'Dünya çapında kişi başı yılda 5 dolar harcanarak gelecekteki pandemi felaketleri önlenebilir'

Koronavirüsün Aralık 2019'da Çin'de baş göstermesinden önce Eylül 2019'da çok hızlı yayılan öldürücü pandemi tehdidine dair uyarıda bulunan uluslararası uzmanlardan biri, küresel sağlık güvenliği için önemli tavsiyeler paylaştı.

Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) eski Başkanı Gro Harlem Brundtland'a göre 2026 yılına dek kişi başı yılda 5 ABD doları (37.5 TL) harcamak, gelecekteki pandemi felaketlerini önleyebilir.

Aynı zamanda eski Norveç Başbakanı olan Brundtland, bunun dünyaya milyarlarca dolara mal olacağını, ama Kovid-19 ve etkileriyle mücadele için bugüne değin harcanan 11 trilyon dolara kıyasla büyük tasarruf anlamına geleceğini belirtti.

Harcama hesaplamalarını ABD merkezli uluslararası yönetim danışmanlık firması McKinsey & Company yaptı. Hesaplamalardan, gelecek 5 yıl boyunca pandemiye hazırlanmanın kişi başı yıllık masrafının 4.70 dolar olduğu sonucu çıktı.

'Kolektif başarısızlığa uğradık'

Halihazırda Küresel Hazırlıklılık Gözleme Kurulu (GPMB) Eşbaşkanlığını yürüten Brundtland, önlem almakta, ciddi karşılık vermekte ve öncelik haline getirmekte kolektif başarısızlığa uğrandığını vurgulayarak "Hepimiz bedelini ödüyoruz" dedi.

GPMB'nin 2019 yıllık raporunda dünyanın öldürücü solunum sistemi patojeninden kaynaklanabilecek küresel sağlık krizine büyük oranda hazırlıksız olduğunu öngördüğünü hatırlatan kadın yetkili, şöyle konuştu:

"Gerçek bir tehdit olduğunu biliyorduk, o yüzden alarm verdik. Hazırlıklılığın o dönemde olması gerekenin çok gerisinde olduğunu gördük. Koronavirüs bizi haklı çıkaran çok sert bir sınav oldu. Şimdi tam ortasında olduğumuz şey tekrarlanabilir. Daha iyi hazırlanmalıyız."

'Büyüyen milliyetçilik ve popülizm halk sağlığına zarar'

GPMB'nin bugün yayımladığı ikinci rapor da güçlü bir liderlik, dayanışma, kolektif küresel eylem gösterilmezse, yeni bir pandeminin patlak vermesinin kaçınılmaz olduğu uyarısını yaptı.

Raporun önsözünde "Büyüyen milliyetçilik ve popülizm bizim müşterek barış, refah ve güvenliğimizi zayıflatırken, herhangi bir yerdeki şokun her yerde felaket haline gelebileceği bir dünya yarattık" denilirken, bulaşıcı hastalıkların ayrıştırıcı, bölücü zihniyeti beslediği ve toplumdaki bölünmelerin ölümcü sonuçları olduğu uyarısı yapıldı. 

'Sadakayla olmaz'

ABD'nin bir numaralı halk sağlığı yetkilisi, Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Direktörü Dr. Anthony Fauci, Wellcome Vakfı Direktörü Jeremy Farrar, Çin Hastalık Kontrol Önleme Merkezi Genel Müdürü George Gao'nun üyeleri arasında bulunduğu GPMB, küresel sağlık güvenliğinin kalkınma yardımlarıyla finanse edilmesinin sürdürülemeyeceğini belirtti. 

'Tüm ülkelerin nüfuslarının en az yüzde 2'sine yetecek aşıyı edinmesi lazım'

Uluslararası kurumlar için daha güçlü destek, krizlere yanıt veren mali sistemler ve küresel sağlık güvenliği konusunda BM zirvesi düzenlenmesi ve gelecekteki sağlık krizlerine hazırlıklı olmak ve müdahale etmek bağlamında çerçeve anlaşmaya varılması çağrısı yapan GPMB, Kovid-19 aşıları ve tedavilerinin adil ve eşit dağıtılması, tüm ülkelerin nüfuslarının en az yüzde 2'sine yetecek aşıyı edinmesi gerektiğini vurguladı.  

'Trump talihsizliği'

ABD Başkanı Donald Trump'ın üyeliğinden çıkma süreci başlattığı DSÖ'nün koronavirüs aşılarına küresel erişim mekanizması Covax'a katılmayı reddetmesini, diğerleriyle sorumluluk üstlenme ve doğru olanı yapma konusunda ortak zemin bulmaya katılmamasını 'çok büyük talihsizlik' diye niteleyen Brundtland, şunları söyledi:

'Yoksullar kurtulmazsa zenginlere de bulaşır'

"Her ülkeye nüfusunun yüzde 2'sine yetecek aşı sağlanmalı demememiz, sağlık çalışanları ile en savunmasız olanları korumak için. Aşı sadece zengin ülkelerde kullanılırsa, virüs daha yoksul ülkelerde yayılmaya devam eder ve sonra tekrar daha zengin ülkelerde dolaşıma girer."