Novak, Türk Akımı Projesi'nin imzalanmasına ilişkin, "Bu tarihi bir anlaşma. Bunun gerçekleşmesi bizim ikili iş birliğimizin gelişmesine yardımcı olacaktır" dedi.
'TÜRK TARAFININ STRATEJİK YARDIMCI STATÜSÜNÜ VERME KONUSUNDAKİ NİYETİ BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ'
"Türk tarafının stratejik yatırımcı statüsünü ve ruhsatını verme konusundaki niyeti bizim için çok önemli" diyen Novak, bunun Türkiye'den gelecek yatırımlar dahil potansiyel yatırımcıları çekmeye yardımcı olacağını ve bu konunun karara bağlanmasını beklediklerini söyledi.
Novak, Zeybekci'nin de katıldığı Türk-Rus 18. Dönem İş Konseyi Toplantısı'nın açılışındaki konuşmasında, böyle bir etkinliğin gerçekleştirilmesinden çok memnun olduklarını dile getirdi.
'AŞAMALI OLARAK İLİŞKİLERİMİZ TEKRAR YAPILANIYOR'
Novak, Türk tarafına gayretinden dolayı teşekkür ederek, konseyin çok iyi çalışmalar yaptığını belirtti. Novak, "Bundan sonraki ticari ve ekonomik ilişkilerimizin geliştirilmesinde pozitif bir gündem oluşturulması faydalı olacaktır. Yakın bir zamana kadar ülkelerimiz arasındaki ticaret hacmi artıyordu ve böyle bir eğilim devam ediyordu. Ticaretimize yeni teknolojik ürünler katılıyordu. Ancak trajik olaylar bu dinamiğin bozulmasına sebep oldu. Aşamalı olarak ilişkilerimiz tekrar yapılanıyor. En başta Devlet Başkanımız Putin'in buraya gelerek Dünya Enerji Zirvesi'ne katılması, özellikle ticari ve ekonomik ilişkilerimizin geliştirilmesine önem verdiğini gösteriyor" diye konuştu.
'TÜRK AKIMI PROJESİNDE ÖNCELİKLİ ETÜT ÇALIŞMALARI YAPILACAK'
Türk Akımı projesinde öncelikli etüt çalışmaları yapılacağını, teknik-ekonomik zeminler ile proje-bütçe belgelerinin hazırlanacağını söyleyen Novak, bunların ardından ise 2017 yılında inşaat çalışmalarının başlayacağını belirtti. Zeybekci ile birlikte komisyonun eş başkanlığını yürüten Novak, Türk Akımı ile ilgili tüm izinlerin alındığını da aktardı.
'RUSYA VE TÜRKİYE ARASINDAKİ YILLIK TİCARET HACMİNİ 3 MİLYAR DOLARA ÇIKARMAYI HEDEFLİYORUZ'
Rusya ve Türkiye arasındaki yıllık ticaret hacmini 3 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini kaydeden Novak, "Önümüzdeki görev çok büyük. Bunun için çeşitli mekanizmaları kullanacağız. Uluslararası iş birliği, komisyon çalışmaları olacak. Ekonomi, kültür, bilim alanlarında iş birliği konusunda bir anlaşma sağlandı. Ulaştırma, enerji alanında yeni projelerde anlaşma yapıldı,Türk Akımında anlaşma sağlandı.İlişkilerimiz tekrar eski hale gelecek ve daha da artacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
Novak, hükümet komisyonları arasında mevcut sınırlamalarla ilgili görüşmeler yaptıklarını belirterek, "Karşılıklı ticarette bazı bariyerler oluştu. Aşamalı olarak yakın zamanda ekonomik iş birliğimizi geliştireceğiz. Özellikle nakliye, ulaştırma alanında vize sınırlamaları ve araç sürücüleri konusunda adım atılacak" dedi.
