'İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'yı kaybedebilir'

Rus siyaset uzmanı Vladimir Kornilov, RIA Novosti için kaleme aldığı yazısında, 2014 yılında İskoçya’da yapılan bağımsızlık referandumunun İngilizleri tedirgin ettirdiğini ama sonuç olarak bağımsızlık karşıtlarının yüzde 10 gibi konforlu bir üstünlükle kazandığını hatırlatarak, bu konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:

"Referandumu organize eden ayrılıkçı liderler bile bu tür çalışmanın ‘bir nesilde bir kez’ mümkün olduğunu itiraf etti. Londra bunu onlara şimdi sık sık hatırlatıyor. Gerçi şunu da kabul etmemek mümkün değil: İngiltere’nin AB’den çıkması durumunda durum kesinlikle değişir. İskoçların büyük çoğunluğunun katiyen Brexit’e karşı çıktığı dikkate alınırsa yeni bağımsızlık referandumu haklı görünecek."

Tüm bunların, toplumda giderek daha fazla yankı bulduğunu dile getiren Kornilov, sözlerine şöyle devam etti:

"2014’ten sonra, bağımsızlık taraftarları dahil İskoçya nüfusunun büyük kısmı referandumun tekrarlanmasına karşı çıkıyordu. YouGov şirketinin yeni araştırmasına bakılırsa şimdi referandumu tekrarlama fikrini destekleyenlerin sayısı ilk kez karşıtlarının sayısını geçmiş durumda (45’e karşı 44). Gerçi aynı çalışma, bağımsızlık karşıtlarının sayısının yüzde 2 oranında daha fazla olduğunu da gösteriyor. Ama son ayların eğilimleri, bağımsızlık taraftarlarının sayısının hızla arttığını gösteriyor. Lord Ashcroft’un gerçekleştirdiği son sosyolojik ölçümlerinden biri de ayrılık destekçilerinin üstünlüğünü ortaya koyuyor. Bununla birlikte tüm anketler, bölünmez İngiltere fikrinin İskoçya’daki destekçileri arasında da ülkenin önümüzdeki yıllarda bütünlüğünü koruyabileceği konusunda şüphelerin arttığını gösteriyor."

Bu eğilimleri takiben İskoçya Başbakanı ve aynı zamanda bağımsızlık taraftarı İskoç Ulusal Partisi’nin lideri Nicola Sturgeon’un geçtiğimiz hafta yeni referandum planlarını açıkladığını hatırlatan Rus uzman, bu konuyla ilgili şu yorumda bulundu:

"Sturgeon’un, önümüzdeki yıl için sunduğu hükümet programında şu net ifadeler yer alıyor: 'Mevcut politik ve anayasal kriz de İskoçya’nın kendi geleceğini belirleme hakkını güvence altına almanın önemini vurguluyor. İngiltere hükümetinin kararları giderek İskoçya halkının çıkarlarına ve demokratik isteklerine zır olmaya başladığı için bağımsızlık referandumunu gerçekleştirmek için gereken adımları atmamız hiç olmadığı kadar önemli hale geldi.' Beş yıl öncesinin deneyimini hatırlayan İskoçyalı milliyetçiler, harekatlarına diğer bölgeleri de çekerek çok daha sinsi taktiğe başvurmaya karar vermiş görünüyor. İskoçya’nın ayrılmasına resmi olarak destek veren The National gazetesi, Galler için özel sayı ile çıkarak, geçtiğimiz Cumartesi günü gerçekleşen Gallerli ayrılıkçıların yürüyüşe ışık tuttu. Böylelikle İskoçlar, cepheyi topraklarının otesine taşıyarak metropole karşı mücadele alanını genişletmeye çalışıyor."

