Laçiner: Türkiye dümeni kırdı ve içerisi haşat oldu

İsrail'le normalleşme, Rusya'yla normalleşme, Mısır ve Suriye'ye yeni mesajlar derken dış politikada değişikliğe gitmeye çalışan Türkiye için en kritik mesele Suriye politikası. ABD ile Rusya’nın Suriye politikalarında işbirliği düzeyini artırmaya çalıştığı şu günlerde Şam ile ilişkilerin 'normalleşebileceği' mesajı heyecan yaratmaya yetti.

Peki, Arap isyanlarından bu yana dış politikayla ilgili tüm ikazlara kulak tıkayan, başından beri Suriye yönetimiyle ters düşen, açıkça sahada silahlı grupları yönetime karşı desteklemesiyle bölgedeki savaşı körükleyen ülkelerden biri olmakla suçlanan Türkiye, Suriye politikasında geri adım atabilir mi?

RS FM'de Ceyda Karan'ın hazırlayıp sunduğu 'Eksen' programında konuşan Çanakkale 18 Mart Üniversitesi eski rektörü ve siyaset bilimi uzmanı Sedat Laçiner’e göre, bu "Sıfırdan başlatılabilecek bir konu değil."

'HİÇBİR ŞEY UNUTULMADI'

"Hiçbir hükümet reset atamaz. Yani baştan sona yenileme yapamaz" diyen Laçiner, Rusya ile Türkiye arasındaki normalleşme adımlarına yönelik şunları söyledi:

"Hani, 'Sende bu kuyruk acısı bende bu evlat acısı olduğu sürece biz dost olamayız' derler ya. Aynen öyle. Bir Rus uçağı düşürülmüş, hayatını kaybeden bir pilot var, söylenmiş çok ağır sözler var. Bunlar kim ne derse desin bir yerlere not edildi. Bunlar yaşanınca geçmişteki olumsuz hatıralar da anımsandı. Onlar da tazelenmiş oldu. Devletler birer gemiye benzer. Eğer dümeni hızlı çevirirseniz, gemiyi devirir, alabora edersiniz. En iyi ihtimalle içerideki eşyaları kırar dökersiniz. Devlet ilişkilerinde de böyledir. Bir gece öncesinden 'Yine düşürürdüm' diyorsunuz; ardından, kahramanlık hikayeleri anlatıyorsunuz. Kısa süre sonra da özür dileyen bir mektup yolluyorsunuz. Yeniden başlayalım diyorsunuz. Bu ilişkileri tamir etmeyi hemen başlatmadığı gibi içeride de birçok şeyi kırar döker."

'DİPLOMATİK GELENEĞİMİZDE SİLAHLI GRUPLARI DESTEKLEMEK YOK'

Türkiye’nin biriktiği diplomatik geleneğinin son yıllarda yerle bir olduğunu savunan Laçiner, 2010 yılından sonra Türkiye'nin İsrail, Suriye Rusya, İran gibi ülkelerle ilişkileri tuhaf bir mecraya gittiğini söyledi. "Türkiye’nin tarihi ve diplomatik birikimleri, siyasi kültürü ve geleneği sanki sıfırlandı" diyen Laçiner, şöyle devam etti:

"İstanbul Büyükşehir Belediyesi ekibi Türkiye'nin dış politikasını yönetir hale gelmeye başladı. Yani Türkiye, kendi birikimiyle hareket etse Suriye’ye böyle müdahale etmezdi. Hele hele silahlı grupları içerideki hükümete karşı desteklemek, Türkiye’nin cumhuriyet geleneği içerisinde yok. Bu kadar radikal cümleler kurmak da yok. Bunlar ciddi devletlere yakışan ifadeler de değil."

'TÜRKİYE BİR GECEDE HERKESLE KAVGA EDEBİLİR'

Hükümetin tutatsız bir tablo çizdiğini vurgulayan Laçiner, "Türkiye yönetimi herkesle barışabilir. Ancak herkesle de bir gecede kavga edebilir. Çok ağır bedeller ödüyor. Ancak hala bıçaklanmış bir adamın 'Acımadı ki, acımadı ki' demesine benzer bir pozisyonda. Yani şimdi hasar tespitinin anlamı yok. Ne kadar hasar verirseniz, alkışlayan bir kitle var. Bunun da nedeni medyadaki dengesizlik. İsrail’e hakaretler ediyor, alkışlanıyor. Dost oluyor, o da alkışlanıyor. O zaman toplum bir hasar tespiti yapamaz. Bana sorarsanız Türkiye'nin hem askeri hem siyasi hem ekonomik güvenliği inanılmaz derecede tehlikede. Sokakta söylediğimizde insanlar gülüyor. Böyle bir tabloyla karşı karşıyayız. Çok ağır bedeller oluyor ve ödüyoruz. Bunlar da işin çok az bir kısmı. Türkiye dümeni kırdı ve içerisi haşat oldu. Son beş altı yıl içinde her sektörde tahrip olmuş durumda. Bu tahribat medyanın terapileriyle hissettiriliyor topluma" dedi.

'SERÇENİN KOYUNU ALIP KAÇMAK İSTEMESİ GİBİ'

Türkiye'nin Suriye politikasını bir serçenin bir koyunu kapıp havalanma isteğine benzeten Laçiner, "Türkiye Ortadoğu’da, Mısır'dan Suriye'ye kadar bir serçe gibi gücüne kuvvetine bakmadan, bir koyunu kapıp gitmek istedi. Ama ayakları dolandı ve kendisi de çok ağır zarar görmeye başladı” yorumunu yaptı. Laçiner şöyle devam etti: 

"Suriye dediğiniz yer, Irak dediğiniz yer ABD’nin, Rusya'nın girmekte tereddüt ettiği yerler. Burada barış için zemin olmadığı gibi ABD’sinden İran’ına, Suudi Arabistan’ından Rusya’sına tüm ülkelerin müdaheleleri hep birbirleriyle yarışır tarzda. Yani iç savaşı alevlendiren, istikrarı daha da bozan bir tarzda. Böyle bir zamanda 'Bağımsız bir politika izleyeceğim. Ben Esad’ı devireceğim. Burada halk demokrasi kursun' derseniz, ülkenizi de bunun ortasına atarsanız, çok ağır zarar görürsünüz."

'ABD'NİN 100 YILLIK KÜRT POLİTİKASI VAR'

Türkiye’nin ABD’nin Kürt siyasetini okuyamadan dış politikasını şekillendirdiğini söyleyen Laçiner, "ABD’nin 100 yıllık bir Kürt politikası var. O da şudur: Ortadoğu'da bağımsız ayrı bir siyasi varlık olarak Kürtler var olsun. Yani İran'in içinde, Türkiye’nin içinde, Arapların içinde değil de bunlardan ayrı ya da özerk veya federasyon bir Kürt aktörü olsun ister ABD. Bu İsrail’in de en az 50 yıllık bir politikasıdır. Bu bölgeye bir dizayn vermek, ilişkilerini geliştirmek adına Türkiye bunu 2003 yılından beri okuyamıyor. Şimdi 'Onu mu seçiyosun beni mi? Tercih et' diyor. Bu dış politikada, hatta hayatın kendisinde olamaz birşey. Sizin bir çıkarınız varsa onun peşinden gidersiniz. Devletlerarası ittifak, gerçek sürdürülebilir ihtiyaçlar ilişkiler üzerine kuruludur. Türkiye sahayı okuyamadığı gibi diplomasinin en basit kurallarına bile riayet etmiyor. Bu bir taktikse 30 yıldır bize gösterilmedi. Dış politikada hiç görmediğim şeyler görüyorum" dedi.