Somut olarak gündemde hangi meseleler yer alabilir? Hangi konularda açılım veya ilerleme kaydedilebilir? Yeni işbirliği alanları görüşülebilir mi? Bu görüşmenin ikili ilişkiler açısından anlamı ve önemi nedir?
Konuyla ilgili Sputnik Radyosu’na konuşan Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE) Başkanı Prof. Dr. Birol Akgün şunları söyledi:
Sayın Erdoğan’ın Rusya ziyareti, en son Rus uçağının düşürülmesiyle başlayan krizden çıkışla ilgili yaşanan olumlu gelişmelerin en önemli dönüm noktalarından birisi olacaktır. Bu anlamda her şeyden önce Türkiye ve Rusya ilişkilerinin düzeldiğini gösteren somut sembolik ve siyasi bir adım olarak görmek lazım. Yani bu anlamda bu görüşmenin sembolik yönü içeriği kadar önemli olduğunu düşünüyorum.
İkincisi, özellikle siyasi anlamda Suriye’nin geleceğine ilişkin olarak iki ülke arasında bugün her halde eskiye göre çok daha olumlu bir hava var. Çünkü Türkiye dış politikasında önemli revizyonlar yapmaya başladı; işte bölgedeki ülkelerle ilişkileri geliştirmeyi amaçladığını yeni Hükümetle açıkladı. Yeni Başbakan da, ‘dostlarımızı arttırmak, düşmanlarımızı azaltmak istiyoruz’, dedi. İsrail ile barış yapıldı, Rusya ile barış yapıldı. Ve sayın Başbakan ve Dışişleri Bakanımız daha öcne, ‘Mısır ve Suriye ile de ilişkilerimizi normalleşmek istiyoruz,’ dedi. Şimdi bunları birlikte düşündüğümüz zaman, galiba Suriye’nin geleceğine ilişkin olarak Türkiye ve Rusya yeni bir diyalog başlatma zemini yakalayabilir. Bunun için de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin’in bu toplantıda yapacakları görüşmenin ben önemli ve belirleyici olacağını düşünüyorum.
Üçüncüsü, ekonomik alanda işbirlikleri konusunda çok ciddi açıklamalar yapıldı. Bunun altının doldurulması lazım. İşte Rus turistler Türkiye’ye yeniden gidip gelmeye başladılar. Ve bu sayı arttırılabilir. Bu, Türkiye’nin ekonomisi açısından önemlidir. İki, Türkiye’den Rusya’ya ihracatı, özellikle yaz aylarından geçiyoruz, sebze meyve ihracatının hızlanması ve diğer alanlardaki yatırımların hızlandırılması önemlidir. Ekonomi ile ilgili üçüncüsü konu, işte Türk iş adamlarının Rusya’da yaptığı çok büyük müteahhitlik hizmetleri var. Bunların yeniden güçlendirilmesi gerekir.
Bir sonuncusu da, enerji alanındaki işbirliği mutlaka gözden geçirilecektir. Burada da hem nükleer enerji konusu, zaten yatırımlar devam ediyor. Ama mutlaka bir gözden geçirme olacaktır. Ve de ‘Türk Akımı’, yani Türkiye üzerinden Avrupa’ya doğal gaz ihracatı konusunda Rusya’nın projeleri vardı. Bu birazcık muğlak bir hal aldı, yani belirsizliğe girmişti. Şimdi zannediyorum, bu konuda karara bağlanacaktır, daha ciddi konuşmalar yapılacaktır. Bir de küresel sistemde gelişmeler çok yönlü olarak tartışılacaktır. Bu zirve toplantısında bunların birlikte değerlendirilmesi muhtemeldir."
