Cafer, Sputnik’e verdiği demeçte “Çeşitli siyasi kesimleri temsil eden vekillerden 120 imza toplandı. Oylama konusu parlamentonun gündemine alındı. Böylelikle parlamento, referandumun aykırı olduğu Irak anayasasını ve yasalarını koruyacak” dedi.
Sputnik’e konuşan IKBY’nin temsilcileri ve çeşitli uzmanlar, Erbil ile Bağdat arasındaki ihtilafın ayrıntılarını anlattı.
IKBY sözcüsü Safın Dizayi, Irak’ın fiilen tek devlet olmadığı için Kuzey Iraklılar dâhil tüm halkların referandum hakkının bulunduğunu belirtti. Dizayi, “Maalesef Iraklı siyasiler birleşik iç politikayı bitirdi. 2003’e kadar demokratik temellerde yeni Irak’ın kurulması ve bölgelerin arasında gerçek bir ortaklığın oluşturulması ile ilgili bir yol haritası vardı. Fakat son idarelerin yaptıkları ve anayasayı çiğnemeleri nedeniyle bu olmadı. Bu şartlarda Kürt halkı kendi özgür iradesiyle hakkını kullanmak istiyor” dedi ve şöyle devam etti:
“Uluslararası toplum ise bölgede güvenliğin ve istikrarın sağlanmasını istiyor. Uluslararası toplum referandumun yapılmasından değil, sürelerden rahatsız. Sykes-Picot Anlaşması’ndan bu yana böyle bir kararı almak için böylesine uygun zaman olmadı. Bölgedeki istikrarsızlık Irak’ın 1990’da Kuveyt’e saldırmasıyla başladı ve özellikle Suriye toprakları dâhil, şimdiye kadar devam ediyor. Fakat tüm bu tufanlar Kürtlerden kaynaklı değil, bilakis Kürtler bölgede dengeleyici bir faktör. Kürt devletinin kurulması mevcut durumu değiştirmeyecek, ancak durumun düzelmesini ve istikrarı sağlayacak.
'BAĞIMSIZLIK, KESİN BİR KOPMA ANLAMINA GELMİYOR'
Bağımsızlık referandumu kesin bir kopma anlamına gelmiyor. Bağdat IKBY için stratejik ortak olmaya devam edecek. Bölgemizde gerçekten de İran ve Türkiye’den Kürt muhalifler var fakat onlar idaremizin bilgisi dışında hareket ediyor. IKBY’nin İran ve Türkiye ile ilişkileri iyi. Türkiye ve İran’ın Kürt ve diğer azınlıklarla ilgili sorunları gerektiği gibi çözeceklerini umuyoruz. Biz ise gücümüzü IKBY’de çalışmaya yoğunlaştırdık."
Meşhed Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Macid Azzam, Sputnik’e verdiği röportajda şunları söyledi:
“Kürtler ve Araplar Sykes-Picot Anlaşması’nın kurbanlarıdır. Bu anlaşmadan sonra Irak ve Suriye’de büyük Kürt diasporalar oluştu. Önce Kürtlerin vatandaşlık haklarına ayrıcalık yapılmıyordu, fakat Arap milliyetçiliğinin gelmesiyle Kürtlere baskı başladı. Irak’ta onlara karşı kimyasal silah kullanıldı. ABD’nin Irak’ı istila ettikten sonra Kürtler kendi devletlerini kurmaya çalıştılar, fakat Iraklıların direnciyle karşılaştılar. Fakat Kürtler, bölgesel sorunların çözümüne katılacak kendi devlet oluşumlarını kurma konusunda kararlı.
Kürtler Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte Türkiye’nin bağımsızlığı için savaştı, Irak’taki ve Türkiye’deki Kürtlerin durumunu karşılaştırmak imkânsız. AKP iktidarının son yıllarında bu daha açık bir şekilde görülüyor. Türkiye eskisi gibi kararlılıkla referanduma karşı çıkıyor, fakat bölgesel yönetimle ilişkileri iyi. Kanallar oluşturarak Kürt yönetimini referandumdan vazgeçirmeye çalışıyor. Fakat referandum olsa ve Irak’tan ayrılma kararı alınsa bile bu, kâğıt üzerinde teorik bir zafer olacak. Aynı zamanda Kürt yönetiminin Bağdat’taki merkezi yönetime karşı duruşunu sağlamlaştırmaya yarayacak.”
'TAHRAN, KÜRT-İSRAİL İLŞİKİLERİNİN GÜVENLİĞİ ETKİLEYEBİLECEĞİNİ DÜŞÜNÜYOR'
Barzani, röportajlardan birinde Kürtlerin Irak’tan ayrıldıktan sonra İsrail ile yakınlaşabileceğini belirtmişti. Bu, İsrail ile diplomatik ilişkileri olan Türkiye’yi rahatsız etmeyebilir, fakat İran’ı rahatsız ediyor. Tahran, Kürt-İsrail ilişkilerinin ülkemizin güvenliğini etkileyebileceğini düşünüyor” ifadelerini kullandı.
'KÜRTLER İLE ARAPLAR ARASINDA DOĞRUDAN SAVAŞA GİDEN BİR YOL'
Rus gazeteci Andrey Ontikov ise Rusya’nın Kürtler dâhil olmak üzere tüm halkların haklarını tanıdığını ve aynı zamanda Irak’ın bütünlüğünden yana da olduğunu aktardı.
Dünyada referandumu ve Kürtlerin Irak’tan ayrılmasını destekleyen iki ülke var, İsrail ve ABD. İsrailliler başından beri referandum fikrini destekliyor, çünkü referandum Arap dünyasının dağılmasını amaçlayan İsrail’in politikalarının hayata geçirilmesini sağlıyor. ABD ise resmen referandumu erteletme çağrısı yapıyor, ancak bu fikre karı çıkmıyor, sonuçta ABD’nin de İsrail’in müttefiki olarak tüm Ortadoğu politikası Arap dünyasının birliğini bozmayı amaçlıyor” ifadelerini kullandı.
