Başlarda diplomatik çağrılarla kısıtlı kalmaya çalışan ve sert açıklamalarda bulunmayan İran, Bağdat ile Erbil arasında bir nevi denge korudu. Ancak İranlı üst düzey askeri yetkililer, diplomatlara nazaran referanduma daha sert çıkıyor.
'IRAK'TAN AYRILMAK, TÜM ORTAK SINIRLARIN KAPATILMASI ANLAMINA GELİR'
İran Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şamhani, IKBY’nin referandum sonucu bağımsızlık ilan etmesi durumunda bölgeyle olan sınırı kapatacaklarını açıkladı. İran televizyonuna konuşan Şamhani, “Sınır anlaşması sadece Irak merkez hükümetiyle geçerli. Kürdistan’ın Irak’tan ayrılması ortak tüm sınırların kapatılması anlamına gelir. Bağımsızlık, Irak’ın Kürt bölgesiyle olan anlaşmaların gözden geçirilmesine yol açar” dedi.
İran’ın IKBY’ye yönelik eylemlerine ne kadar ileri gideceğini değerlendiren İran Dışişleri Bakanlığı Danışmanı Sabbah Zangane, Tahran’ın sadece birleşik İran’dan yana olduğunu ve bu ülkenin federal yönetimine destek verdiğini belirterek bu nedenle her iki ülkenin güvenliğini korumak için her şey yapacağını kaydetti.
'BİZİM ÜLKEMİZİN GÜVENLİĞİ İÇİN DE BİR TEHDİT OLUR'
Zangane şöyle konuştu: “Irak Kürt halkının İran ile ortak tarih, kültür ve yaşam tarzına dayanan çok sıcak ve samimi ilişkileri var. Bu nedenle bu halk için güvenliğin ihlali ve hayati tehdit anlamına gelen tüm çabalar bizi kayıtsız bırakamaz. Ama diğer yandan İran’ın Irak merkez hükümetiyle ilişkilere de bakılmalı. Bu ilişkiler hiç tartışmasız çok dostane ve sağlam. Elbette İran birleşik İran’ı savunuyor ve bu ülkenin federal yönetimine destek veriyor. Bu yüzden eğer bu ülkenin güvenliği tehdit edilir ve toprak bütünlüğü ihlal edilirse bu bizim ülkemizin güvenliği için de bir tehdit olur. Irak Kürdistan’ın toprakları birkaç ülkeyle ortak sınıra sahip. Bu bölgenin doğrudan denize çıkışı yok. Bu yüzden hava dışındaki her türlü hareketler sadece Suriye, Türkiye veya İran’ın toprakları üzerinden yapılabilir. Eğer bu ülkeler tüm sınırlarını kapatırsa Irak Kürt halkının ne kadar ağır durumda kalacağını bir düşünün”.
'BARZANİ'NİN ÇABALARI, İRAN'I ÖNCELİK İLKESİNE GÖRE HAREKET ETMEYE ZORLAYACAK'
İran’ın böyle radikal tedbirlere geçmeden önce elbette Erbil ve Bağdat ile aktif görüşmeler yaparak tüm iç sorunları barışçıl ve dostça diplomatik diyalog yoluyla müzakere masası arkasında çözme çağrısında bulunacağını söyleyen Zengane, bu konuda şu değerlendirmede bulundu: “Mesud Barzani’nin bölgeyi istikrarsızlaştırmaya yönelik çabaları İran’ı öncelik ilkesine göre hareket etmeye zorlayacak. Yani sınırların kapatılmasıyla sınırlı kalmayacak, zamanında Bağdat ile yapılan çok sayıda anlaşmanın gözden geçirilecek. Örneğin Iraklı Kürtlerin İran üniversitelerinde burslu eğitimiyle ilgili anlaşma, ayrıca askeri, enerji ve ekonomik anlaşmalar zarar görebilir. Bu, ekonomiye büyük zarar verir. Bu yüzden Ali Şahmani, Erbil’e yönelik böyle bir uyarıda bulundu. Sayın Barzani, öncelikli olarak gördüğü konular yerine küresel olarak düşünmeli. Gerilimi yaratma değil, Kürtlerin yanında onlarla yan yana yaşayan Şiiler, Sünniler, Araplar ve Hıristiyanların çıkarları da dikkate alınmalı. Zira söz konusu olan onların güvenliği ve huzurlu yaşamı. Oysa gerilim tırmanınca askeri çatışma olasılığı da artıyor. Bu tür çabaların, Kürt ve diğer halk ve aşiretler için aydın ve başarılı gelecek getirmeyeceği için bu, etkisiz hale getirilmesi gereken bir tehdit anlamına geliyor”.