Ancak Galler’in bağımsızlığı için yürütülen kampanyanın başarılı olduğunu söylemenin mümkün olmadığını kaydeden Kornilov,"Geçen yılın Aralık ayındaki araştırma, bölgenin Birleşik Krallık içinde kalmasının taraftarlarının lehine yüzde 67’ye karşı yüzde 17 gibi bir oran verdi. Brexit’in bu durumu değiştirdiğini söyleyemeyiz ama yine de Londra’daki kriz geliştikçe sürece Galler’de referandum konusu gündemi giderek daha fazla işgal etmeye başlıyor. Misal, Gwynedd (Kuzey Galler) bölge meclisinin milletvekilleri bölgenin bağımsızlığına destek verdi. Yerel milletvekillerinin 42’si ‘evet’ oyu kullanırken sadece 4 milletvekili bağımsızlığa karşı çıktı. Aynı bölgede bazı belediyeler de İngiltere’den ayrılmaya destek verdi. Galler’in bağımsızlığı taraftarlarının düzenlediği yürüyüşler birkaç bin kişi topladı. Gerçi İngiliz basını bu yürüyüşleri, Hong Kong veya Moskova’daki gösterilere kıyasla çok daha isteksizce aydınlattı" ifadelerini kullandı.

Gallerli ayrılıkçıların bağımsızlık konusunda pek umutlu olmadığını yazan uzman, "Hatta, ayrılma konusunun İskoçya’da olduğu gibi uygulamaya geçmesi durumunda, Londra’nın onlara karşı sert hareket edeceğine inanıyorlar. Hatta bağımsızlık taraftarları, Falkland’daki gibi bir güç operasyonun olabileceğinden korkuyor" dedi.

Ama İngilizler için en sancılı sorunun Kuzey İrlanda ayrımcılığı olduğunu kaydeden Kornilov, "Bu bölge de 2016’da Brexit’e karşı oy vermişti. En çok da İrlanda ile sınırın ve vize rejiminin geri dönmesinden rahatsızlar. Bu konu Londra ve Brüksel arasındaki zorlu görüşmelerde de engellerden biri" diye hatırlattı.

Lord Ashcroft’un son araştırmasının, İngiltere’nin AB’den çıkması durumunda Kuzey İrlanda seçmenlerinin yüzde 51’inin bağımsızlık fikrine destek vermeye hazır olduğunu ortaya koyduğunu yazan uzman, "Üstelik iç savaş dehşetini yaşamayan gençler arasında bağımsızlığı destekleyenlerin oranı yüzde 60. Yani bu fikrin geleceği var" diye altını çizdi.

İrlandalı milliyetçilerin partisi Sinn Fein’in, İngiltere’nin AB’den ayrılması durumunda derhal bir referandum yapılması çağrısında bulunmasının şaşırtıcı olmadığını ifade eden Kornilov, "Londra bu olasılığını kesin bir dille reddediyor. Ama Belfast’taki politikacıların büyük kısmı, Brexit’ten sonra referandumun kaçınılmaz olduğunu düşünüyor. Üstelik bu, 1998’de Kuzey İrlanda çatışmasını çözüme kavuşturan Hayırlı Cuma Anlaşması’nda da öngörülüyor" ifadelerini kullandı.

"Onlarca yılını karşılıklı kanlı şiddet içinde geçiren Belfast için İngiltere’den ayrılma fikrinin canlanması silahlı çatışma riskini de taşıyor" diyen uzman, "Bu yöndeki endişeler artık açık bir şekilde dile getiriliyor ve bu endişelerin sebebi olduğu ortada" diye ekledi.

Kornilov, yazısını şu ifadelerle sonlandırdı:

"Gördüğümüz gibi, İngiltere’de giderek büyüyen politik kriz yerel elitleri çıkmaza sürüklüyor. Bir yandan muhafazakar liderler Brexit’ten vazgeçemiyor, çünkü bu durumda partileri seçmenlerini kaybedecek. Diğer yandan da AB’den çıkmak, yeni sancılı krizlerin ve Birleşik Krallığı kesin olarak gömecek güce sahip ve geri dönüşü olmayan merkezkaç süreçlerinin tetikleyicisi olacak."