'RUSYA VE TÜRKİYE ARASINDAKİ UÇAK SEFERLERİNİ ARTIRMA KONUSUNU GÖRÜŞTÜK'
Rusya ve Türkiye arasındaki uçak seferleri, feribot sayılarını artırma konusunu görüştüklerini dile getiren Novak, "Her iki taraf için gelecek vadeden konularda anlaşma sağlanacağını düşünüyorum. Alt yapı, telekomünikasyon alanında iş birliği öngörüyoruz" ifadesini kullandı.
DOĞALGAZDA İNDİRİM
Türkiye'ye yapılacak doğalgaz indirimi hakkında açıklamalarda bulunan Novak, indirimle ilgili yaklaşımların belirlendiğini, ancak somut rakamları belirlemek için müzakerelerin sürdüğünü söyledi. Novak, nihai indirim oranının daha sonra belirleneceğini kaydetti.
Novak, Türkiye'ye yapılacak indirimin Türk Akımı hükümetlerarası anlaşmasının imzalanmasıyla ilgili olmadığının, bu konunun uzun süredir masada olduğunun da altını çizdi.
BOTAŞ'ın Rusya ile doğalgazda fiyat indirimi konusunda anlaşma sağlanamaması üzerine Gazprom'a açtığı tahkim davasına değinen Novak, BOTAŞ ile yapılacak doğalgaz indirimine yönelik müzakereler sırasında davayı geri çekme meselesinin karara bağlanabileceğini kaydetti.
'GAZ FİYATLARINDAKİ İNDİRİM İÇİN ŞUAN NET RAKAMLAR SÖYLEYEMEM'
Bir gazetecinin, gaz fiyatlarındaki indirime ilişkin sorusu üzerine Bakan Novak, "Bunun hükümetler arası anlaşma imzalanmasıyla alakası yok. Daha önce görüşülen bir konuydu. Türkiye'deki tüketiciler için indirimin sağlanmasıyla ilgili olarak çeşitli yaklaşımlar belirlendi. Şu anda net rakamlar söyleyemem, görüşmeler devam ediyor. Rus Gazprom ile Türkiye BOTAŞ arasında görüşmeler sürüyor" dedi.
"BOTAŞ için yüzde 10,25'lik indirimden bahsediliyor, arbitraj süreci durursa oran bu mu olacak?" şeklindeki soru üzerine Novak, "Bu konuda bir şey ilave etmeyeceğim. Arbitraj konusu ile ilgili benim düşüncem; BOTAŞ'ın geri çekilmesi konusu, bahsettiğim görüşmeler devam ederken tekrar gündeme gelecek" diye konuştu.
Novak, görüşmeler sırasında ulusal para birimleriyle ticarete en kısa sürede başlanmasının gerekliliğini de ele aldıklarını söyledi.
ANTİ-DAMPİNG SORUŞTURMALARI VE VERGİ MUAFİYETİ
Öte yandan Novak, Türkiye ile ikili ticaretin gelişmesini aksatan engellerin kaldırılması konusunda yaptıkları koordineli çalışmaların Rusya ile Türkiye arasındaki ticari-ekonomik işbirliğinin gelişmesine katkı sunacağını ifade etti.
'ÖZELLİKLE TEKNOLOJİ AĞIRLIKLI ÜRÜNLERİN GELİŞTİRİLMESİNE ÖNEM VERİYORUZ'
Novak, bu doğrultuda anti-damping soruşturmalarının durdurulmasının ve bazı mallarda vergi muafiyeti getirilmesinin gerekliğine dikkat çektiklerini vurguladı. Novak, Türkiye ve Rusya arasındaki yıllık ticaret hacmini 3 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini ifade etti. Novak'ın konuşmasında öne çıkan diğer detaylar ise şöyle:
"Karşılıklı ödemlerde ulusal para birimlerinin kullanılması da görüşüldü. Bu iş birliğimizin gelişmesiyle birlikte kurumlar olarak bizler destek vereceğiz, şirketler de üretimin yerlileşmesi konusunda yatırım yapacaklar. Özellikle teknoloji ağırlıklı ürünlerin geliştirilmesine önem veriyoruz. Petrol, gaz alanında iş birliği söz konusu. Özellikle bilim ve teknoloji, inşaat, eğitim, turizm alanında potansiyelimiz mevcut. Karşılıklı ilişkilerimizin iyileştirilmesine başladık. İşbirliğimizin istikrarlı ve karşılıklı yarar sağlayacak şekilde devam edeceğini umut ediyorum. Yatırım ve ticari alanda iş birliği yapmamız önemli. Politik ve ekonomik alanda da istikrar çok önemlidir. Burada büyük kurumların temsilcileri toplandı. İş konseyleri, yapıcı bir diyaloğun oluşturulmasında çok önemli rol üstlenmektedir. Türk ve Rus şirketlerinin bugünkü çalışmayla da ilave bir ivme kazanacağını düşünüyorum."
