Türkiye'nin Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi denetimindeki Musul'da asker sayısını artırması ve tank göndermesi, askerlerin görev değişimini Irak Savunma Bakanlığı ile koordine şekilde yapması gerekirken bakanlığı yani Irak merkezi hükümetini by-pass etmesinin, "Sünni federal bölgede rol kapma isteğiyle" bağlantılı olabileceği belirtiliyor.
Washington yönetiminin Irak'ı üç bölgeye ayırmak için kısa sürede harekete geçeceğini Ortadoğu'daki müttefiklerine de bildirdiği ve Sünni federal bölge için garanti verdiği de iddialar arasında.
ABD'nin Irak'ı üçe bölme isteği yeni, bilinmeyen ve gizlenen bir plan değil. ABD dış politikasında oldukça etkili olan ve Obama yönetiminin Ortadoğu politikalarının da şekillenmesinde rol oynayan ABD'li düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü, Temmuz 2007 tarihinde Irak'ın bölünmesi planını gündeme getirdi. Enstitünün stratejisti Michael O'Hanlon, Irak'ın ‘yumuşak bir şekilde' ‘Kürdistan', ‘Şiistan' ve ‘Sünnistan' olarak üç parçaya bölünmesini önerdi. O'Hanlon'a göre Irak'ta azınlıkta olan Sünniler, bölünmeden ekonomik açıdan kârlı çıkmayabilecekleri için Irak'ın merkezileşmesi yönünde eğilim gösterebilirler. Bu nedenle Sünniler adil bir paylaşım olacağına dair ikna edilmeliler. ABD Senatosu Eylül 2007'de, Demokrat Senatör Joe Biden tarafından önerilen ve Irak'ın sembolik bir içinde üç bölgeye ayrılmasını öngören, bağlayıcılığı olmayan tasarıyı kabul etti. Joe Biden bugün ABD Başkan Yardımcısı olarak görev yapıyor.
Irak'ın bölüneceğine ilişkin iddialar son günlerde yeniden gündemde. Özellikle Irak basının planın devreye sokulacağına ilişkin haberlerine kaynak olan gelişmeler yaşanıyor.
Kısa bir süre önce, Irak Parlamentosundaki Kürt siyasi partiler bloğu Goran'da yer alan milletvekili Sarvah Abdülvalid, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesud Barzani'nin, Suudi Arabistan'dan 8 milyar dolar yardım aldığını ileri sürdü. Abdülvalid, bölgede finansal kriz olmadığını belirterek yardıma tepki gösterdi.
IKBY Başkanlık Divanı Sekreteri Fuad Hüseyin, 2 Aralık günü, Rudaw'ın canlı yayınında Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz el Suud'un, Barzani'ye maddi destek sözü verdiğini açıkladı. Hüseyin "Ayrıca Suudi Arabistan Erbil'de konsolosluk açacak" dedi. Mesut Barzani 28 Kasım günü, Körfez ülkelerini kapsayan dört günlük tura çıkmış ve 30 Kasım ile 1 Aralık tarihlerinde Suudi Arabistan'ı ziyaret ederek bu turu tamamlamıştı.
Barzani bu ziyaretlerinden kısa bir süre sonra Türkiye'ye geldi. Ziyareti sırasında ilk gittiği adres, Ortadoğu'da operasyonel faaliyetler yürüttüğü yönünde iddialarla karşı karşıya olan Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) oldu.
Barzani'nin ziyareti sırasında Katar sermayeli El Cezire Arapça kanalına konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Irak ve İran'ı bölgede mezhepçi politikalar yürütmekle suçlayarak, "Sünnilerin durumu ne olacak? Sünni Araplar var, Sünni Türkmenler var, aynı şekilde Sünni Kürtler var" ifadelerini kullandı. Erdoğan mülakatın devamında Kuzey Irak yönetiminin birçok hakkını kaybettiğini söyledi:
"Bunların haklarının verilmesi lazım. Bölgede yaşayan Araplar yine birçok hakkını kaybetmiş durumdalar. Adil bir yönetim anlayışı göremiyoruz şu an Irak'ta. Bundan dolayı da halkın ciddi bir kısmı endişe içinde."
Washington yönetimini de bir süredir İran'ın etkisinden rahatsız olduğu için Irak merkezi hükümetini Şii mezhebine dayalı politikalar yürütmekle suçluyor. ABD'li bazı basın kuruluşları haberlerinde Irak hükümeti için sık sık ‘Şii etkisinde' ifadesini kullanıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarından bir gün önce, 9 Aralık'ta, ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu, "IŞİD ile mücadele eden Kürt peşmerge güçlerine doğrudan silah yardımı yapılmasını ve eğitim verilmesini öngören tasarıyı oybirliğiyle onayladı. Tasarının ele alındığı oturumda konuşan Temsilciler Meclisi Üyesi Ed Royce, ‘mevcut yasalara göre peşmergelere silah yardımının Şiilerin kontrolündeki merkezi Bağdat hükümeti üzerinden yapıldığını, bunun da süreci yavaşlattığını' söyledi. Tasarı, Irak merkezi hükümetini hiçe sayarak, Obama'ya doğrudan Barzani'ye silah gönderme imkânı veriyor. Amerika'nın Sesi adlı yayın kuruluşu konuya ilişkin haberinde, Irak merkezi hükümetinin tasarıya itiraz ettiğini belirttikten sonra şu ifadelere yer verdi: "Tahran yönetiminin desteklediği Şii milisler de ABD'nin Kürtlere veya Sünni gruplara doğrudan silah yardımı yapmasına karşı."
