Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Antalya'nın Belek Turizm Bölgesindeki bir otelde düzenlenen Türkiye-Rusya Medya Forumu'nda, Türkiye-Rusya ilişkilerinin ekonomik boyutuna ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Ekim ayında İstanbul'da Rus Enerji Bakanı ile buluşacaklarını ve çok büyük bir iş forumuyla Türkiye-Rusya Karma Ekonomik Komisyon (KEK) Toplantısı'nı yapacaklarını belirten Zeybekci, şu an itibarıyla Türkiye ile Rusya arasındaki ticarette Rus Rublesi ve Türk Lirasının kullanılmasıyla ilgili teknik görüşmelerin de Merkez Bankaları arasında devam ettiğini bildirdi. Bakan Zeybekci, "Hedefimiz, Antalya'ya, Türkiye'ye gelen Rus vatandaşlarının ruble ile ödeme yapması, Rusya'ya giden vatandaşlarımızın da TL ile ödeme yapması." diye konuştu.
"Dünyada çok az ülke vardır ki birbirini tamamlayıcı özelliklere sahip. Dünyada çok az ülke vardır ki onda olmayanın tamamı diğerinde vardır. Türkiye ile Rusya böyle bir özelliğe sahiptir" diyen Zeybekci, Rusya'da ne yoksa Türkiye'de, Türkiye'de de ne yoksa Rusya'da bulunabileceğini belirtti. Zeybekci, birbirini bu kadar çok tamamlayan iki ülkenin az bulunduğunu ifade etti. Dünyadaki tüm ilişkilerin menfaat üzerine olduğunu, en iyi dostlukların en iyi menfaati olan insanlar arasında kurulduğunu anlatan Zeybekci, şöyle konuştu:
"Bütün ilişkilerin en tavanda ve en sağlam oluştuğu karşılıklı menfaatler, kazan-kazan ilişkisiyle oluşan ilişkilerdir. Bu iki olguyu yan yana koyduğunuz zaman da Türkiye ile Rusya ilişkisi en güçlü olması gereken ilişkidir. İki ortak bir araya geldiğinde 1+1= 2 yapıyorsa o ortaklığın matematik ve ekonomik anlamda anlamı yoktur. Çünkü birbirine kazandırdıkları bir şey yok. 1+1= 3 yaptığı zaman, 5 yaptığı zaman, 10-15 yaptığı zaman… ki bu potansiyel Türkiye ile Rusya arasında vardır. İşte benim anlatmaya çalıştığım şey bu."
Kasım 2015'te iki ülke arasında üzücü bir olay yaşandığını, o üzücü olaydan dolayı 7-8 aylık dönemde sürecin kazananı bulunmadığını ifade eden Zeybekci, "Türkiye ile Rusya arasındaki bu dönemde yaşadığımız şey küskünlük diyelim biz ona, iki dostun birbirine küsmesi kırılması olarak diyelim, iki tarafın da zarar gördüğü bir ilişki olmuştur." değerlendirmesinde bulundu.
Rusya ile Antalya arasındaki bağın da çok önemli olduğunu, Rusya'nın Antalya'dan temin ettiği şeyleri başka bir yerden temin etmesinin mümkün olmadığını söyleyen Ekonomi Bakanı Zeybekci, özellikle turizmdeki kalite ve yüksek standardın diğer ülkelerle kıyaslanamayacağına işaret etti.
Yaşanan üzücü olayın ardından 7-8 aylık dönemde Türkiye'nin ihracatının düştüğünü, turist sayısının azaldığını, Rusya'dan ithalatın da olumsuz etkilendiğini anlatan Zeybekci, şöyle konuştu:
"Bu sürecin kazanını yoktur. İki tarafta da akıl üstün geldi. Her iki ülkenin liderleri, Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, her iki ülkenin kaybettiği, gelecek adına pek de faydalı olmayan bu süreci sonlandırmakla ilgili inisiyatif almıştır. Bu süreçte de 15 Temmuz terör saldırısı, darbe girişimi ve 16 Temmuz sabahı dünya demokrasi tarihine altın harflerle yazılacak sivil Türk demokrasi devrimi olarak Türkiye bunu başarı ve zaferle taçlandırdı. 16 Temmuz günü Türkiye'nin dostları, Putin başta olmak üzere Türkiye'nin yanında yer aldı. İlk arayan liderlerden birisi olarak, Türkiye ile dayanışmasını göstermekle, aramızdaki dostluğun, bağların, ortak değerlerin ne kadar güçlü olduğunu gösterdi. 26 Temmuz'da Moskova'daydık. İlgili bakanlarla önemli görüşmeler yaptık. Her iki ülke de çok hızlı bir şekilde Kasım 2015'in öncesine dönmek istiyor, onu gördük. Hızlı bir şekilde dönmekle ilgili iradelerimizi beyan ettik ve teknik heyetlerimiz çok hızlı bir şekilde çalışmaya başladı."
