Fransa'da solun önde gelen siyasetçisi ve entelektüeli Olivier Duhamel'in ensestle suçlandığı kitap, deprem etkisi yarattı. 45 yaşındaki avukat Camille Kouchner, Le Monde gazetesinin de bazı parçalarını yayımladığı 'La familia grande' (Büyük Aile) isimli kitapta ikiz erkek kardeşinin 13-14 yaşındayken üvey babası Olivier Duhamel tarafından cinsel ilişkiye zorlandığını anlattı. Kitabın yayımlanmasının üzerinden 1.5 ay geçerken, Fransız entelektüel çevresi üzerindeki domino etkisi dinmedi.
İkiz kardeşler, eski Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner'in çocukları.
Entelektüel marka
Anayasa Konseyi'nin eski danışmanı, Sosyalist Parti'den Avrupa Parlamentosu'nun eski üyesi, pek çok gazete-derginin yayıncısı ve yazarı, pek çok televizyon kanalının danışmanı ve uzmanı, pek çok üniversitenin profesörü, en saygın üniversitelerden biri olan Sciences Po'nun yönetim kurulu başkanı Olivier Duhamel (71), skandalın patlaması üzerine 4 Ocak'ta "Kişisel saldırılara maruz kaldığımdan çalıştığım kurumları korumak çabasıyla tüm işlevlerimi sona erdiriyorum" diye tweetledi. Sciences Po yönetim kurulu başkanlığından istifa edip diğer uzmanlık ve yayıncılık görevlerini de bırakan Duhamel, son tweetini silip Twitter hesabını kapattı.
5 Ocak'ta Paris Savcılığı, 1988'deki olayın zaman aşımına uğramasına rağmen, Duhamel'e velisi olduğu reşit olmayan 15 yaşındaki çocuğa tecavüz ve cinsel saldırıdan soruşturma açtı.
Soruşturma açılmasının ardından Camille's Kouchner'in ikiz erkek kardeşi de üvey babası Duhamel hakkında suç duyurusunda bulundu.
Ülke çapında mesele
Ensest vakasının yarattığı sarsıntı aile çevresiyle sınırlı kalmadı.
Kitap hızla tükenirken, sosyal medyada #SenDeAnlatEnsest etiketi altında çok sayıda mağdur kendi yaşadıkları travmaları paylaştı.
Beyond the country's elite where it originated, the Olivier Duhamel scandal has prompted a national reckoning on incest in France, with hundreds of purported victims coming forward on social media under the hashtag #MetooInceste. https://t.co/bnsp9YYxOI
— CNN International (@cnni) February 13, 2021
Öğrenci protestoları rektörü istifa ettirdi
Öğrencilerin Duhamel'le ilgili suçlamaları 2018'den beri bildiği halde görmezden gelmekle suçlayarak protesto ettiği Sciences Po Rektörü Frederic Mion da geçen hafta üniversite web sitesinde öğrencilere ve akademisyenlere hitaben yayımladığı mektupla istifa etti.
Halihazırda koltuktaki Emmanuel Macron dahil 5 cumhurbaşkanı ve 5 başbakan çıkaran Sciences Po'nun tepesinden ayrılırken, Mion, Eğitim Bakanlığı tarafından uyarılmış olmasına rağmen harekete geçmemesi ve uyarıldığını inkar etmesine de atıf yaptı.
'Muhakeme hatası'
'2018'de iletilen suçlamalarla ilgili muhakeme hatası ve skandalın patlak vermesinin ardından kendisini ifade ederken tutarsızlık yaptığını' söyleyen eski rektör, 'durumla ilgili somut kanıt ve tam bilgi olmadığı için söylentilerin temeli olduğuna inanmakta zorluk çektiğini, basından olayın çapını öğrendiğinde şok geçirdiğini' savundu.
'Bildiğimizi saklamalıyız' telefonu
Ama geçmişte Mion'la Sciences Po'da çalışmış olan eski Kültür Bakanı Aurélie Filippetti, bir ay önce skandal patladığında rektörün kendisini arayıp "Kimsenin bizim bildiğimizi düşünmesine mahal vermemeliyiz" dediğini medyaya açıkladı.
Mion, Duhamel skandalının vurduğu entelektüellerden sadece biri.
Susanlardan istifa üzerine istifa
Camille Kouchner kitabında Fransız entelijansiyasını toptan olarak bilmek ve sessiz kalıp hiçbir şey olmamış gibi davranmakla suçlarken, bunun pek çok örneği su yüzüne çıktı.
Duhamel'in avukat dostu Jean Veil, Le Monde'a, ensesti en az 10 yıldır bildiği, ama mesleki mahremiyet adında sustuğunu söyledi.
Filozof Alain Finkielkraut, "Üvey oğlu ergendi" mazereti göstermeye çalışıp Duhamel'e yönelik iddiaların çok da ciddi olmadığını savununca, düzenli televizyon programı katılımına son verildi. Duhamel'in arkadaşı olan eski Adalet Bakanı Elisabeth Guigou de iddiayı ciddiye almadığı ortaya çıktığından pedofili ve ensest olaylarını araştıran komisyon başkanlığından istifa etti. Yine Duhamel'in arkadaşlarından olan Île-de-France Valisi Marc Guillaume, Siyaset Bilimleri Vakfı'ndaki (FNSP) yöneticilik görevinden ayrıldı.
Tartışmalara dahil olan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ensest ve çocuk tacizi sorununa ilişkin suskunluğu bozanların cesaretini överek ilgili yasaların değişmesini istedi.
Ensesti Anlat: Siyasi, kolektif bir mesele olduğunu gösterdik
Duhamel skandalı, Fransa'da ensestle hesaplaşma dalgası yaratırken, #SenDeAnlatEnsest etiketi altında yüzlerce mağdur çocukluklarında ebeveynleri, aile üyelerinin tacizine uğramalarını, bunun yarattığı travmayla baş etme çabalarını paylaştı.
Kampanyanın öncülerinden feminist düşünür-aktivist Caroline De Haas, Kouchner ikizlerinin hikayesinden ensestin kolektif tarihine geçiş yaptıklarını belirterek "Ensestin siyasi, kolektif bir mesele olduğunu göstermeye çalıştık" dedi.
Yüzlerce dava başvurusu
Fransız avukarlar son haftalarda çoğu kadın yüzlerce kişinin kendileri ya da yakınları adında ensest şikayetiyle başvurduğunu belirtti.
'Fransızların yüzde 10'u ensest mağduru'
Ensestle Yüzleşmek isimli mağdurları destekleyen STK'nin araştırmasına göre Fransızların yüzde 10'unun enseste maruz kaldığı tahmin ediliyor. Bu durumu 'kitlesel suç' diye niteleyen STK, reşit olmayanları aile içinde cinsel taciz ve saldırıdan koruyacak yasal değişiklikler talep ediyor.
Tecavüz kapsamına alınacak
Duhamel skandalı manşet olunca, Adalet Bakanı Eric Dupond-Moretti ve Çocuk-Aile Bakanı Family Adrien Taquet, mağdurun rızası olup olmadığına bakılmaksızın, 15 yaşından küçük çocukla cinsel ilişkiyi tecavüz kategorisine almayı planladıklarını duyurdu. Şimdiki halde ağır suç kabul ediliyor, ama bunun için de cinsel birleşmenin, şiddet, tehdit ya da ani baskının kanıtlanması gerekiyor. Ensestle Yüzleşmek örgütü, hükümetin son açıklamasını muğlak ve yetersiz buldu.