Yunanistan’da kıyasıya seçim yarışı

Balkan coğrafyasının en büyük haber portallarından biri olan in.gr’nin haber masası şefi Yannis Sergios Mandalidis, seçimleri ve seçimler sonrasında Yunanistan’ı bekleyen gelişmeleri Sputnik için değerlendirdi.

SYRIZA VE YENİ DEMOKRASİ BİRİNCİLİK İÇİN ÇEKİŞİYOR

Yunanistan’daki kritik erken seçimlere ramak kala ülkenin siyaset sahnesindeki son gelişmeler neler? Pazar günkü yarışta birincilik ipini kim göğüsleyebilir?

Yunan seçmeninin sandık başına gitmesine birkaç gün kala, seçim mücadelesi iki boyutta yürütülüyor. Alexis Çipras öncülüğündeki Radikal Sol Koalisyon (SYRIZA) ile ana muhalefetteki Yeni Demokrasi birincilik için göğüs göğüsse mücadele veriyor. Son kamuoyu yoklamalarına göre her iki partinin oy oranı yüzde otuzların biraz altında, aralarındaki fark ise genelde yüzde 0,5 ile yüzde 1 arasındadır. Bu şartlar altında sağlıklı bir tahmin yürütmek söz konusu değil. Anket tahminleri doğru çıkarsa iki büyük parti de tek başına iktidar olamayacak.

Bu durumda da iktidarı kuracak parti, merkezdeki partilerden koalisyon talebinde bulunmak zorunda kalacak. Bunun içindir ki merkezdeki üç parti –sosyal demokrat PASOK, liberal merkez Potami (Nehir) ve sağcı Bağımsız Yunanlar (ANEL)- seçim sonrası tabloda düzenleyici bir rol üstlenmek için seçim barajı olan yüzde 3 ila yüzde 6 arasındaki bantta mücadele veriyor. Neonazi Altın Şafak ise yüzde 6-7 ile üçüncü sıradaki konumunu savunmak için mücadele ediyor. Avrupa Birliği ile borç anlaşmasına karsı çıkan ve Radikal Sol’dan kopan, Panayotis Lafazanis öncülüğündeki Halk Birliği eğer seçim barajını aşıp meclise girerse herhangi bir iktidar koalisyonunda yer alması beklenmiyor. Aynı şekilde Yunanistan Komünist Partisi’nin(KKE) iktidar ortağı olması da öngörülmüyor. Son olarak, uzun yıllar televizyon programlarıyla ünlenen Vasilis Levendis başkanlığındaki Merkez Birliği’nin Meclis’e girmesi seçimin sürprizi olacaktır. Her hâlükârda, seçimden sonra oluşacak Yunanistan Meclisi eskiye oranla daha çok partili ve daha renkli olacaktır ki, bu durum sıkı ekonomik önlemlerin uygulanması gereken bir dönemde siyasi istikrar açısından tehlikeler arz ediyor.

‘YUNANİSTAN’DA ‘BÜYÜK KOALİSYON’UN KURULMASI ZOR’

Seçimin ertesi günü için şu an Atina’da tartışılan senaryolar neler? SYRIZA’nın merkezdeki Pasok ve Potami ile koalisyon hükümeti kurması beklenebilir mi?

Seçim sonrası senaryolara gelince, daha önce değindiğim gibi, iki büyük partiden biri merkezdeki üç partiden biri veya daha fazlası ile işbirliği yapmak zorunda kalacaktır. Bu Yunanistan’da ilk kere oluşan bir durum değil. Seçim öncesinde ANEL ve SYRIZA ayni hükûmette yer almışlardı. İki partinin liderleri Alexis Tsipras (SYRIZA) ve Panos Kamenos (ANEL) bu işbirliğinin devamını istediklerini hiçbir zaman saklamadılar.

Siyasi yelpazenin solunda bulunan iki parti de katı bir ekonomik politika yürütecek bir hükümetin içinde yer almayı istemiyor. Zaten Halk Birliği üyeleri bu nedenle Radikal Sol’dan ayrılmış ve hükümeti düşürüp seçimin yolunu açmışlardır.
Bu olası seçim sonrası senaryolarının yanında, son günlerde SYRIZA ile Yeni Demokrasi arasında ‘Büyük Koalisyon’ seçeneği de konuşulmaya başlandı. Aslında böyle bir gelişme, Brüksel’deki karar verici merkezlerin her zaman desteklediği bir senaryoydu. Fakat siyasi gözlemciler, Yunanistan’daki siyasi uzlaşma kültürünün eksikliğini de göze alarak, böyle bir gelişmeye fazla olasılık vermiyor. Zaten, Çipras da bu senaryoya şiddetle karsı çıkmış ve seçmenden kendisini tek başına iktidara götürecek oy oranı istemiştir.

Öte yandan Yeni Demokrasi lideri Vangelis Meimarakis için, ‘Büyük Koalisyon’ ideal bir çözüm olmamakla birlikte olası bir seçenek. Meimarakis’e göre, Aleksis Tsipras üçüncü borç anlaşmasını imzalaması ile saf değiştirdi ve Avrupa Birliği ile işbirliğinden yana olduğunu beyan etti. Bu durum, Yeni Demokrasi’nin liderine göre Tsipras ile işbirliğinin önündeki engelleri kaldırdı.

‘YUNANİSTAN TARİHİ SİYASİLERİN SORUMSUZLUK ÖRNEKLERİ İLE DOLU’

Koalisyon arayışları başarısız olursa ülke yeniden sandık başına gider mi?

Eğer seçim sonrası koalisyon görüşmeleri çıkmaza girerse seçimler tekrarlanabilir. Yunanistan Anayasasına göre, seçimde en fazla oyu alan üç partinin her biri, sıra ile üçer günlük koalisyon görüşmeleri yürütebilir. Bu dokuz günlük süreçten sonra mecliste milletvekili bulunduran partilerin liderleri cumhurbaşkanının başkanlığında bir araya gelir. Tekrar sonuç alınmazsa, ülke en geç 30 gün içinde yeniden sandık başına gider. Fakat sürekli olarak seçim yapılması, ülkenin içinde bulunduğu çok zor ekonomik koşullar altında, rasyonel bir seçenek değil.

Seçim sonrasında, Atina’nın imza attığı anlaşmaların en kısa surede uygulanması gerekiyor. Eğer parti liderleri ülkeyi yeniden seçime sürükleyeceklerse bu oldukça sorumsuzca bir davranış şekli olacaktır. Ülke ekonomisi buna hiç uygun değil. Ancak Yunanistan’da kesinlikle böyle bir şey olamaz diyemeyiz. Ülkenin yakın tarihi, siyasilerin sorumsuzluk örnekleriyle dolu.