Yaş meyve-sebze ihracatıyla ilgili engellerin de hızla kaldırıldığının görüleceğini dile getiren Zeybekci, karayolu taşımacılığıyla ilgili sıkıntılı sürecin hızlı bir şekilde atlatılacağını söyledi.
İki ülke ticaretine ilişkin gerileyen rakamları telaffuz etmek istemediğini, çünkü bunların son derece moral bozucu rakamlar olduğunu ifade eden Bakan Zeybekci, ticaretin bir an önce artırılması gerektiğini bildirdi.
Rusya'nın elindeki tüm enerji ham maddesi ürünlerini Türkiye ile ortaklık yaparak dünyaya pazarlayabileceğini, Türk müteahhitlerinin Rus şirketlerle iş birliği yapabileceğini anlatan Zeybekci, Türkiye olarak dünyadaki en etkin, en sonuç alınabilir yatırım teşvik sistemini hayata geçirdiklerini kaydetti.
'BAŞIMIZ GÖZÜMÜZ ÜZERİNDE YERİNİZ VAR DİYORUZ'
Zeybekci, "Türkiye'de enerji teknolojilerinde, savunma sanayinde, sağlık teknolojilerinde, ilaç sanayinde, petro kimya yatırımlarında ve buna benzer stratejik yatırımlarda teşvik sistemini yatırımcıyla beraber belirleyeceğiz. Yatırımcıların Türkiye'de gayrimenkul almaları, Türk vatandaşlığına geçmeleri ve sınırsız oturma haklarıyla ilgili çalışmalarımızı bitirdik. Her kim nereden gelirse gelsin, özellikle Rusya'dan gelen dostlarımız Türkiye'ye geldiniz, burada bizimle beraber aynı coğrafyada, aynı ülkenin kaderinin paylaşmaya geldiniz, 'başımız gözümüz üstünde yeriniz var' diyoruz ve gerekli her şeyi yapıyoruz" dedi.
Dünyanın yeniden dizayn edildiğini, artık dünyanın sınırlarının ekonomiyle çizildiğini ifade eden Zeybekci, dünya coğrafyası ekonomi kalemiyle çizilirken, Türkiye'nin en yakın iş birliği yapabileceği ülkelerin başında da Rusya'nın geldiğini söyledi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali projesiyle ilgili bir problem görünmediğini ve projenin gerçekleştirilmesiyle ilgili Türkiye ve Rusya'nın siyasi iradesinin devam ettiğini bildirdi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali ile ilgili bir soru üzerine, santralin 20 milyar dolarlık, çok yüksek maliyetli bir proje olduğunu belirtti. Bugün gelinen noktada projeyle ilgili problem görünmediğini anlatan Zeybekci, Türkiye ve Rusya'nın Akkuyu Nükleer Enerji Santrali projesinin gerçekleştirilmesiyle ilgili siyasi iradesinin devam ettiğini söyledi.
'TÜRK-RUS ORTAK YATIRIM FONU BU ANLAMDA KULLANILABİLİR'
Söz konusu proje nedeniyle yüzlerce Türk mühendisinin Rusya'da eğitim gördüğünü ifade eden Zeybekci, "Proje, yola çıkılırken yüzde 100 Rus sermayesi olarak görülen bir projeydi. Gerektiğinde başka finansman imkanları yaratılabilir. Gerekirse son dönemde konuştuğumuz Türk-Rus ortak yatırım fonu da bu anlamda kullanılabilir" dedi.
