Kırım Birliği Başkanı: Türk heyetinin raporunda eksik noktalar var

Nimetullayev, Kırım'ı ziyaret ederek rapor hazırlayan Türk heyetinin raporu hazırlarken yanlış yöntem izlediğini, raporun tam olmadığını kaydetti.

'SORUNLAR TÜM HALKLARI ETKİLİYOR'

Kırım Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlandıktan sonra bölgede ne tür değişimler yaşandı? Halkın yaşam koşulları ne durumda?

Birçok değişim yaşandı. Öncelikle yarımada ile anakara arasında devlet sınırı olduğundan sosyal yaşam ve çalışma hayatı gibi alanlarda çözülmesi gereken sorunlar ortaya çıkıyor. Anladığınız gibi bu tür sorunlar sıradan bir kişinin hayatını kolaylaştırmıyor. Ayrıca söz konusu sorunlardan dolayı hem Kırım'a gelmek isteyen turistlerin sayısı azalıyor hem de turizm sektörünün gelirleri azalıyor. Onun için bugünkü zorlukları ve sorunları hem Kırım Tatarları hem Ruslar hem de Ukraynalılar çekiyor. Hepimiz aynı gemideyiz.

Kırım Rusya'ya bağlandıktan sonra Kırım Tatarlarının  bazı haklardan yararlanamadığı öne sürülüyor? Bu iddialar gerçeği yansıtıyor mu?

Bu soruya kesin bir cevap vermek çok zor. Kırım Tatarlarının haklarının ulusal bazda ihlal edildiğini söyleyemem. Kırım Tatarları devlet daireleri de dahil olmak üzere bütün alanlarda görev alıyor. Toplu alanlarda şovenist ifadeler kesinlikle duyulmuyor. Farklı milletlerden insanlar kendi aralarında çok samimi olarak görüşebiliyor.

Bana göre, Kırım Tatarlar ile ilgili bütün yasaklar (başta 18 Mayıs Mitingi olmak üzere), bu sorunları çözmeye yetkili olan yerel yönetimin profesyonel olmamasından kaynaklanıyor. Moskova'ya gittiğimizde Devlet Duması milletvekilleri ve Rusya Devlet Başkanlığı İdaresi'nden yetkililerle görüştük. Onlar bu konuda farklı düşünüyor. Oradakiler ulusal sorunun önemini anlıyor.  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in rehabilitasyon yasasını imzalaması da bugün bir göstergesi.

'GÜNÜMÜZDEKİ SORUNLAR, UKRAYNA DÖNEMİNDEN KALMA'

Ukrayna'ya bağlıyken Kırımlıların karşılaştığı sorunlar nelerdi? Bu sorunları ortadan kaldırmak kolay gözüküyor mu?

İşin gerçeği, bugünkü sorunların çoğu o dönemden kalma sorunlar. Kırım Tatarları vatanlarına aktif olarak dönmeye başladıklarında, neredeyse hiçbir şeye sahip değillerdi, kalacak yerleri yoktu. İnsanlara yardım etmek amacıyla kurulmuş olan Meclis milletin güvenini kötüye kullanmaya başlamıştı. Bölgedeki arazilerle ilgili dolandırıcılık olayları baş göstermiş ve bundan Kırım Tatarları da diğer halklar rahatsızlık duydu. Kırım Tatarlarının sorunları çözülmüyordu. Ayrıca diğer millet insanlar bu meseleden ötürü Kırım Tatarlarına güvenmiyorlardı. Böylece güvensizliğin tohumları ekilmiş oldu.

Dil sorusuna gelelim. Meclis, gerekli imkanlara sahip olmasına rağmen 23 yıl içinde bu sorunu çözemedi. Ben, Herson'a bağlı Geniçesk Bölgesi'nin başkanlığını yaparken, Kırım Tatar dilini bölgesel dil olarak kabul ettirdim. Kırım'da ise bunu bile yapmadılar. Onun için Kiev'dekiler bazı haklara sahip olmadıkları için bağırırken, 23 yıl içinde ne yapabildiklerini hatırlasınlar.

