Ardına bakarak ayrılma: Türkiye’nin Suriye harekatını sona erdirmesinin perde arkası

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında düzenlenen Milli Güvenlik Kurulu toplantısının ardından yapılan açıklamada, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yürüttüğü Fırat Kalkanı Harekâtının sona erdiği belirtildi.

Türkiye ordusu Fırat Kalkanı Harekâtını geçtiğimiz ağustosta başlattı. Ankara’nın Suriye topraklarındaki en önemli hedefi olarak IŞİD militanları gösterilmişti. Özgür Suriye Ordusunun desteği ile Türkiye, Suriye’nin kuzeyinde Azez, Cerablus ve El Bab gibi önemli kentleri IŞİD’in elinden aldı.

Russia Today (RT), Fırat Kalkanı Harekâtının sonlandırılmasının arkasındaki nedenleri ve bu olayın ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’un Ankara ziyareti ve Anayasa değişikliklerine ilişkin referandum süreciyle nasıl bir bağı olduğunu araştırdı.

ABD’YE KARŞI KOZ

Siyaset uzmanları, Türkiye’nin Suriye’de barış ve tamamlanan görev ile ilgili diplomatik açıklamalarının ardında pragmatik amaçların bulunduğu konusunda birleşiyor.

Bazı uzmanlar, Fırat Kalkanı Harekâtının sona erdiğine dair açıklamanın, ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’un Ankara ziyareti öncesinde yapılmış olduğuna dikkat çekti. Tillerson, ‘ABD’nin NATO ortağı ile işbirliğinin üst seviyede devam ettirilmesi için’ Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer siyasilerle bir araya gelmeyi planlıyor.

Siyaset uzmanı Aleksandr Asafov, Fırat Kalkanı Harekâtının başarıyla sona erdiği açıklamasının kesinlikle Tillerson’un gelişine bağlı olduğunu, harekât sonuçlarının Erdoğan’ın Amerikan heyetiyle görüşmesinde kullanacağı en önemli gerekçelerden biri olacağı görüşünü paylaştı. Asafov, “Erdoğan, bağımsız hareket etme ve bölgedeki çıkarlarını koruma yetkisi bekliyor” dedi.

Amerikalı analistlerin uzun süredir özgür Kürt devleti senaryosunun varlığına dikkat çektiğini hatırlatan Asafov, Erdoğan’ın bu tür girişimlere karşı çıktığını ve askerini çekerek Suriye’deki Kürtlere baskı yapmaktan vazgeçtiği kozunu kullanarak ABD’yi bu fikrinden vazgeçirmeye çalışacağını söyledi.

Asafov, Tillerson’un ajandasında neler olduğu bilinmediğinden, görüşmenin sonuçlarını tahmin etmenin zor olduğunu da sözlerine ekledi.

Rusya Şarkiyat, Uluslararası ve Diplomasi Araştırmaları Merkezi Direktörü, Türkolog Vladimir Avatkov, Fırat Kalkanı Harekâtının sona erdiğine dair açıklamanın ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’un Ankara ziyareti ile doğrudan bağlantılı olmadığını öne sürdü.

RT’ye konuşan Avatkov, “Yalnızca dolaylı bir bağlantı söz konusu olabilir. Türkler şu anda dünyada ve bölgede denge ve yeni bir yer edinme arayışı içinde. Bu bağlamda Rusya ve ABD ile temaslar Ankara için büyük önem taşıyor” dedi.

GÜÇ GÖSTERİSİ

Türkiye’de 16 Nisan’da anayasa değişikliği referandumunun planlandığını hatırlatan Avatkov, hem iç, hem de dış müttefiklerine ve rakiplerine güç gösterisi bakımından Fırat Kalkanı Harekâtının sonuçlarını yüksek sesle söylemenin, ileride jeopolitik veya askeri sorunlar yaşamaktan çok daha faydalı olduğunu söyledi.

Avatkov, “Türkiye aslında istemiş olduğu tampon bölgeyi oluşturdu ve bunun ötesine gitmesi, birçok bölge ve dünya çapında birçok oyuncu açısından önemli sorunlar doğurabilirdi” diye konuştu.

KALKANDAN KILICA

Önümüzdeki günlerde tüm çabaların referandum sürecinde yoğunlaşacağını vurgulayan Avatkov, “Gergin ortam dikkate alındığında ordunun etkili birliklerinin Irak veya Suriye’de değil, her ihtimale karşı Türkiye’de bulunması faydalı olur” dedi.

İki uzman da, daha önce mutabık kalınmış bir hedef çerçevesinde planlanan Fırat Kalkanı Harekâtının gerçekten de sona erdiği, ancak Türkiye’nin her an farklı amaçlarla yeni bir harekat başlatabileceği konusunda birleşiyor.

Asafov, “Erdoğan, bölgedeki görevleri başarıyla yerine getirebilen etkili bir ordusu olduğunu gösteriyor. Fırat Kalkanı Harekâtının başarıyla tamamlandığını, ancak örneğin Fırat Kılıcı harekâtının başlatılabileceğini ve böyle bir operasyonun sadece IŞİD’i değil Kürtleri de hedef alabileceğini göstermek isteyebilir. Böyle bir retorik gayet mümkün” ifadelerini kullandı.

AMAÇLAR VE ARAÇLAR

24 Ağustos 2016’da başlatılan Fırat Kalkanı Harekâtının amacının, IŞİD militanlarına ve ‘Türkiye’yi tehdit eden Suriyeli Kürtlerden oluşan terörist gruplara’ karşı mücadele etmek olduğu belirtilmişti. Özgür Suriye Ordusunun desteği ile Türkiye, Suriye’nin kuzeyinde Azez, Cerablus ve El Bab gibi önemli kentleri IŞİD’in elinden almıştı.

Geçtiğimiz şubat ayının sonunda Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar, El Bab’ın kontrol altına alınmasıyla birlikte Fırat Kalkanı harekâtının başında planlanan hedeflere ulaşıldığını açıklamıştı. Akar ayrıca ‘müteakip süreçte hayatın hızla normalleştirilmesi ve yerel halkın güven içerisinde evlerine dönüşleri için her türlü desteğin sağlanacağını’ vurgulamıştı.