video oyununa ait olduğu ortaya çıktı. Fransız politikacı Aurelin Legrand, bu isimde kurgusal bir Rus şehrinin olduğunu ve görüntülerin “Tarkov’dan Kaçış” adlı video oyunundan alındığına dikkat çekti
Batılı şirketlerin Rusya'da tehdit edildiği yönündeki haberleri Rusya'nın ABD Büyükelçiliği yalanladı. Wall Street Journal, Rus savcılarının Rusya'daki Batılı şirketlere uyarılarda bulunarak, Moskova'yı eleştiren şirket liderlerini tutuklamak ve mal varlıklarına el koymakla tehdit ettiğini iddia etti.
Batılı şirketlerin Rusya'da tehdit edildiği yönündeki haberleri Rusya'nın ABD Büyükelçiliği yalanladı. Büyükelçilik, Rusya'da faaliyet gösteren binden fazla Amerikan şirketinin bulunduğunu vurgulayarak, şu açıklamada bulundu:
Batılı şirketlerin Rusya'da tehdit edildiği yönündeki haberleri Rusya'nın ABD Büyükelçiliği yalanladı. Büyükelçilik, Rusya'da faaliyet gösteren binden fazla Amerikan şirketinin bulunduğunu vurgulayarak, şu açıklamada bulundu:
"Ülkemizde girişimcilik faaliyetini sürdürüp sürdürmeme kararı tamamen Amerikalılara aittir. Ayrıca yabancıları teşvik eden Rusfobik histeriyi görmezden gelme hakkı da vardır. işletmelerin büyük kayıplara uğraması, sırf Rusya'yı 'rahatsız etmek' içindir."
Resmi makamların paylaşımları
© Fotoğraf : Twitter/ @RusEmbUSA
Pekin, ‘Rusya’nın Çin’den askeri teçhizat istediği’ haberlerini yalanladı
Financial Times ve Washington Post gazeteleri, ABD’li yetkililere dayandırdıkları haberlerinde, Rusya’nın, Ukrayna’da askeri operasyon başlattığı 24 Şubat’tan sonraki dönemde Çin’den akseri teçhizat tedariki talebinde bulunduğunu iddia etmişti.
Çin yetkilileri, ‘Rusya’nın Çin’den askeri teçhizat tedariki istediğine’ ilişkin haberleri yalanladı. Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ABD'li yetkililerin Rusya'nın Pekin'den Ukrayna'daki harekat için askeri teçhizat talep ettiği yönündeki iddialarının 'dezenformasyon' olduğu kaydedildi.
Çin yetkilileri, ‘Rusya’nın Çin’den askeri teçhizat tedariki istediğine’ ilişkin haberleri yalanladı. Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ABD'li yetkililerin Rusya'nın Pekin'den Ukrayna'daki harekat için askeri teçhizat talep ettiği yönündeki iddialarının 'dezenformasyon' olduğu kaydedildi.
Zelenskiy'in yayınlanan hastane ziyareti videosunda geçen ay hayatını kaybeden hemşirenin yer aldığı ortaya çıktı
Ukrayna Parlamentosu Yüksek Rada’nın muhalif milletvekillerinden İlya Kiva, Telegram kanalından yaptığı paylaşımda Zelenskiy’in hastaneyi ziyaret ederek yaralı askerlere ödül takdim ederken görüntülendiği videonun sahte olduğunu savundu.
Kiva, “Videoda şu anda hayatta olmayan bir hemşire görülüyor ve Zelenskiy cesurca Kiev’deymiş gibi servis ediliyor” ifadelerini paylaştı.
Sağlık görevlisi İnna Derusova’nın 26 Şubat’ta hayatını kaybettiğine dikkat çeken Kiva, kanıt olarak hemşirenin yakını olduğu düşünülen bir kişinin mesajını da paylaştı.
Kiva, “Videoda şu anda hayatta olmayan bir hemşire görülüyor ve Zelenskiy cesurca Kiev’deymiş gibi servis ediliyor” ifadelerini paylaştı.
Sağlık görevlisi İnna Derusova’nın 26 Şubat’ta hayatını kaybettiğine dikkat çeken Kiva, kanıt olarak hemşirenin yakını olduğu düşünülen bir kişinin mesajını da paylaştı.
Batılı medyalarca Rusya’nın Mariupol'deki 3 No.lu Hastaneye hava saldırısı düzenlediği ve bir hamile kadının da yaralandığı iddiası yankı uyandırmıştı.
Rusya Dış işleir Bakanı Lavrov konuya dair açıklama yaparak, “Doğumevinin uzun süre önce aşırı radikal Azov Taburu tarafından ele geçirildiğini, tüm gebelerin ve personelin ihraç edildiği gerçeğini BM Güvenlik Konseyi'ne 7 Mart’ta sunduk. Kamuoyunun tüm dünyada nasıl manipüle edildiğini kendiniz düşününüz” dedi.
