Hem Amerikan hukukuna hem de temel hak ve özgürlüklere ne kadar uygunsuz kararla ilgili olarak Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş'tan hem basın özgürlüğü hem de bir süredir Washington'ın artan baskısıyla yüz yüze olan Sputnik ve Russia Today'e (RT) destek geldi. Yarkadaş, FBI'ın yaptığı bir soruşturmayı gerekçe göstererek Sputnik'e yönelik engellemelerinin hiç bir şekilde kabul edilemeyeceğine işaret etti.
Yarkadaş "Sputnik hakkında verilmiş herhangi bir mahkeme kararı yok. FBI nasıl ve neye dayanarak bu engellemeyi yapıyor ve toplumun bilgi edinme hakkını engelleyebiliyor? Bunun adı, düşünceyi ifade özgürlüğüne ve halkın haber alma hakkına engel koymaktır. Bir an önce Amerika'nın yetkili birimlerinin konuya ilişkin aydınlatıcı bir açıklama yapması ve bu sansür girişimine karşı tavır alması gerekiyor. Tabii, bu tavır da ancak sansürün kaldırılmasıyla anlam bulacaktır. Çünkü buradaki keyfi uygulama Sputnik'in dünyadaki etkisini yok etmeyi engelleyen bir girişimdir" dedi.
Daha önce Türkiye'nin de Sputnik'e yönelik engellemelere tanıklık ettiğine değinen Yarkadaş "Bir dönem Sputnik'in haberlerine Türkiye'de de engel koyulmuştu. O da keyfi bir uygulamaydı. Şimdi görüyoruz ki bu keyfiyet dünyanın her yerine yayılıyor. Sputnik, bir haber sitesi; insanları ne teröre ne silah kullanmaya teşvik ediyor. Yaptığı şey, insanlara haber ve yorumlara yer vermek. Bunun da engellenmesi yönündeki hiç bir girişimi kesinlikle kabul etmiyoruz" ifadelerine yer verdi.
Peki, Twitter'ın verdiği karar hukuka uygun mu? Bilişim Hukukçusu Gökhan Ahi'ye göre, Twitter, verdiği bu kararla ifade özgürlüğü anlamında güvenilir bir liman olmaktan uzak hale geldi:
"Bugüne kadar RT ve Sputnik için kabul etmiş oldukları reklamların bir şekilde denetimden geçmiş olması ihtimali düşünüldüğünde, üzerlerinden sorumluluk atmaya çalıştıklarını düşünüyorum. Kaldı ki, her ikisi de uluslararası haber ajansı olan kurumların Twitter üzerindeki içeriklerinin ve reklamlarının ABD Başkanlık seçimlerini yönlendirmeye yönelik olduğuna dair bir yargı kararı henüz yok."
Twitter'ın aldığı kararla ilgili iki temel sorun olduğuna işaret eden Ahi "Birincisi, herhangi bir yargı kararına veya kanun hükmüne dayanmaksızın almış oldukları bu karar, Twitter'in bağlı olduğu ABD Anayasa'sının Birinci Değişiklik ile düzenlenen ifade özgürlüğüne aykırı. İkinci sıkıntılı yön ise, bu kararın Twitter'ın bizzat kendi belirlediği politikalarına ve kurallarına aykırı olması. Her iki yönden de bakıldığında, ifade özgürlüğünü kollayıcı ve geliştirici tavırlar sergilemesi, ağ tarafsızlığını desteklemesi, tüm kullanıcılara eşit yaklaşması bakımından bugüne kadar dünya kamuoyunda Twitter lehine oluşan tüm olumlu görüşler alınan bu keyfi karar neticesinde sarsılmıştır" ifadelerini kullandı.
KARAR NE GİBİ SONUÇLAR DOĞURUR?
Twitter'ın yaptığı duyurunun ardından Sputnik'e konuya ilişkin açıklama yapan Türkiye Dijital Dönüşüm Derneği Başkanı ve Kadir Has Üniversitesi öğretim görevlisi İsmail Hakkı Polat, ABD'nin yalnızca reklama kısıtlama getirmenin ötesinde adımlar atmasının olası olduğunu ifade etti. Polat "Bu da spekülatif bir iddia olabilir. Ama Russia Today ve Sputnik'in yayın politikasının ne kadar ABD hükümetinin çıkarlarıyla bağdaştığıyla ilgili de olması muhtemel. Ancak gelişmeleri beklemek gerekse de; Amerika-Rusya arasında devam eden gerginliğin daha da şiddetli hale gelmesi olası" ifadelerini kullandı.
Polat "Soruşturmanın detaylarını net bir şekilde bilmiyorum. Ama bu bir mahkeme kararına dayalı değil de istihbarat direktifiyle alınmışsa, bu ifade özgürlüğüne müdahale anlamına geliyor. İfade ve yayın özgürlüğü Amerikan anayasasına göre mahkeme kararına göre bile sınırlanamadığını da göz önünde bulundurursak hukuk ve sosyal dinamikleri bir araya düşünmek gerekiyor. Bu hamle ifade özgürlüğüne karşı gibi gözüküyor ama detaylar belli olduktan sonra daha kapsamlı bir yorum getirmek mümkün" diye ekledi.
