Ankara-Washington hattında yaşanan 'vize krizi' haftaya damgasını vurdu. ABD'nin Türkiye'den yapılacak vize başvurularını süresiz olarak durdurması, ardından Ankara'nın misilleme yaparak ABD vatandaşlarına yönelik vize işlemlerini askıya alması piyasaları salladı.
Haftanın ilk işlem gününde bomba etkisi yaratan 'vize krizi' sonrası Dolar/TL 3.70 seviyesini gördü. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi ise yüzde 5'e yakın kayıp vererek 99 bin puan seviyelerine geriledi. Piyasalardaki bu belirsizlik kaynaklı endişe durumu, önümüzdeki hafta ABD'den gelecek heyetin Türk yetkililerle görüşeceğine yönelik haberle bir miktar gevşedi.
Türkiye'nin dış ticaretinde önde gelen partnerlerinden olan ABD ile yaşanan gerilimin kısa sürede çözümlenmesi iş dünyası açısından da büyük önem taşıyor.
Ekonomist Arda Tunca, 'vize' gerilimin piyasalara yansımaları, çatışmanın tırmanması durumunda olası ekonomik etkilerini değerlendirdi.
Arda Tunca, politika cephesinden gelen gelişmelerin ekonomik etkilerinin ne kadar süreceği konusunda tahmin yapmanın kolay olmadığına vurgu yaparak, bu tür olaylar karşısında piyasaların verdiği anormal tepkilerin normal olduğunu söyledi. Bu tip krizlerin arkasından bir yumuşama dönemine girildiğini belirten Tunca, Türkiye ve ABD'nin ortak çıkarlarına dikkat çekti:
"Ülkelerin uluslararası ilişkilerde birbirleriyle bu kadar bozuşma noktasına gelecek lüksleri yok. Bu yüzden açıklamalar da tarafları sakinleştirebilecek nitelikte. İki ülkenin Ortadoğu'daki çıkarları itibarıyla birbirleriyle oyunbozanlık yapacak halleri yok. Bu manzaradan bir süre sonra yumuşama çıkacağını ve bunun da piyasalara yansıyacağını düşünüyorum. Bu krizin derinleşeceğine ilişkin bir düşüncem yok."
'KRİZ EKONOMİK YAPTIRIMLARA VARMAZ ANCAK SERT SÖYLEMLER SÜRER'
Ekonomist Tunca, vizelerin askıya alınması ile başlayan sürecin ardından ABD ve Türkiye arasında 'ekonomik yaptırımlara' ulaşan bir gerilimin yaşanmayacağı görüşünde: "Her iki tarafın karşılıklı olarak kılıç çektiği bir durumun sonu yok. O yüzden uluslararası ilişkiler çok stretejik, çok sakin ve çıkar odaklı olmak zorundadır. Bir ambargo beklemiyorum ancak sert söylemler devam edecek görünüyor. Çünkü burada YPG konusu önemli bir nokta."
Türkiye-ABD ilişkilerindeki gerilimin ekonomik yansımalarını da yorumlayan Arda Tunca, konunun Türkiye'de 'kriz' olarak nitelendirildiğini, basında ilk madde olduğunu ancak Amerikan basınında
konunun izlense de manşetlere taşımadığını belirtti.
'BU GERİLİMLERİN KAYNAĞI TÜRKİYE'NİN YAŞADIĞI 'SİYASİ TRAVMA'
Türkiye'nin jeopolitik konumu nedeniyle her ülke ile dostane ilişkiler geliştrimesi gerektiğini kaydeden Arda Tunca, pazar çeşitliliğine yönelik adımların olumlu olduğunu söyledi.
Tunca, son dönemde Avrupa ülkeleri ve ABD ile yaşanan gerilimi de Türkiye'nin yaşadığı travma kaynaklı olduğunu belirtti.
"Bazı ülkelerle ilişkileri zedeledik ancak Türkiye yaşadığı bir takım travmalar nedeniyle bu sorunları yaşıyor.
'TÜRK LİRASI İLE BORÇLANIN'
Ekonomist Arda Tunca, böylesi kriz ortamlarında 'dövizle borçlanma' konusunda da uyarıda bulundu.
Jeopolitik risklerin bu kadar yoğun olduğu bir dünyada, kurların ne zaman nasıl değişeceğinin öngörülmesinin zor olduğunun altını çizen Tunca, hanehalklarının yabancı para cinsinden borçlanmamaya dikkat etmeleri gerektiğini söyledi:
"Son yıllarda merkez bankalarının ve özel finans kuruluşlarının yaptıkları tahminlerde yanılma oranlarının giderek artığını görüyoruz. Bu normal, çünkü tablo sürekli değişiyor,hiç bilemediğiniz öngöremediğiniz gelişmelerle karşı karşıya kalıyorsunuz. Bu nedenle döviz cinsinden borcu olanlar zor duruma düşüyor. Dünyada artık tasarruftan çok hanehalklarının artan borçlarından söz ediliyor."