'TÜRKİYE, RUSYA'DAN GELEN GAZI KENDİ FİYATIYLA KENDİSİ Mİ PAZARLAYACAK?'
"Türk Akımı Projesinde gaz konusunda Türkiye transit ücret karşılığında mı alıp getirecek yoksa Türkiye Rusya'dan gelen gazı kendi fiyatıyla kendisi mi pazarlayacak?" sorusu üzerine Novak, "Tarife fiyatı ayrı görüşülecek ve ticari kontratlarla belirlenecek" yanıtını verdi.
Bu konuyla ilgili olarak Bakan Zeybekci de BOTAŞ ve Gazprom'um kurduğu şirketin bir yatırım yapacağını, bunun geri dönüşünün transit geçiş ücretleriyle olacağını söyledi. Türkiye'nin Rusya için önemli bir partner olduğunu vurgulayan Novak, sözlerine şöyle devam etti:
- "Ağustos ayında ikili görüşmeler sırasında aşamalı olarak iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi üzerine mutabakata varıldı. Öncelikli adımlar belirlendi. Durumlar analiz edildi. Liderlerimiz G20'de Çin'de görüşme fırsatı buldular. 10 Ekim'de ayrıca bir görüşme yaptılar. Orada net bir şekilde iki ülkenin ekonomik ilişkilerini yeniden normalleştirme ve üst düzeye çıkarma niyetlerini belirttiler."
'ÖZELLİKLE TİCARETTEKİ ENGELLERİN KALDIRILMASINA YÖNELİK ÇALIŞMALAR YAPACAĞIZ'
- "Biz Türk şirketlerini, üretimlerini Rusya'da yapmaları için çağırıyoruz. Aynı şekilde Rus firmalarının Türkiye gelmeleri için çağrıda bulunuyoruz."
'DIŞİŞLERİ BAKANLIKLARIMIZ DA SÜRÜCÜ VİZELERİNİN KOLAYLAŞTIRILMASINA YÖNELİK ÇALIŞMA YÜRÜTECEKLER'
- "Bir sonraki kara ulaştırması komisyon toplantısında bu ilişkilerin normalleşmesi için hangi adımlar atılacağı konuşulacak. Aynı şekilde dışişleri bakanlıklarımız da sürücü vizelerinin kolaylaştırılmasına yönelik çalışma yürütecekler. Özellikle uluslararası taşıma yapan tüm sürücüler için geçerli olacak bir vize sistemi üzerine çalışılacak."
'ÜZÜM KONUSUNU EN KISA ZAMANDA ÇÖZECEĞİMİZİ DÜŞÜNÜYORUM'
Novak, tarım alanındaki konulara ilişkin olarak şunları kaydetti:
- "Hem Türk ürünlerinin Rus pazarına, Rus ürünlerinin de Türk pazarına girişini görüştük. Özellikle Türk bitkisel ürünlerinin Rus pazarına girişi görüşüldü. Rus et ve süt ürünlerinin de Türkiye pazarına girişi için aktif bir şekilde görüşüleceğini ümit ediyoruz. Rusya'da mandalina, narenciye, portakal, kayısı ve nektarin için piyasanın açılması kararlaştırıldı. Mutlaka üzüm konusuna da çalışacağım. Bu konunun da en kısa zamanda çözeceğimizi düşünüyorum."
