Rusya ve Türkiye’nin S-400 anlaşmasından kim kazançlı çıkacak?

İzvestiya gazetesi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, geçen hafta Kremlin'de gerçekleştirdikleri görüşmede Türkiye'ye S-400 hava savunma sistemi gönderilmesini görüştüklerini bildirmişti. Bu bilgiyi doğrulayan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, "Her iki taraf da bununla ilgileniyor, görüşmelerimiz devam edecek" demişti.

Bu anlaşma imzalanırsa Türkiye, modern Rus hava savunma füze sistemini alan NATO'nun ilk üyesi olacak. Peki, bir NATO üyesi neden S-400'e ihtiyaç duydu?

RUSYA'NIN SADECE ÇİN İLE SÖZLEŞMESİ VAR

Bu sistemin savaş imkanları tartışılmaz. Ama bazı uzmanlar, bu anlaşmanın daha çok siyasi açıdan Ankara için önem arz ettiğini düşünüyor. Dİğer yandan, Moskova da bu potansiyel anlaşmadan büyük yarar sağlayabilir.

S-400 sevkiyatı konusunda Rusya'nın şu ana kadar sadece Çin ile bir sözleşmesi var. 2015'te imzalanan anlaşmaya göre 48 fırlatma rampasının teslimi bu yıl başlayacak.

Ayrıca Hindistan ile 80 fırlatma rampasının sevkiyatıyla ilgili görüşmeler yapılıyor. Bu ülkenin savunma konseyi, anlaşmayı 2015 aralık ayında onaylamıştı. Ama sözleşme henüz imzalanmadı, taraflar ayrıntıları görüşüyor.

TÜRKİYE DİĞER ÖRNEKLERE BENZEMİYOR

Bu iki ülke Rusya'nın eski askeri ve teknik partnerleri. Her iki ülke Rusya'dan milyarlarca dolarlık silah satın aldı. Ayrıca geleceğin silahlarının tasarımı ve üretimi konusunda Rusya'yla bir dizi ortak projeleri var. En önemlisi de Rusya, Çin ve Hindistan arasındaki ilişkiler genel olarak dostça nitelik taşıyor.

Türkiye ise çok farklı bir olay. NATO üyesi olduğu için Rus silahları ithal etmiyor. İki ülke arasındaki ekonomik ve siyasi ilişkiler, Rus Su-24 savaş uçağının düşürülmesiyle neredeyse tamamen askıya alınmıştı. Bugün gerilim yatıştırılsa da bir burukluk hissi kaldı.

Sputnik'e konuşan Rus askeri uzman, emekli Albay Mihail Hodoryonok, "Bu elbette çok ciddi bir olaydı. Ama şimdi tüm duygular bir kenara bırakılarak geleceğe bakılmalı. Bugün jeopolitik çıkarlarımız örtüşüyor. Rusya ve Türkiye, savaşın sardığı Ortadoğu'da düzeni sağlamanın vaktinin geldiğini anlıyor. Müttefik ilişkileri konuşmalardan değil ortak hedeflerden doğar. İkincisi de bu sistemlerin satımı çok yararlı. Alıcı, uzun vadede satıcıya bağlanıyor. Bunun içinde hem bakım hem de uzman eğitimi var. Yakın askeri ve teknik işbirliği, Türkiye'nin gelecekte bize karşı ani siyasi manevralar yapmasına izin vermez. Üçüncüsü, bir NATO ülkesinin S-400'ü alması Rusya savunma sanayisinin imajını yükseltir. Bundan daha iyi bir reklam bulamayız. Önemli olan Türkiye'nin bizden kredi istemesi değil nakit para vermeye hazır olması" dedi.

ANKARA GELİŞMİŞ SAVUNMA SİSTEMİNE İHTİYAÇ DUYUYOR

S-400 alımından Türkiye'nin elde edeceği yarar ortada. Günümüzde Türk Silahlı Kuvvetleri'nde bir sınıf olarak uzun menzilli hava savunma füze sistemi yok. Moskova merkezli Eksport Voorujeniy (Silah İhracatı) dergisinin genel yayın yönetmeni Andrey Frolov, Ankara'nın komşu ülkelere karşı kendini korumak için böyle bir sisteme ihtiyaç duyduğunu söyledi.

