'AB ile ilişkiler yeni bir formata sokulmalı'

Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye ile müzakerelerin dondurulması yönünde tavsiye kararı almasının ardından Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği tartışılıyor. Bağlayıcı bir niteliği olmayan AP kararına AB Konseyi’nin uyması beklenmese de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AP kararına sert tepki gösterdi, ‘daha ileri gidilmesi’ durumunda Türkiye’deki mültecilerin Avrupa ülkelerine gidişlerinin önünü açacağını söyledi.

Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği konusunda Sputnik’e değerlendirmelerde bulunan emekli büyükelçi Uluç Özülker, "Türkiye ile AB arasındaki ilişkiler ne zaman iyi oldu ki bugün daha kötü oldu diyebilelim” dedi. AB’nin başından beri gerçek anlamda Türkiye’yi tam üye olma yolunda desteklemediğini kaydeden Özülker, “Türkiye’ye bakış açısı uçamayacak kadar kuvvetli ama ölmeyecek kadar da serbest bırakılan bir kuşun avuçta tutulması politikasıdır. Bugün artık gelinen noktada kuş biraz fazla büyüdü, dünya konjonktürü de çok değişti. Tarafların karşılıklı olarak birbirlerine bakış açılarını ve davranışlarını etkileme noktasına getirdi. Bunun yanında Türkiye gerçekten AB’ye girmek istiyor mu, onun da cevabı benim yönümden ‘hayır’dır” dedi.

'HER İKİ TARAFIN DA TEENNİ İLE HAREKET ETMESİ LAZIM'

Türkiye’de AB ile müzakere algılamasının yanlış olduğunu da vurgulayan Özülker, şöyle konuştu:

“AB ile tam üyelik müzakeresi aslında bir müzakere değildir. AB’nin kendi müktesebatı var, mevzuatı belli. AB’ye girecek ülkenin bu mevzuatı kendisine uyarlaması sürecidir bu. Ne kadar zamanda sizin AB müktesebatına uyabileceğinizin müzakeresidir bu. Bizatihi oradaki mevzuatın sizin şartlarınıza göre oluşturulması süreci değildir. Dolayısıyla bu şartlar içinde mevzuatta ne yazıldığı belli. Örnek olarak veriyorum; haklı olabilirsiniz ama o zaman tam üyelik müzakeresi üzerindeki ısrarınızda biraz daha dikkatli olmak gerekiyor. Başından itibaren vizenin kaldırılması için 72 şart vardı, ‘buna uyacaksınız’ dediler. Bunun içinde terörle mücadele yasasının kaldırılması da vardı. O zaman itiraz etmedik. Ama şimdi terör konusunu yapmıyorum dediğin zaman bunun olmaması sonucu ortaya çıkar. Bir müzakere sürecinde ben müktesebatın şurasını kabul etmiyorum, yapmayacağım dediğiniz zaman o müzakere zaten yürümez. Dolayısıyla evvela karşılıklı olarak her iki tarafın da haddini bilmesi lazım. Her iki tarafın da söylemlerinde teenni ile hareket etmesi lazım. Sonuç itibariyle ‘Şanghay’a giderim’ olmaz, gidemezsiniz. Ticaretinizin büyük bir kısmını Avrupa ile yapıyorsunuz, Avrupa’da 4.5 milyon vatandaşınız var, Türkiye’deki yatırımların yüzde 70’e yakını AB kaynaklı. Ciddi finansman esas olarak Avrupa’dan geliyor, Körfez’den gelmiyor, öbürü yüzer-gezer fonlardır. Ne tarafından baksanız siz AB ile bir arada bulunmaya mecbursunuz. Dolayısıyla bir şeyi yerine getirirken diğerini yıkarak yapmanın da bir anlamı yoktur.”

'KARŞILIKLI OYALAMA İLE BİR YERE GİTMEK MÜMKÜN DEĞİL'

Türkiye-AB ilişkilerinin yeni bir formata sokulması gerektiğini ifade eden Özülker, “Fransa’da büyükelçilik yaparken çok net olarak söylenmiştir bana, ‘Fransız kamuoyunun yüzde 60’ı sizi istemiyor’ denilmiştir. Bunun arkasında Müslümanlık faktörü de var, ‘Biz 6 milyon Müslümanımızla başa çıkamazken 80 milyonu ne yapacağız’ diye söylemişlerdir. Burada her şeyi masaya yatırmamız gerekiyor ve çok ciddi bir biçimde ‘Bu şekilde yürümüyor, siz bizi almayacağınızı ısrarla söylüyorsunuz, biz de pek niyetli değiliz ama oturup bunun nereye gidip gitmeyeceğini konuşmamız lazım’ denilmesi gerekiyor. Bu şekilde ciddi bir konuşmaya da ihtiyacımız var. ‘Böyle karşılıklı oyalama ile restleşme ile bir yere gitmek mümkün değildir’ demek gerekiyor” diye konuştu.

'DİPLOMASİDE DAİMA AÇIK KAPI BIRAKILMALI'

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Göçmenleri göndeririz’ yaklaşımının da diplomatik açıdan hatalı olduğunu söyleyen Özülker, “Eğer siz kendi hudutlarınızı sebil olarak açıp bu göçmenleri kabul ettiyseniz Avrupa’nın bunda ne suçu var. Onlar almadıkları gibi siz de almasaydınız. Onları aldığınız zaman ‘Bunları zaten Avrupa nasıl olsa alır, ben de rahatlarım’ diye mi aldınız?” dedi. Diplomaside daima bir açık kapı bırakılması gerektiğini ifade eden Özülker, “Diplomaside daima bir kaide var, bir işe başladığınızda daima bir açık kapı bırakacaksınız. Neyin nereye gideceğini çok kestiremezseniz açık kapı her zaman sizi kurtarır. Çok fazla gerdiğiniz zaman her iki taraf da büyük bir zararla çıkar, orta yol bulunması ihtimali ortadan kalkar” dedi.

'İLİŞKİLERİ KOPARMAK O KADAR KOLAY BİR İŞ DEĞİL'

AB konusunda yapılacak bir referandumda AB ile ilişkilerin koparılması kararının çıkmasının neredeyse kesin olduğunu, ancak bunun sonuçlarının iyi hesaplanması gerektiğini belirten Özülker, şunları söyledi:

“AB konusu o kadar kompleks ki ben bu kadar yıllar geçirmiş olmama rağmen ben bile zaman zaman ‘Yeni gelişmeler var, nedir’ diye kendimi sorguluyorum. Siz sokaktaki insana ‘AB’ye evet mi hayır mı?’ diye sorduğunuz zaman o tamamen duygusal yaklaşacaktır. AB’nin yaptıklarını kesinlikle tasvip etmiyorum, AB, Türkiye’ye adil, dürüst davranmıyor, o kesin. Bu aynı zamanda kamuoyunda bir infial yaratıyor. Dolayısıyla siz bunu referanduma götürdüğünüz zaman AB ile ilişkileri koparma kararı çıkar. Bu sonuca karşı bunun sizin üzerinizdeki etkisini hesap ettiniz mi? Böyle bir şey olursa AB’nin yerini Şanghay mı alacak, imkanı yok. Az önce bahsettiğim rakamlar göz önüne alındığında ilişkileri koparmak o kadar da kolay bir iş değil. Dolayısıyla bütün bunlar oluyor, ama bu bir kavga sebebi değildir. Akıllı bir biçimde politika uygulama imkanı her zaman vardır” dedi.