'RUSYA TARAFI DA TÜRK TURİSTLERE İLGİ DUYUYOR'
- "Turizmde tur satışları ve charter uçuşları artık düzenli bir şekilde yapılıyor. Rusya tarafı da Türk turistlere ilgi duyuyor. Bu konuda kullanılmamış bir potansiyelimiz var. Bu konuda şu anda Rus turizm ürünlerinin satışına ilişkin çalışmalar yürütülüyor."
- "Moskova'da, St. Petersburg'da aktif bir şekilde Türk yatırımlarını görüyoruz. Türk yatırımcılar, Tataristan'ı çok iyi biliyorlar. Bölgesel bazda yapılan bu iş birliği, yeni projelerin çıkmasına yardımcı olacaktır. Çeçenistan da Türk tarafıyla ilişki kurma niyetlerini belirtti."
'EN KISA SÜREDE YEREL PARALARIN KULLANILMASIYLA İLGİLİ ÇALIŞMALARI HIZLANDIRACAĞIZ'
- "Finans ve bankacılık alanında Rus ve Türk bankaları arasındaki iş birliğinin gelişeceğini ümit ediyorum. En kısa sürede yerel paraların kullanılmasıyla ilgili çalışmaları hızlandıracağız ve yerel paraların kullanımını artırmak için çalışmalar yürüteceğiz. Su ve orman işleri konusunda çalışma grubu kurulmasına karar verildi. Telekominikasyonla ilgili olarak roaming ve tarifelerde ücretlerin düşürülmesi için çalışma bekliyoruz. Rusya'dan turist hareketliliğine bakarsak bu önemli ve güncel bir konu.
- Türk-Rus iş konseylerinin çalışmalarının yeniden başlatılması, bizim firmalarımızın iş birliğini sürdürdüğünün bir gösterisidir. Onların iş birliği, bizim iş birliğimizin güçlendirilmesine yardımcı olacaktır. Ben bu vesileyle Türk şirketlerini, ilgili kurum ve kuruluşları 1-3 Haziran 2017'de tarihlerinde St. Petersburg'da yapılacak foruma davet ediyorum. Bugünkü toplantıda pek çok ticari ve ekonomik konuyu inceleme fırsatı bulduk. Sorunları tespit ettik. En önemlisi de sorunların çözüm yollarını belirledik. Ortak çalışmalar gösterdi ki karşılıklı ilişkilerin gelişmesi için maksimum çaba göstermeye niyetliyiz."
'TÜRKİYE VE RUSYA, BÖLGENİN HUZUR VE İSTİKRARI İÇİN 2 ÖNEMLİ ÜLKEDİR'
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan da DEİK çatısı altındaki 133 iş konseyi arasındaki Türkiye-Rusya İş Konseyi'nin, açılan ilk konseylerden biri olduğunu vurgulayarak, "O günden bu yana bu konsey önemli görevler ifa etmektedir. İstanbul'da Dünya Enerji Zirvesi gerçekleştiriliyor. Önemli çıktılar oldu. Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkiler, bugünkü toplantının önemini artırıyor. Türkiye ve Rusya sadece kendi aralarındaki ilişkiler için değil ama bölgenin huzur ve istikrarı için iki önemli ülkedir. Bu toplantının ardından çıkan kararları çok önemsiyoruz. Bugün biz turizmi, tarımı ve inşaatı konuşacağız. Toplantının her iki ülke başta olmak üzere bütün bölgeye faydalı olmasını temenni ediyorum" diye konuştu.
PALANKOYEV: MOSKOVA VE CİVARINDA TÜRK ŞİRKETLERİNİN BÜYÜK YATIRIMLARI BULUNUYOR
Rusya-Türkiye İş Konseyi Başkanı Ahmet Palankoyev ise Moskova ve civarında Türk şirketlerinin büyük yatırımları olduğunu belirterek, "Türk inşaat şirketleri, 1990'lı yıllardan itibaren 50 milyar dolardan fazla yatırım sözleşmeleri imzalamışlardır. Ümit ediyoruz ki gelecekte daha iyi zamanlar bizleri beklemektedir" dedi.