Türkiye'nin bölgedeki temel rakibinin İran olduğunu hatırlatan Frolov, "İran oldukça güçlü hava kuvvetlerine sahip. Bunun yanında İran olası saldırıya karşı kendini savunacak yetenekte, geçen yıl Rusya bu ülkeye 4 takım S-300PMU2 sistemi teslim etti. Ankara ayrıca, uzun menzilli taktik füzelere sahip Şam ile ilişkilerde gerilim yaşıyor. Türkiye'nin hava savunma sistemleri ise bariz biçimde zayıf" dedi.

Türkiye, ABD yapımı MIM-14 ile MIM-23 ve İngiltere yapımı kısa menzilli Rapier hava savunma sistemlerine sahip. Bu sistemler, 1950-60'lı yıllarda geliştirilmiş ve günümüzde eski olarak görülüyor. Bu bağlamda Ankara'nın çok daha güçlü silahı elde etme isteği şaşırtıcı değil.

'EN ERKEN 2020-2022 YILLARINDA GERÇEKLEŞEBİLİR'

Türkiye'nin ABD ve Avrupalı üreticilerle Patriot ve SAMP/T görüşmelerinin laf ötesine geçemediğini hatırlatan Frolov, "Rus S-400 alımına gelince de Türkiye bu konuyu, ilişkiler bozulmadan çok önce defalarca gündeme getirmişti. Açıkçası ben bu sistemleri satabileceğimizden çok kuşkuluyum. Büyük ihtimalle Erdoğan, bu açıklamalarıyla NATO'daki partnerlerine baskı uygulamaya ve şantajla Avrupa ve ABD yapımı hava savunma sistemlerinin alımı için çok daha elverişli koşullar sağlamaya çalışıyor" yorumunda bulundu.

Anlaşma sağlansa dahi Türkiye'nin bir dizi sorunla karşı karşıya kalacağını kaydeden gazeteci, bu konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu: "Öncelikle, son yıllarda Ankara'yla arası açılan diğer NATO üyeleri S-400 alımına onay vermez. İkincisi, Rus sistemlerinin NATO'nun birleşik hava savunma sistemine dahil etmek ve Batı yapımı sistemleriyle uyumu sağlamak hiç kolay olmayacak. Üçüncüsü de eğer böyle bir anlaşma imzalanırsa Türkiye ilk sistemleri ancak yıllar sonra alabilecek. Çin ile S-400 görüşmelerimiz 3 yılı aşkın sürdü. Türkiye'yle daha hızlı çalışabileceğimize inanmıyorum. Bu yüzden ABD'nin bizim ileri teknolojisini ele geçirebileceğinden korkmayabiliriz. Eğer S-400 Türkiye'ye satılsa da bu en erken 2020-2022 yıllarında gerçekleşebilir. O zamana kadar da Rus ordusu, daha gelişmiş S-500'leri alacak."

İhracata yönelik S-400 hava savunma sisteminin özellikleri açısından çok daha zayıf olduğunu kaydeden Frolov, şunu söyledi: "Bu sistemin hava araçlarını tespit etme menzili daha küçük, parazitlere karşı dayanma gücü de daha zayıf. İhracata yönelik S-400'ler çok daha az sayıda hedefe aynı anda eşlik edip vurabiliyor."

'İLİŞKİLERİ İYİLEŞİRME NİYETİNİ GÖSTERMEK İSTİYOR'

Erdoğan'ın tüm bunları bildiğinden emin olduğunu dile getiren Rus gazeteci, "Bizim hava savunma sistemlerimiz alma veya NATO'daki partnerlerine şantaj yapma niyetinde olmadığına ihtimal veriyorum. Muhtemelen bu girişimlerle, vurdukları uçak için dolaylı olarak tekrar özür dilemek istiyor ve Rusya'yla ilişkileri iyileştirme niyetinde olduğunu göstermek istiyor" dedi.