Britanya'nın AB'den ayrılmasını sağlayan Brexit referandumunu seçim vaadi olarak gerçekleştirmesiyle tarihe geçmiş eski Başbakan David Cameron, kendi partisinden darbe yedi. Brexit şampiyonu Boris Johnson'ın başbakanlığındaki Muhafazakar Parti hükümeti, Cameron'ın mart ayında batan Greensill adına bakanları etkilemeye yönelik lobi faaliyetleri yürütmesine bağımsız soruşturma açtı. Hükümet adına avukat Nigel Boardman'ın yürüteceği soruşturma, Greensill'in sunduğu tedarik zinciri finansmanının kullanımının yanısıra hükümetteki ilgili faaliyetlerine ve bunlarda oynadığı role bakacak.
Lobi faaliyetinin yasak olduğu süre içinde
Haziran 2016'daki Brexit referandumu sonrası istifa eden ve Ağustos 2018'de Greensill Capital'a danışman olan Cameron'ın Maliye Bakanı Rishi Sunak ve bazı bakan yardımcılarına telefonla mesaj göndererek, skandallarla birlikte anılan Lex Greensill'in sahibi olduğu finans şirketinin kurtarılmasını talep ettiği İngiliz basınına yansımıştı.
Yasalara göre kabine üyelerinin ve üst düzey bürokratların görevlerinden ayrılmasının ardından iki yıl süreyle lobi faaliyeti yürütmesi yasak.
The former prime minister David Cameron 🇬🇧 has been criticised for contacting ministers via text on behalf of the company. Later, in a statement, the fmr Tory leader said that he should have contacted ministers through "formal" channels. #lobbying https://t.co/xy7jGjAyyn
— Marcin Chęć🇵🇱🇪🇺 (@ChecMarcin) April 12, 2021
Pazar günkü açıklamasında bakanlarla resmi başvuru yaparak değil de bu şekilde temas kurarak hata yaptığını, ama lobicilik faaliyetlerini düzenleyen kuralları ihlal etmediğini savunan Cameron, soruşturma açıklamasını da memnuniyetle karşıladığını ve katkı sunmaya hazır olduğunu duyurdu.
Müflis finans şirketinin hükümetin Kovid-19 pandemisinden etkilenen şirketlere sağladığı acil durum kredi fonlarından yararlanması için uğraştığını kabul eden Cameron'un ayrıca 2019'da Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) kapsamındaki bir ödeme planı konusunda Sağlık Bakanı Matt Hancock ile buluşup içki içtiği de ortaya çıktı.
Haberlere göre Greensill'in Kovid-19 kurtarma paketinden yararlanma başvurusu, hükümet tarafından reddedildi.
Greensill scandal: government orders inquiry into Cameron lobbying https://t.co/gb82vZanHv
— Guardian news (@guardiannews) April 12, 2021
Başbakanlık: Soruşturma, şeffaflık için
Johnson’ın sözcüsü, 'meseleye büyük ilgi karşısında, Başbakan'ın hükümetin bu tür faaliyetler hakkında tamamen şeffaf olması ve vergi mükelleflerinin parasının hayırlı şekilde kullanılıp kullanılmadığını halkın görebilmesi için soruşturma açtığını' açıkladı. Açıklamada 'soruşturmanın, ihale ve sözleşmelerin nasıl kazanıldığı ve iş dünyası temsilcilerinin hükümetle nasıl etkileşim kurduğunu da inceleyeceği' belirtildi.
'Parlamentoda sorula yanıtlasın'
Anamuhalefetteki İşçi Partisi, eski başbakan ve iktidar partisi liderinin, lobi faaliyetleriyle ilgili çok ciddi soru işaretleri bulunduğundan, parlamentoda sorulara yanıt vermesi çağrısında bulundu.
'2 yıllık lobi yasağı yetmez'
Eski İşçi Partili Başbakan Gordon Brown, hükümetin soruşturma kararından memnuniyet açıklayarak "Bu işin tamamen aydınlatılması önemli" dedi. Brown, yakınları için ayrıcalıklı erişim olanaklarına sahip olduklarından eski bakanlarla başbakanların ticari firmalar adına lobi faaliyetlerinden men edilmeleri gerektiğini savundu.