'TÜRKİYE DÜNYANIN EN BÜYÜK HURDA İTHALATÇISI'
Zeybekci, bir gazetecinin, "İki ülke arasındaki ticaret hacmini 100 milyar dolara nasıl çıkaracaksınız?" şeklindeki sorusu üzerine de şunları söyledi:
"Türkiye dünyanın en büyük hurda ithalatçısı. Diğer taraftan da dünyanın en büyük çelik, inşaat demiri ihracatçısı. Orada da ilk 3'de yer alıyoruz. Diğer taraftan Rusya demir-çelik sektörüyle ilgili cevherden üretim, ara mamule kadar olan bölümde de dünyada sayılı ülkelerden biri. Metalurji sektörünün en önemli avantajlarından biri olan enerjiyi bünyesinde barındıran en önemli ülkelerinden birisi. Ham madde var, yeraltı zenginliği, enerjiyle ilgili büyük avantajı var. Diğer taraftan da bu sektörde çok büyük pazarlama ve son ürün haline getirebilecek olan kabiliyete sahip Türkiye var. Türkiye, Avrupa'nın en büyük otomotiv üreticisi ülkelerinden biri. Bu sektörde dünyada ilk 5'e gidiyoruz. Bu, iki ülke arasında en önemli iş birliği alanlarından. Ağır iş makinelerinde yapılan görüşmeler var. Seracılıkta bu teknolojiyi Rusya'ya götürmek için çalışma başladı. Tataristan'da büyük bir alanda bir Türk firması farklı bir teknolojiyle seracılıkla ilgili yatırımlar yapıyor."
Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik sürecinin yaklaşık 54 yıldır devam ettiğini belirten Zeybekci, AB'ye tam üye olmanın vazgeçilmez bir hedef değil, stratejik bir hedef olduğunu kaydetti. Zeybekci, "Asıl önemli olan AB standartlarını tutturmak. Demokrasi, insan hakları, özgürlükler, şeffaflık, denetim ve tüm bağlamlarda… Türkiye bu anlamda 15 Temmuz'da çok farklı bir moda geçti. İnsanlarının bedel ödediği demokrasisi önünde Türkiye farklı bir şeye geçti, evrensel standartların önde giden ülkelerinden biri haline geldi. Avrupa Birliği standartlarını tutturduktan sonra birliğe tam üye olmuşuz, olmamışız bizim için önemli değil olmayabiliriz de" dedi.
'TERÖR SADECE TÜRKİYE'NİN DEĞİL, DÜNYANIN PROBLEMİ'
Gazetecilerin, terör tehdidine ilişkin soruları üzerine de Zeybekci, terörün sadece Türkiye'nin değil, dünyanın problemi olduğunu söyledi.
Türkiye'nin G20 ülkeleri arasında yatırım fonu olmayan tek ülke olduğuna dikkati çeken Zeybekci, sözlerini şöyle sürdürdü:
'RUSYA'NIN İKİ ÖNEMLİ FONU VAR'
"Rusya'nın iki önemli fonu var. En son Liderler Zirvesi'nde de Türk-Rus ortak yatırım fonu kurulması konuşuldu. Ne olacak, hangi alanlarda faaliyet gösterecek bu? Şartımız iki tarafın birlikte karar verdiği 'şu proje desteklensin' dediği proje desteklenecek. Bu projeyi Türk ya da Rus firması tek başına yapabilir, ama asıl tercih ettiğimiz Türk ve Rus firması bir araya geldiğinde bir iş yapacağı zaman Rusya'da, Türkiye'de ya da üçüncü bir ülkede bu fon rahat devreye girecek. Yatırım teşvik sistemimizde ülke sınırlamamız yok. Bütün ülkeler destek kapsamında yararlanabilir."
'SURİYE KONUSUNDA RUSYA VE TÜRKİYE'NİN OLMAZSA OLMAZI TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ'
Suriye konusunda Rusya ile Türkiye'nin olmazsa olmazının toprak bütünlüğü olduğunu vurgulayan Zeybekci, "İki ülke Suriye konusunda birbirine yakın bir noktada buluşabilen bir politikaya sahip. Suriye'de barışın sağlanması ve halkın kendi yönetimini belirlemesi konusunda iki ülke arasında mutabakat var. Suriye ile ilgili bir kaç ay öncesine göre çok daha pozitif beklentilerimiz var" diye konuştu.
