FT: Türkiye'nin vizesiz seyahat umutlarına insan hakları darbesi

FT’nin ‘Türkiye'nin vizesiz seyahat umutlarına insan hakları darbesi’ başlıklı haberinde, gazetenin Brüksel muhabirleri Peter Spiegel ve Alex Barker, Avrupa Komisyonu'nun bugün açıklayacağı 10 sayfalık Türkiye raporunun taslağını gördüklerini söylüyor.

Komisyon, Ankara'nın, Türkiye vatandaşlarına Schengen bölgesinde vize muafiyeti getirilmesi için benimsemesi gereken 72 kriter konusundaki performansını değerlendirecek ve tavsiye niteliğindeki kararını açıklayacak. BBC Türkçe’nin aktardığına göre raporda Ankara'ya hemen hemen tüm kriterleri yerine getirdiği için yüksek not verilecek ve Türk yetkililerin tüm koşulları yerine getirmek için çabalarını hızlandırdıkları belirtilecek. Ancak raporda, Türkiye'nin Haziran ayı sonuna dek vatandaşlarına vize muafiyeti getirilmesi için gerekli kriterlerden 64'ünü yerine getirdiği yazacak.

Henüz yerine getirilmeyenin ise ‘en önemli kriter’ olarak görülen 'temel hakların korunması için terörle ve organize suçla mücadele yasalarının değiştirilmesi' olduğu vurgulanacak. Raporda, "Türk yetkililerin, bu kriterin gecikmeksizin yerine getirilmesi için uyum içinde çaba harcaması gerek" ifadesi yer alacak. Türkiye'den, ‘terörle mücadele’ alanında yasal düzenlemelerini, AB yasaları ve Avrupa Konseyi prensipleri çerçevesinde yeniden düzenlemesi istenecek.

Ankara'ya ayrıca, 'emniyet birimlerinin muhtemel insan hakları ihlallerini denetleyecek' bağımsız bir komisyon oluşturması çağrısı yapılacak.

Raporda şu ifade yer alacak: "Avrupa Komisyonu, Türk yetkililerin şu ana kadar önemli ilerleme sağladıklarını kabul etmekte, onları vize serbestisinin Haziran ayı sonuna dek gerçekleşmesi için gerekli tüm kriterleri yerine getirmeleri yolunda çabalarını hızlandırmaları yolunda teşvik etmektedir.”

Türkiye, tanımadığı Kıbrıs dahil 11 AB üyesi ülkenin vatandaşlarına vizeyi kaldırmıştı. FT’deki haberde, böylece yerine getirilmeyen kriter sayısının yediye düşmüş olabileceği belirtiliyor.

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

Avrupa Komisyonu'nun vize serbestisi sürecine yeşil ışık yakmasının beklendiği tavsiye niteliğindeki kararını açıklamasının ardından, konu Avrupa Parlamentosu’nun (AP) ve AB'ye üye ülkelerin ulusal parlamentolarının gündemine gelecek. Son olarak da 28 ülkenin temsil edildiği AB Konseyi’nde nihai karara bağlanacak.

Komisyon'un tavsiye kararı, önce AP Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komitesi'nde ele alınacak. Değişiklik önergelerinin ardından karar, AP Genel Kurulu'nda oylanacak.
Almanya ve Fransa'nın, vize serbestisinin gerekli durumlarda askına alınmasını öngören bir değişikliği gündeme getirebileceği belirtiliyor.

AP Genel Kurulu'ndaki oylamada salt çoğunluk, AB Adalet ve İçişleri Konseyi'ndeki oylamada ise çifte nitelikli çoğunluk esas alınacak.

Çifte nitelikli çoğunlukta oylamaya katılan üyelerin yüzde 55'inin kabul oyu vermesi gerekiyor.

Mevcut durumda 28 üyeden en az 16'sının onayı aranacak. Ancak kabul oyu veren ülkelerin toplam nüfusunun AB'nin nüfusunun yüzde 65'ini oluşturması şart.

Vize serbestisi onaylanırsa, karar AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanarak yürürlüğe girecek. Bu durumda Türkiye vatandaşları, haziran sonundan itibaren şu ülkelere gitmek için vizeye ihtiyaç duymayacak: Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Letonya, Liechtenstein, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan. Bunlara ek olarak, şehir devletleri Monaco, San Marino ve Vatikan'a da gidilebilecek.

Türkiye vatandaşları turistlik ve ziyaret amaçlı seyahatlerinde bu ülkelerde 180 güne kadar kalabilecek. Schengen üyesi olmadıkları için İngiltere ve İrlanda için ise vize uygulaması sürecek.

Avrupa Parlamentosu'nun ret oyu halinde ise top yeniden Avrupa Komisyonu'nda olacak. Parlamento oylama öncesi AB Konseyi'nden görüş isteyebilir.