'SOVYETLER BİRLİĞİ'NDE DİL ÖĞRENİMİ ZORLAMA KABUL EDİLMİYORDU'

Peki bu sorunlar çözülür mü?

Tabii ki çözülür! Yol ancak yürüyerek kat edilir. Bu sorunlar ile ilgilenmek lazım. Kime toprak verildi, kime verilmedi, tespit edilebilir. Ona göre plan yaparak sorunlar çözülebilir. Dil sorununa gelince. Kırım Cumhurbaşkanı Sergey Aksenov geçen günlerde "Biz Kırım Tatar dilini okullarda zorla okutmak istemiyoruz" dedi. Sovyet Birliği'nde her ülkede çocuklar okullarda yerel dillerini öğreniyordu ve kimse buna zorlama demiyordu. Bana göre, 1 Eylül 2015'ten itibaren Kırım Cumhuriyeti'nin bütün okullarda Kırım Tatar dili derslerini müfredata koymalıyız.

Kaldı ki, 'Kırım Cumhuriyeti'ndeki resmi devlet dilleri ve diğer diller hakkında' başlıklı kanun onaylandı ve burada her şey açık şekilde anlatılıyor. Bu uygulamayla vatanseverlik, hoşgörü ve çeşitli etnik kültürler arasındaki anlayış yüksek seviyelere çıkacak. Ayrıca kültürlerarası diyalogu geliştirecek ve Kırım toplumunda çatışmayı azaltacak. Maalesef, günümüzde bundan söz edemiyoruz.

Her şeyin ötesinde, Türki dillerden birini bilmek ne kadar güzel olurdu. Birçok ülkede insanlarla iletişim kurabileceksiniz. Dahası, Türkiye bize yakın ve er ya da geç, işadamları arasında iş ilişkileri geliştirilecek. Bu durumda dil bilmek iyi bir destek olacak. Eminim ki, çoğu Rus ve Ukraynalı bu kurslara memnuniyetle gider.

'BİZ KOMŞUYUZ VE KOMŞULAR ARASINDA SADECE İYİ İLİŞKİLER OLMALI'

Kırım ve Türkiye arasındaki ilişkileri nasıl değerlendiriyorsunuz?

Kırım, Rusya'ya bağlı bir cumhuriyet. Dolayısıyla biz, Rusya ve Türkiye arasındaki ilişkilere bu Rusya prizması üzerinden bakıyoruz. Bu günlerde ilişkiler dinamik şekilde gelişiyor.  Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ülkeler arasındaki ilişkileri akıllı şekilde yürütüyor. Biz komşuyuz ve komşular arasında sadece iyi ilişkiler olmalı. Bunu anlamayan devlet adamları kendi halklarını trajediye sürüklüyor. Bana göre sadece Kırım Tatar sorunu ülkelerimizin arasındaki ilişkileri gölgeleyebilir. Bunun olmaması için üzerimize düşeni her türlü çabayı göstereceğiz.

'TÜRK HEYETİNİN RAPORU EKSİK'

Kırım'ı ziyaret eden gayri resmi Türk heyeti, bölgedeki duruma ilişkin olumsuz bir rapor hazırladı. Raporu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Raporun tam olmadığını, eksik olduğunu söyleyebilirim. Söz konusu heyet bizimle görüşmedi. Görüşseydi raporun sonuçları farklı olurdu. Hazırlanan raporun yalan olduğunu söylemek istemiyorum ancak raporu hazırlamak için başvurulan yöntem çok yanlıştı. Kırım Tatarlarının haklarını ihlal eden devlet sistemi değil. Dolayısıyla raporda çok ciddi hatalar var. Türk heyeti, temel gerçekleri anlamadan yanlış çıkarımlarda bulundu. Bu yanlış çıkarımlar, Türkiye ve Rusya arasında yanlış anlamalara sebep oluyor. Bu nedenle, söz konusu hataları bir an önce düzeltmemiz gerekiyor.

