Polonya'da iktidardaki muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi'nin (PiS) başvurusu sonucu Anayasa Mahkemesi'nin 'kalıtım bozukluğu olan fetüsü aldırmanın anayasanın ihlali olduğuna' karar vermesiyle kürtajın neredeyse tümden yasak hale gelmesi, protesto edildi.
Perşembe gecesi başkent Varşova'da Anayasa Mahkemesi'nden PiS'in kurucusu ve lideri olan Jarosław Kaczynski'nin (Kaçinski) evine yürüyen protestocular, ellerinde mumlar ve 'İşkence' yazılı posterler taşıdı.
Koronavirüs önlemleri gerekçesiyle 10'dan fazla kişinin toplanmasının yasak olduğu Varşova'da, Başbakan Yardımcısı Kaçinski'nin evini kordona alan güvenlik güçleri, protestoculara müdahale etti. Polisin biber gazı ve fiziksel güç kullanmasıyla birlikte çatışmalar çıktı, 15 kişi gözaltına alındı. Başkentte cuma sabahı dağılan protestocular 'eylemlere devam' açıklaması yaptı.
Krakow, Lodz, Szczecin ve diğer şehirler de protestolara sahne oldu.
'Sadece ensest, tecavüz ve anne sağlığının risk altında olduğu durumlarda'
Avrupa’nın en katı kürtaj yasasına sahip, nüfusunun çoğunluğu Katolik olan Polonya’da Anayasa Mahkemesi'nin kararı sonrası, sadece ensest, tecavüz ve annenin sağlığının risk altında olduğu durumlarda kürtaja yasal olarak izin verilecek.
İktidar vekilleri 1993 tarihli mahkeme kararını AYM'ye götürdü
Polonya'daki kürtaj vakalarının yüzde 98'i, kalıtım bozukluğu olan fetüsü aldırmaya izin veren 1993 tarihli bir mahkeme kararına dayanıyordu.
'AYM üyeleri iktidar partisi tarafından atandı'
PiS milletvekilleri bu mahkeme kararını geçen yıl üyeleri iktidar partisi tarafından atanmış olan Anayasa Mahkemesi'ne taşımıştı.
'Kadınlara insanlık dışı muamelenin önünü açacak'
Anayasa Mahkemesi'nin kararına Helsinki İnsan Hakları Derneği'nden avukat Malgorzata Szulecka "Tamamen haksız bu karar kadınlara insanlık dışı muamelenin önünü açacak" tepkisini gösterdi.
Uluslararası tepki
Avrupa Konseyi'nin İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Dunja Mijatovic, "Kadın hakları açısından üzücü bir gün. Polonya'da neredeyse tüm yasal kürtajların temelini ortadan kaldırmak, yasağa tekabül ediyor ve insan haklarını ihlal ediyor" diye tweetledi.
Karar öncesi, uluslararası insan hakları ve kadın dernekleri, 'itiraz başvurusunun hükümetin kadın haklarına yaptığı sürekli saldırıların bir devamı olduğu ve yargının bağımsızlığını zayıflattığına' dair ortak bildiri yayımladı.
Kürtaja Son grubunun üyesi Kaja Godek ise mahkeme kararını memnuniyetle karşıladıklarını açıklayarak "Bugün Polonya, Avrupa için bir örnektir, dünya için örnektir" dedi.
Polonya'da 2016'da kürtajın tamamen yasaklanması tasarısı geniş çaplı protestolar ve kadın grevleri sonucunda parlamentoda ezici çoğunlukla reddedilmişti.
