İHA'lar nasıl giderek birer terör silahına dönüşüyor?

Sputnik, çeşitli tesisleri bombalama, zehirleyici madde püskürtme, insanların kalabalık olarak bulunduğu yerlere saldırı düzenleme gibi eylemlerde kullanılabilen İHA'ların giderek nasıl birer terör silahına dönüştüğünü araştırdı.

Sputnik'e konuşan İHA uzmanı Denis Fedutinov, "Hem uçak, hem de helikopter tipindeki küçük ebatlı İHA'lar son yıllarda hızlı bir şekilde tüm dünyaya yayıldı. Bilimsel ve teknik ilerlemenin meyvelerinin sadece yasalara saygılı vatandaşlar tarafından değil, aynı zamanda çeşitli terör örgütleri tarafından da kullanılması söz konusu. Mini İHA'ların hem el yapımı, hem de fabrika yapımı patlayıcılarla donatıldığı birçok vaka kaydedildi. Bunun da ötesinde, İHA'ların suç işleme amacıyla kullanıldığı durumların sayısında da artış görülüyor" ifadelerini kullandı.

​Saldırı İHA'ları 2015-2016 döneminde terör yanlıları tarafından da silah olarak kullanılmaya başlandı. Fabrika ortamında ya da el yordamıyla üretilen ve bombalı saldırı yapabilecek hale getirilen katil İHA'lar Irak'ta IŞİD militanları tarafından aktif olarak kullanıldı. Bunların başında, gündelik yaşamda da insanların çok yaygın olarak kullandığı DJI Phantom quadcopter (4 pervaneli hava aracı) geliyordu.
2017'deyse Musul çatışmaları sırasında IŞİD militanları, 2.2 kilogram ağırlığında roketatar mermileriyle donatılan el yapımı İHA'ları ve bomba taşıyabilen ‘kamikaze İHA'ları' yoğun bir şekilde kullandı.

İHA'LARA ATEŞLİ SİLAHLAR TAKILABİLİYOR

Moskova Radyo Kontrollü Model Uçaklar Kulübü'nden bir yetkili, "Kamera taşıyabilen hobi amaçlı herhangi bir multikopter bombalı saldırılar da dâhil olmak üzere çeşitli saldırılarda kullanılabilir. Örneğin şu anda tarlalara kimyasal madde yaymak için kullanılan tarım amaçlı multikopterler serbest olarak satılıyor, böyle bir araca istendiğinde tarım kimyasalı değil, diyelim ki sarin gazı doldurulabilir. Ayrıca internette erişilen bir videoda, ustaların İHA'lara ateşli silahlar takıp hedeflere oldukça isabetli bir şekilde ateş ettiği görülüyor" diye konuştu.

İHA'LAR GİDEREK DAHA YÜKSEĞE, DAHA UZAĞA, DAHA HIZLI UÇABİLİYOR

Irak'ta IŞİD'in elinde ilk kez görülen İHA'ların, başta çok uzağa uçamama olmak üzere birçok kusuru vardı ve bu araçlar, operatörden en fazla 2 kilometreye uzaklaşabiliyordu. Suriye'deki militanların son saldırıda kullandığı İHA'larınsa 50 kilometreyi aşabilecek mesafelerde etkili oldukları öğrenildi. Bu örnekten, uzun mesafelerin artık terör yanlıları için bir engel teşkil etmediği anlaşılıyor.

MİG Model Uçaklar Kulübü'nün müdürü Aleksandr Titaev, Sputnik'e verdiği demeçte şöyle konuştu: "Böyle bir ‘uçağı' el yordamıyla tasarlayıp yapmak mümkün, fakat kumanda konusunda büyük zorluklar çıkabiliyor. Bir şekilde GPS'e bağlanması lazım, profesyonel bir telsiz ve ayrıca kamera sayesinde uzun mesafeleri ‘uçuş yapabilen' uzman biri gerekiyor. Rusya'da amatörlerin arasında bu cihazlara uğraşan hiç kimsenin olmadığını söyleyebilirim, bu çok zor."

UZMANLAR FARKLI FİKİRLERE SAHİP

Rusya Savunma Bakanlığı, Suriye'deki saldırıda kullanılan İHA'larn ‘ileri teknolojiye sahip ülkeler tarafından temin edilmiş olabileceğini' açıklasa da, çoğu uzman bu konuda farklı düşüncelere sahip.

Sputnik'e konuşan İnsansız Hava Sistemleri Kullanıcıları ve Geliştiricileri Birliği Genel Müdürü Gleb Babintsev, "Suriye'de gördüklerimiz araçların çoğu İHA'lar değil, çıtalardan ve strafordan toparlanarak oluşturulan bir takım hava araçları. Her yerde satın alınabilecek açık protokollü otomatik pilot takılmış. Emin olabilirsiniz ki 5. sınıfa giden her çocuk böyle bir şey yapabilir" ifadelerini kullandı.

İHA'LARLA MÜCADELE ETMEK İÇİN ETKİLİ ARAÇLAR YOK

Suriye'deki saldırı girişiminde kullanılan İHA'lardan hiçbiri, Rus üslerinin GPS karıştırıcılarıyla donatılmış olması sayesinde hedefine ulaşmamış olsa da bu durum, terör yanlıların ellerinde olan İHA'ların dikkate alınması gereken bir tehdit olduğunu gösterdi.

Konuyla ilgili açıklama yapan Rus askeri uzman Mihail Hodarenok, "İHA'ların teröristler tarafından yaygın olarak kullanılma durumu, gerçekçi bir tehdit. Bu silahın kullanılması, savaşın farklı bir evresine girilmiş olduğu anlamına gelebilir. Yapay zeka tarafından yönlendirilen, korunan tesislere saldıran binlerce İHA'yı bir düşünün, bu tür silahlarla mücadele etmek çok zor. Uçaksavar bir füzenin fiyatı birkaç bin dolarken İHA'ların fiyatı çok düşük. Günümüzde düşük güçlü mühimmatlarla silahlandırılmış küçük boyutlu İHA'larla mücadele etmek için etkili araçlar yok" diye konuştu.

Bu arada katil İHA'larla etkili bir şekilde mücadele edebilecek araçları geliştirme çalışmalarının dünya genelinde sürdüğünü ve bazı çalışmaların başarıyla sonlandığını da belirtelim.