Enerji Bakanı Berat Albayrak ile İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz'in dün yaptıkları görüşmede, iki ülke arasında doğalgaz boru hattı inşa edilmesi olasılığı gündeme geldi. Yapılan açıklamalara göre, Gazze ve Batı Şeria'daki Filistinlilere elektrik tedarik edilmesi de ele alındı. Enerji Uzmanı Tuğçe Varol Sevim, ‘İsrail'den Türkiye'ye gelecek bir doğalgaz boru hattının oluşmaması için hem teknik hem jeopolitik sebepler olduğunu' söyledi.
‘İYİ NİYET AÇIKLAMALARI'
Boru hattının önünde, Kıbrıs meselesi dahil bazı problemler olduğunu kaydeden Sevim "İki tarafında açıklamalarına bakacak olursanız iyi niyet açıklamaları var. ‘Doğalgaz boru hattı opsiyonuna bakıyoruz.' ‘Acaba Avrupa'ya Türkiye üzerinden gaz gönderebilir miyiz? İsrail'in son dönemdeki doğalgazıyla ilgili problemlere de bakacak olursanız, hem kendi sahasında çalışan özel şirketlerle sorun yaşamaya başladı hem tahmin ettiği tarihlere üretim miktarını yetiştirememe gibi bir sorunu var hem de en yakın rota olarak Mısır'a doğalgazını satmayı planlıyor. Bu noktada Türkiye ile İsrail arasındaki enerji dosyası çok gerçekçi gözükmüyor. Ama diplomatik olarak birbirleriyle yakınlaşmak açısından iki taraf da bu meseleyi kullanıyor gibi gözüküyor" dedi
İsrail, Güney Kıbrıs ve Yunanistan arasında uzun süredir mutabakat olduğunu ancak planlanan Doğu Akdeniz boru hattının hem maliyetinin çok yüksek olduğunu hem güvenlik sorunu bulunduğunu belirten Tuğce Varol Sevim, o nedenle projeyi onaylaması gereken Avrupa Birliği'nin konuya ihtiyatla yaklaştığını söyledi:
"Haritaya baktığınız zaman, gerçekten de en mantıklısının İsrail ve Kıbrıs gazının birleşerek Türkiye üzerinden gitmesi. Ancak boru hatları haritalar üzerinde cetvelle çizildiği kadar kolay inşa edilemiyor. En yakın ihtimal şu anda, İsrail'den çıkacak doğalgazın British Gas vasıtasıyla Mısır'a taşındıktan sonra bir boru hattıyla LNG olarak dünya pazarlarında satılması olarak gözüküyor. Çünkü bunun maliyeti daha düşük olacak. Üstelik istenen zamanda yani üretim tarihlerine yetişecek gibi gözüküyor.
"Türkiye ile İsrail arasındaki boru hattı opsiyonlarına, projeksiyonlarına baktığımız zaman iki büyük Türk şirketi konsorsiyumumun teklifte bulunduğunu görüyorsunuz. Yani Türkiye devleti içinde değil, Türkiye devleti destekliyor ancak özel şirketler meselenin içerisinde. Yalnız bu özel şirketler henüz Batı'dan tam destek almadılar bu proje için. Çünkü projenin olabilitesi için Kıbrıs sorununun çözülmesi gerekiyor. Uluslararası hukuk anlamında boru hattının önünün açılması gerekiyor. O nedenle şu anda çok ciddi problemler var. Bir de buna parantez olarak şunu eklemek istiyorum; Suriye'deki Rusya'nın varlığı; Rusya'nın Doğu Akdeniz'deki varlığı bütün Doğu Akdeniz boru hatları politikalarını etkilemektedir. Rusya'nın onay vermediği ya da karşı çıktığı bir boru hattı projesinin gerçekleşme ihtimali de yoktur
Tamar ve Leviathan gaz yataklarının İsrail'in kendi açıklarında olduğunu belirten Sevim, Gazze suları ile İsrail sularına giren bir doğalgaz kaynağı olduğunu anımsatarak ileride İsrail'in buradan da gaz çıkaracağını, Filistin'in ise engellemeler nedeniyle kendisine ait gazı çıkaramadığını aktardı. Şu anda İsrail'in, Gazze'nin gazı çıkarttığının tam olarak söylenemeyeceğini ifade eden Sevim "Ama Filistin devletinin gaz çıkarmasını engelliyor ve ileride Gazze'nin gazını da çıkartabilir" değerlendirmesinde bulundu.
