Brexit sonrası gözler İspanya'nın ilk erken seçiminde

Yaklaşık 36.5 milyon seçmenin kayıtlı olduğu ülkede oy kullanma işlemi yerel saat ile 09.00'da (TSİ 10.00) başladı. Seçimde 350 milletvekili ve 208 senatör belirlenecek. İspanya'da toplam 1 milyon 357 bin 720 kişi postayla oy kullanmak için kayıt olurken, 20 Aralık'a göre posta ile oy kullanmada yüzde 86.5'lik artış olması dikkat çekti. 

​Siyasi belirsizlik, ekonomik kriz, işsizlik ve bağımsızlık girişimleriyle gündemde olan Katalonya sorunu İspanya'nın çözüm bekleyen öncelikleri olarak sıralanıyor.

Siyasi dengeleri bozan 20 Aralık seçimleri yaklaşık 40 yıldır süre gelen, sağ görüşlü Halk Partisi (PP) ve sol görüşlü Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) hegemonyasındaki iki partililiği sona erdirmişti.

​İBRE HANGİ YÖNÜ GÖSTERİYOR?

Radikal sol görüşlü Podemos ve liberal Ciudadanos partilerinin de siyaset arenasına girmesiyle iktidar yarışı veren büyük partilerin sayısı 4'e yükseldi.

İspanya'daki tüm anket sonuçları bugünkü seçimi de PP'nin kazanacağını ancak tek başına iktidara gelecek çoğunluğu yakalayamayacağını gösterdi. PSOE ve Ciudadanos ile birlikte 'büyük koalisyon' kurmak isteyen PP'nin en büyük sorunu ise kendisine destek verecek hiçbir siyasi parti bulamaması olarak gözüküyor.

İspanya'nın önündeki ikinci hükümet alternatifi ise ekonomik kriz ile ortaya çıkan 'Öfkeliler' adlı halk hareketinin siyasi uzantısı olan, radikal sol görüşlü Podemos'dan geçiyor.

​Birleşik Sol ile seçim ittifakı yaparak oy oranını artırması ve 2. büyük parti olması beklenen Unidos Podemos, bu zamana kadar İspanya'da solun kalesi olan PSOE ile bir koalisyon hükümeti kurmak istiyor. Ancak Podemos'un "Katalonya'da bağımsızlık yanlısı bir referandum yapılmalı" talebini 'İspanya'yı bölme girişimi' olarak gören PSOE, sol seçmendeki gücünü kaybetmemek için bu koalisyona sıcak bakmıyor.

Ülkedeki bu yeni siyasi dönemle ilgili siyaset uzmanlarının yaptıkları açıklamalarda ise 26 Haziran seçimleri sonrasında hükümet kurulabilmesi için şimdiye kadar anlaşamayan siyasi partilerin 'uzlaşmaya mecbur olduklarının' altı çiziliyor.

PSOE, Unidos Podemos ve Ciudadanos iktidara gelmeleri halinde iş reformunu hemen kaldıracaklarını vaat ediyor. Öte yandan 2011 yılından bu yana giderek artan Katalonya özerk yönetimindeki bağımsızlık yanlısı girişimler de İspanya'nın gelecek dönemde çözüm bekleyen sorunları arasında yer alıyor.

Dört büyük parti de İspanya'nın bütünlüğünü savunurken, aralarından sadece Unidos Podemos, Katalonya'da bağımsızlık yanlısı bir referandum yapılmasını destekliyor. Unidos Podemos, halkın kendi geleceğine karar verme hakkı olduğunu iddia ederek, iktidara gelmesi halinde İspanya'dan ayrılmasını istemese de Katalonya'da referandum yapılmasına olanak sağlayacağını söylüyor.

PSOE ve Ciudadanos anayasal reformla özerklik hakları genişletilerek Katalonya sorununun çözülebileceğini öne sürerken, PP ise ne Katalonya'da referandum yapılmasına ne de sadece Katalonya'ya daha fazla hak tanıyacak bir anayasal reforma destek veriyor.

Genel seçim öncesinde İspanya'nın ekonomik ve sosyal durumuna ilişkin ilginç bilgiler:

— 2016 Nisan ayı itibariyle ülkedeki işsizlik oranı yüzde 20,1, gençlerdeki işsizlik oranı yüzde 45

— 2015 yılı sonu itibariyle İspanya'nın kamu borcunun gayrisafi milli hasılaya (GSMH) oranı eksi yüzde 99.20

— 2015 yılı sonu itibariyle İspanya'nın kamu bütçe açığının GSMH'ye oranı eksi yüzde 5.52

— 2015 yılı sonu itibariyle İspanya'da kişi başına düşen yıllık milli gelir 23 bin 300 euro

— Asgari ücret 764 euro

— Ekonomik krizin başladığı 2008 yılından bu yana 600 binden fazla ipotek mağduru evini kaybetti

— 1941 yılından sonra ilk defa İspanya'da doğum sayısı, ölümlerin altında kaldı. 2015 yılında 419 bin 109 bebek doğarken, 422 bin 276 kişi öldü.

— Ekonomik krizin başladığı 2008 yılından bu yana doğum sayısı yaklaşık yüzde 20 geriledi.