Basın özgürlüğünde kara tablo

Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Ankara Şubesi’nin üçer aylık dönemlerle hazırladığı medya raporunun 2015 için hazırlanan son dönem raporu, Ankara’da düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Raporu açıklayan ÇGD Genel Sekreteri Gökhan Bulut, Ekim-Kasım-Aralık 2015 döneminin ‘hem yaşanan olayların ciddiyeti hem de sayısı itibariyle çok daha kaygı verici bir dönemin belgesi niteliğinde’ olduğunu belirtti.

​Rapora göre 2015’in son çeyreğinde yaşanan basın özgürlüğü ihlalleri şöyle:

“-Saldırıya uğrayan Hürriyet Gazetesi yazarı ve CNN Türk'te program sunucu Ahmet Hakan'a saldıranlar serbest bırakıldı.

— Kitap toplatma dönemine dönüldü; Gaziantep'te YPG operasyonunda gözaltına alınanların evinden çıktığı gerekçesiyle Hasan Cemal'in ‘Delila/Bir Genç Kadın Gerillanın Dağ Günlükleri’ ve ‘Çözüm Sürecinde Kürdistan Günlükleri’ ve Tuğçe Tatari'nin ‘Anneanne, Ben Aslında Diyarbakır'da değildim’ kitapları için toplatma kararı verildi.

— Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin bazı illerinde günlerce süren sokağa çıkma yasaklarının ilan edildiği, çatışmaların yaşandığı yerleşim yerlerinde haber takibi yapan onlarca gazeteci gözaltına alındı, darp edildi, tutuklandı.

— Bünyesinde gazete, televizyon ve radyo bulunduran İpek Koza Grubu'na yönelik televizyon ve radyo kanalları önce medya hizmet sağlayıcı kuruluşların bünyesinden çıkarıldı, ardından bu gruba yayın organları dahil el konularak kayyım atandı.

— Gazetecilere ve gazetelere yönelik haber ve köşe yazıları nedeniyle 'cumhurbaşkanına hakaret' suçlamasıyla onlarca dava açıldı, gazeteciler hakim karşısına çıktı.

— Haftalık yayınlanan Nokta Dergisi'nde yayına hazırlanan bir habere daha yayınlanmadan sansürlendi; basına yönelik ‘önleyici’ sansür dönemi başladı.

— 103 kişinin öldürüldüğü Ankara Katliamı ile Gaziantep'teki bombalı saldırısı sonrası her türlü yayına yasak konuldu.

ÜÇ SURİYELİ GAZETECİ ÖLDÜRÜLDÜ

-Suriye kökenli gazeteciler İbrahim Abdulkadir ile muhabiri Firaz Hamadi, IŞİD terör örgütü tarafından Şanlıurfa'da bıçakla boğazları kesilerek öldürüldü. Suriyeli gazeteci Naji El Jerf de Gaziantep'te vurularak öldürüldü.

— Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ile Ankara Temsilcisi Erdem Gül, AKP iktidarının IŞİD terör örgütüne verdiği desteğe ilişkin kanıtlı haberleri nedeniyle müebbet hapis istemiyle tutuklandı. Tutuklamadan önce Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, “Bu haberi özel haber olarak yapan kişi öyle zannediyorum ki bunun bedelini ağır ödeyecek. Öyle bırakmam onu” tehdit ettiği gazeteciler, konuldukları Silivri Cezaevi'nde uzun süre tecritte tutuldu. Cumhuriyet Gazetesi'ne bir yandan da mali denetim başlatıldı.

— Gazeteci Ahmet Şık, İstanbul Cumhuriyet Başsavclığı'nca yürütülen bir soruşturmaya dayanarak yer verdiği bilgi ve iddialar nedeniyle cezalandırıldı.

— Bazı basın yayın organları, her gün manşetlerinden, muhalefet partileri CHP ve HDP'ye yönelik yüzlerce manipülasyona dayalı haber yaptı; bu yayın organlarında, gün aşırı 'paralel yapı' ve Doğan Medya Grubu'na ilişkin haber niteliği taşımayan, polemik ve kamuoyunu yönlendirme amaçlı yayınlar sıkça yer aldı. Söz konusu yayın organlarında çıkan haber ve köşe yazılarının ardından hedef alınan gazetecilerin işlerinden çıkarılması ve saldırıya uğraması da basına yönelik baskıların, iktidar ve yandaş basın organlarının organize halini ortaya koydu.

'SADECE 3 AYDA 200’E YAKIN KİŞİ İŞİNDEN OLDU'

-Kayyum atanan İpek Koza Medya Grubu başta olmak üzere siyasi baskılar sonucu birçok gruptan toplu ve tek tek işten çıkarmalar yaşandı. Sadece bu dönemde basın ve yayın organlarında muhabir, köşe yazarı ve programlarda çalışanlar olmak üzere 200'e yakın kişi işinden oldu.

— Türkiye'de yaşanan yoğun basın özgürlüğü ihlalleri, uluslararası basın örgütleri ve siyasi örgütlenmeler tarafından da eleştirildi. Gazetecilere Koruma Komitesi'nin (CPJ) 2015 raporunda, Türkiye'de medyanın durumunun daha da kötüye gittiği, hapishanedeki gazetecilerin sayısının artarak Türkiye'nin küresel olarak en çok gazeteciyi hapseden beşinci ülke olduğu kaydedildi. Gazeteciler Can Dündar ile Erdem Gül'ün haksız yere tutuklanmalarına ve hapisliklerinin sürmesine uluslararası alandan çeşitli tepkiler geldi."

2015’TE BASIN İÇİN AĞIR TABLO

ÇGD raporuna 2015 yılında yaşanan basın özgürlüğü ihlal rakamları ise şöyle yansıdı:

“- 3 basın mensubu öldürüldü.

— 1'i silahla, 4'ü polisin attığı gaz fişeğiyle olmak üzere 15 basın mensubu haber takibi sırasında yaralandı.

— 121 basın mensubu gözaltına alındı.

— 15 basın mensubu tutuklandı.

— 63 basın mensubu darp edildi.

— 3 basın mensubuna silahlı tehdide uğradı.

— 1 kadın basın mensubu eylem izlerken tacize uğradı.

— 4 olayın ardından tüm basına yönelik yayın yasakları konuldu; dava ve soruşturmalar kapsamında da mahkemeler çok sayıda yayın yasağı kararı aldı.

— 221 kanala RTÜK tarafından yayın durdurma cezası verildi.

— 41 gazeteye ilan kesme cezası verildi.

— 'Cumhurbaşkanına hakaret' suçlamasıyla basın mensupları ve basın organları hakkında 46 soruşturma açıldı.

— 45 basın mensubu ve kurum, siyasiler tarafından hedef gösterildi.

— 25 basın mensubu ve kurum siyasiler tarafından tehdit edildi.

— 412 basın mensubu işten çıkarıldı.

— 30 basın mensubu istifa etmek zorunda kaldı.

— 423 kez haber siteleri (bazıları aynı site) ve habere erişim yasağı verildi.

— 3 kitap için toplatma kararı verildi.

— 1 gazetenin önüne bomba bırakıldı.

— 1 yayın hakkında toplatma kararı verildi.

— 10 toplantıda akreditasyon sorunu yaşandı."