Ayrıca hamile sanılan Marianna Podgurskaya’nın aslında Ukraynalı bir influencer olduğu da kayıtlara geçti. Podgurskaya olayların ardından insagram hesabındaki tüm fotoğraflarını kaldırdı. Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği ise haberlerin yalan olduğuna dair şu paylaşımı yaptı:
Rusya Dış işleir Bakanı Lavrov konuya dair açıklama yaparak, “Doğumevinin uzun süre önce aşırı radikal Azov Taburu tarafından ele geçirildiğini, tüm gebelerin ve personelin ihraç edildiği gerçeğini BM Güvenlik Konseyi'ne 7 Mart’ta sunduk. Kamuoyunun tüm dünyada nasıl manipüle edildiğini kendiniz düşününüz” dedi.
Ayrıca hamile sanılan Marianna Podgurskaya’nın aslında Ukraynalı bir influencer olduğu da kayıtlara geçti. Podgurskaya olayların ardından insagram hesabındaki tüm fotoğraflarını kaldırdı. Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği ise haberlerin yalan olduğuna dair şu paylaşımı yaptı:
Resmi makamların paylaşımları
© Fotoğraf : Twitter/ @RusEmbTurkey
Ancak Twitter, konu hakkında paylaşım yapan Rusya’nın İngiltere Büyükelçiliği’nin tweetini "Bu tweet Twitter kurallarını ihlal etti" ifadesiyle İngiltere Büyükelçiliği’nin söz konusu paylaşımı sildi.
Batı basınında Rusya’nın ABD’yi UUİ’deki işbirliğini kesmekle tehdit ettiği, Hei’ın dönüşü konusunda sorunlar çıkabileceği iddiası yer almıştı.
Rus uzay ajansı Roscosmos’un basın dairesinden yapılan açıklamada, kurumun Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ) ile ilgili sorumluluklarını yerine getireceği, planlandığı gibi ABD’li astronot Mark Vande Hei’ı 30 Mart’ta Soyuz uzay aracıyla Dünya’ya dönmesinin sağlanacağı belirtildi.
Rus uzay ajansı Roscosmos’un basın dairesinden yapılan açıklamada, kurumun Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ) ile ilgili sorumluluklarını yerine getireceği, planlandığı gibi ABD’li astronot Mark Vande Hei’ı 30 Mart’ta Soyuz uzay aracıyla Dünya’ya dönmesinin sağlanacağı belirtildi.
‘Cami bombalandı’ iddiası
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı ve Mariupol Belediye Başkanı Danışmanı Petro Andryuşçenko da dahil olmak üzere pek çok yetkili tarafından dolaşıma sokulan ‘Mariupol’de cami bombalandığı’ yönündeki iddiaların asılsız olduğu ortaya çıktı. Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, "Dün caminin bombalandığına dair bir haber çıktı. Daha sonra caminin imamı bunu doğrulamadı. Camiye çok uzak olmayan ama çok da yakın olmayan bir bombanın düştüğünü söyledi. Fakat camide şu an herhangi bir hasar yok. Ruslar bu bölgede kaç vatandaşımız olduğunu sordu, biz de bilgi verdik" dedi. Fakat asılsız olduğu orta çıkmasına rağmen Ukrayna Dışişleri Bakanlığı’nın ilgili paylaşımını hala kaldırmadığı görüldü.
Resmi makamların paylaşımları
© Fotoğraf : Twitter/ @MFA_Ukraine
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Rusya'nın Ukrayna'da kimyasal silah kullanabileceği iddiasını ortaya atmıştı.
Bu iddiaya yanıt veren Antonov, "Bu tür suçlamalar yersiz. ABD'li bürokrat, her zaman olduğu gibi tek bir delil bile sunma zahmetine girmedi. Bu, ülkemizi şeytanlaştırmaya yönelik bir başka girişim" dedi.
Bu iddiaya yanıt veren Antonov, "Bu tür suçlamalar yersiz. ABD'li bürokrat, her zaman olduğu gibi tek bir delil bile sunma zahmetine girmedi. Bu, ülkemizi şeytanlaştırmaya yönelik bir başka girişim" dedi.
Ukrayna yönetimi, Çernobil Nükleer Santrali’nin Rus ordusunun kontrolüne geçtikten sonra tehdit arz ettiği yönünde açıklamalarda bulundu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova konuya dair yaptığı yazılı açıklamada, “Bu açıklamalar gerçeği yansıtmıyor ve dezenformasyondur” ifadesine yer verdi. Ardından ABD Enerji Bakanı Granholm, Ukrayna'da herhangi bir radyolojik salınım belirtisi tespit etmediklerini açıkladı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova konuya dair yaptığı yazılı açıklamada, “Bu açıklamalar gerçeği yansıtmıyor ve dezenformasyondur” ifadesine yer verdi. Ardından ABD Enerji Bakanı Granholm, Ukrayna'da herhangi bir radyolojik salınım belirtisi tespit etmediklerini açıkladı.