Son 30 yılda dünya büyümesinin en önemli motorlarından birinin Çin olduğunu belirten Zeybekci, önümüzdeki dönemde dünya ekonomisinin en önemli lokomotifinin de Afrika olacağına işaret etti. Bakan Zeybekci, bu nedenle Türkiye ile Rusya için önümüzdeki dönemde en çok iş birliği yapılabilecek alanı Afrika olarak gördüğünü söyledi. Zeybekci, "Suriye'nin tekrar ayakları üzerine doğrulması, Irak'ın yeniden inşası da en önemli hedeflerimizden biri olacak" dedi.
Forumda, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin yanı sıra Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı da Türk ve Rus gazetecilerin sorularını yanıtladı.
'RUSYA İLE ORTAK PROJELER OLABİLİR'
Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı da bir Rus gazetecinin "Rusya'da Türk dizileri çok fazla ilgi görüyor, dizi oyuncularının Rusya'ya gelmelerini istiyoruz" şeklindeki sözleri üzerine, Türk televizyon dizilerindeki oyuncuların Rusya'ya davet edilmeleri konusunda yardımcı olabileceklerini söyledi.
Bu buluşmaların yanı sıra ortak projeler konusunda da yardımcı olabileceklerini ifade eden Avcı, şöyle konuştu:
"Bizim bu tür ortak projeler konusunda finansal destek mekanizmalarımız var. Bakanlık olarak ortak projelerde maddi destek veririz. Türkiye içinden sponsor bulmanız konusunda da yardımcı oluruz. Bu gibi iş birliklerine açığız. Hem Rusya'da ve Türkiye'de hem de başka ülkelerde de ilgi çekecek ortak projeler gerçekleştirebiliriz. Türkiye'de çekilen diziler sadece Ortadoğu'da değil, Latin Amerika'da da büyük bilgi görüyor. Son yaptığımız bir araştırmada Arjantin'den belli bir dönemde turist artışı olduğunu gördük. Bunun sebebini araştırdığımızda gördük ki o tarihlerde Arjantin'de 2 Türk dizisi yayına girmiş, onun etkisiyle insanlar Türkiye'yi merak etmeye başlamışlar. Buna bağlı olarak Arjantinli turist sayısında ciddi manada artış ortaya çıkmış. İki ülke olarak benzer projeler yapabiliriz. Birbirimize çok benziyoruz. Sinema, televizyon ve sanat alanında ortak anlatabileceğimiz konularımız var."
Antalya'da Türk-Rus üniversitesi açmak gibi bir projelerinin bulunduğunu da belirten Bakan Avcı, bu okulda turizm eğitiminin ön planda olacağını bildirdi. Avcı, eğitim dili Rusça olan bir Turizm Meslek Lisesi açılabileceğini veya mevcut okullardan birinin bu sisteme dönüştürülebileceğini ifade etti.
Yaptırdıkları bir araştırmanın sonucuna göre potansiyel Rus müşteriler açısından Türkiye'de deniz turizminin ilk sırada geldiğini anlatan Avcı, "Alışveriş turizminde ikinci, sağlık turizminde ise üçüncü sırada görünüyoruz, ancak maalesef kültür turizminde ilk 5'te bile görünmüyoruz. Bu araştırma sonuçlarını da dikkate alarak geride kaldığımız sektörleri öne çıkarmak için çalışmalar yapıyoruz." diye konuştu.
Basın mensuplarının "güvenlikle" ilgili sorularını da yanıtlayan Bakan Avcı, genel anlamda dünyanın her yerinde terör saldırıları kaynaklı güvenlik sorunu yaşandığını dile getirdi.
Avcı, bununla ilgili olarak ilişkilerin yeniden normalleşmeye başladığı süreçte Rusya'dan güvenlik uzmanlarından oluşan 15 kişilik bir ekibi Türkiye'ye davet ettiklerini hatırlattı. Havalimanlarında ayrıntılı incelemelerde bulunan bu ekibin, alınan güvenlik tedbirlerini kendi standartları açısından inceleme imkanı bulduğunu belirten Avcı, Rus uzmanların çok olumlu bir raporlamayla döndüklerini kaydetti. Bakan Avcı, Rusya'dan Türkiye'ye tarifeli ve charter uçuşların yeniden başlamasının ardında, alınan güvenlik önlemlerinin yeterliliğinin yattığını da sözlerine ekledi.
