'Kürt ve Suriye mutfağı': Putin ve Erdoğan'ın yemekli buluşmasının merak edilen gündemleri

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dün Ankara'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Görüşmede Türk Akımı projesinin gidişatı ve Türk domatesinin Rusya pazarına dönüşünün dışında IKBY'da yapılan bağımsızlık referandumu ve Suriye konusu ele alındı.

PANİĞE GEREK YOK

IKBY'de geçtiğimiz pazartesi yapılan bağımsızlık referandumu bölgedeki birçok ülkenin ve dış aktörlerin sinirlerini oldukça gerdi. IKBY Lideri Mesud Barzani, referandumda çıkan yüzde 93'lük ‘evet' oyunun bağımsızlığın hemen ilan edileceği anlamına gelmediğini açıklasa da, topraklarındaki ‘aslan payını' kaybetmeye niyetli olmayan Bağdat, Kürtlere bedel ödetme konusunda kararlı. Irak parlamentosu, resmen IKBY'ye dâhil olmayıp fiilen Peşmerge güçlerinin kontrolünde bulunan Kerkük'ün ‘kurtarılması' için onay verdi.

Bölgenin en güçlü silahlı gruplarından biri olan Peşmerge gücünün, Irak ordusu ile baş etme olasılığı bulunsa da, buradaki asıl sorun, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ihtilafa dâhil olma olasılığı. Ankara, IKBY'nin bağımsızlığına yönelik atacağı adımların Türkiye'de gerilimi arttıracağından endişe ediyor. Bu nedenle Erdoğan, Putin ile yaptığı görüşmede Kürtlerin eylemleri ile ilgili olumsuz görüşünü bir kez daha teyit etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘Bir gece ansızın gelebiliriz' ifadesini kullanmış olsa da Ankara'nın Kuzey Irak'a girmeden ticari ambargo uygulaması başlatması bile Kürtleri zor durumda bırakmaya yeterli. Zira Kürtlerin ne denize çıkış kapısı, ne de referanduma olumlu bakan bir komşusu var.

Savaşın eşiğinde yapılan bu ip cambazlığı, Moskova'yı ciddi bir şekilde rahatsız ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Putin ile görüşmenin ardından yaptığı açıklamalar, Türk liderin Rusya Devlet Başkanı'nın söylediklerine kulak vermiş olabileceğini gösteriyor.

Erdoğan, "Değerli dostum Putin'e, bölgesel yönetim tarafından daha korkunç hatalara girilmesine neden olabilecek adımları önlememiz gerektiğini söyledim" ifadelerini kullanmıştı. Bu ifadeler, Barzani'nin yeni adımlar atmadığı sürece Ankara'nın ‘bir gece ansızın gelmeyeceği' anlamı taşıyor olabilir.

ORTAK ÇÖZÜM OLASILIĞI

Suriye konusunda ise tarafların uzlaşma şansları çok daha yüksekti. Kremlin Suriye'deki savaşın bir an önce sonuçlanmasını ve bunun sadece askeri bir zafer değil, aynı zamanda siyasi bir zafer olmasını da istiyor. Siyasi zaferi kazanabilmesi içinse Moskova'nın, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile ılımlı muhaliflerle arasındaki müzakere sürecini başarıyla tamamlaması gerekiyor.

Buradaki en ciddi sorun ise sadece büyük alanları kontrol etmekle kalmayıp, aynı zamanda ABD'nin şemsiyesi altında Deyr ez Zor'un doğusundaki petrol ve gaz yataklarını işgal etmeye ve Suriye'yi Irak'a giden birçok yoldan kesmeye çalışan Suriyeli Kürtler.

Belki de Kürtlere, IKBY'den çok Suriye'deki Kürt bölgesine ‘ansızın girme' hayalleri kuran Türkiye'nin önündeki tek engelleyici unsurun ABD'nin ve Rusya'nın yasağı olduğunu ve Kürtlerin Rakka'yı ele geçirmelerinden sonra Rus yasağının kalkması durumunda Ankara'nın Suriyeli Kürtlere karşı operasyon başlatabileceğini hatırlatmak faydalı olabilir.

Öte yandan İdlib ve Hama'nın Fetih el Şam (eski adıyla El Nusra Cephesi) militanlarının mevzilendiği kısmı, Suriye'de sorunlu bölgeler olarak kabul görmeye devam ediyor.

Rusya (Suudi Arabistan bunu çok istese de) Fetih el Şam ile siyasi bir diyaloga girmeye niyetli değil ve bu konuda da Moskova, Ankara ve Şam'ın katılımıyla ortak bir çözüm üretme olasılığı bulunuyor.