'SAĞ SEKTÖR BENİ KARA LİSTEYE ALDI'

Türkiye hükümeti, başkanlığını yaptığınız Kırım Birliği'ne özel önem gösteriyor. Ankara'nın kuruluşunuza özel önem göstermesinin altında hangi nedenler yatıyor?

Bu soruya cevap vermek zor. Bu soruyu Türkiye hükümetine sormak lazım. Bence onlar, "Kırım Birliği çatısı altında birleşmiş insanların temiz düşüncelere sahip olduğunu ve ana amacımızın halkın çıkarlarını korumak olduğunu görüyorlar. Ukrayna'da bu trajedi meydana gelince ben Kırım'a ailemin ve halkımın yanına döndüm.  Sahip olduğum tecrübenin halka faydalı olacağını düşünüyorum. Belki biliyorsunuzdur, ben orada çok varlıklı bir kişiydim ama her şeyimi kaybettim. Siyasi görüşümden ötürü hakkımda 3 davası açıldı. Ukrayna'daki Sağ Sektör örgütünün ‘Ukrayna düşmanı' isimleri açıkladığı ‘MİROTVORETS' internet sitesinde benim adım da geçiyor. Ben her şeyi anlıyordum ve kararımı bilinçli olarak aldım. Vatanseverliği anne ve babamdan öğrendim. Başka türlü yapamam. Bazen kulağıma "Seyitömer Nimetullayev bulanık suda balık tutmayı çalışıyor, kendine bir servet yapmak istiyor" türünden sözler geliyor. Bunlar kesinlikle yalan! Benim mali kayıplarımı telafi etmek için hayatım yetmez! Burada başka sebepler var ve ben onları söyledim.

'12 BİN KAYITLI ÜYEMİZ VAR'

Kırım Birliği'ni diğer kuruluşlardan farklı kılan noktalar neler? Ne tür faaliyetlerde bulunuyorsunuz?

Bizi farklı kılan nokta, halka destek olmamız. 12 bin kayıtlı üyemiz var.  İnsanlar bizim ana değerimizi oluşturuyor. Ne tür faaliyetlerde bulunuyoruz? Spor, kültür ve din alanlarında etkinlikler gerçekleştiriyoruz. Tabii ki, devlet desteği alsaydık çok daha fazlasını yapabilirdik.

Türkiye'deki sivil toplum kuruluşları Kırım Birliği'ni sıkça ziyaret ediyor. Bu ziyaretler ne amaçla yapılıyor? Görüşmelerde ne tür sonuçlar elde ediliyor?

Türkiye için Kırım Tatarlarının durumu çok önemli. Sık ziyaretlerin sebebi burada neler olduğunu anlamak. Dünya medyası Kırım Tatarlarının haklarının ihlal edildiğini öne süren yayınlar yapıyor. Bu da Türkiye'nin endişelenmesine sebep oluyor. Bizim çabamız, gerçekte durumun çok farklı olduğunu göstermeye yönelik. Ciddi problemler var ve onları bugün çözmek gerekiyor. Ancak bu problemlerin Cemilev ve Çubarov'un söyledikleriyle alakası bulunmuyor.

'KIRIM, RUSYA VE TÜRKİYE ARASINDA KÖPRÜ OLMALI'

Kırım Birliği, Kırım ve Türkiye arasındaki iletişimin sıklaşması, ilişkilerin daha yoğun hale gelmesi için ne tür faaliyetler gerçekleştiriyor?

Şimdilik Türkiye'deki kurum ve kuruluşlarla yeni ilişkiler kuruyoruz. Geleceğe hazırlık yapıyoruz. Biz 30 Kasım 2014'te Kırım Tatar Milleti Kamu Konseyi Kongresi'nde Kırım'ın Rusya ve Türkiye arasında arkadaşlık köprüsü olmasını teklif ettik. Kurulacak arkadaşlık köprüsü için var gücümüzle çalışıyoruz.