'Japonya'nın adımları, bölgede krizi tetikleyebilir'

Japonya hükümeti, savunma kuvvetlerini ülke dışı da dahil olmak üzere, daha geniş şekilde kullanmayı mümkün kılan tasarı paketini onayladı. Parlamentoya gönderilen tasarı henüz onaylanmasa da başta Çin olmak üzere, komşu ülkelerin tepkisini çekti.

'ESNEK' GEREKÇELER

Rusya Strateji ve Teknoloji Analizi Merkezi uzmanlarından Vasiliy Kaşin, tasarının, Asya Pasifik bölgesinin 21. yüzyılda kademeli olarak büyük ülkeler arasındaki mücadelenin temel arenasına dönüşmesiyle ilgili uzun ama kaçınılmaz sürecin başlangıcı olduğu kanısında:

"Kağıt üstünde, Japonya'nın güvenlik politikasındaki kısıtlamalar sürecek. Örneğin, Japonya, ancak müttefiklerinin saldırıya uğraması ve insan haklarının tehdit altında olması halinde savaşa dahil olacak. Ama diğer taraftan, bu hükümler kısıtlama sayılamayacak ölçüde esnek. Son yılların çatışmaları, ‘savunma' ve ‘insan haklarının korunması' gibi kavramların bulandırıldığını gösteriyor. NATO'nun Libya operasyonu hatırlamak yeterli olacaktır. BM kararı gereği Libya'da sadece uçuşa yasak bölge oluşturulması ve siviller arasında can kayıplarının önlenmesi gerekiyordu. Ama NATO'nun operasyonu kapsamlı askeri müdahaleye dönüşmüştü.

JAPONLAR NASIL BAKIYOR?

Alınan kararların Japonya toplumunun büyük bölümünde heyecan yarattığı söylenemez. Silahlı kuvvetlerin ülke dışında kullanımına olumsuz bakan vatandaşlar yüzünden Japon yönetiminin askeri araçları kullanma konusunda gözle görülür gelecekte itidalini korumaya devam edeceği aşikar.

PEKİN, TOKYO'YU ENDİŞELENDİRİYOR

Tokyo'nun kısıtlı bir seçimle karşı karşıya olduğunu da kaydedelim. Çin'in askeri ve siyasi gücünün büyümesiyle birlikte Japonya'nın endişeleri de büyüyor. Doğu Asya'nın büyük ülkelerinin, bu sürece tepki konusunda iki seçeneği var.

Birincisi, Çin ile stratejik anlaşmaların imzalanması. Böylece Çin'in bölgedeki özel rolünü kabul ederek, kendi çıkarlarını garanti altına alabilirler. Bu yaklaşımın örneğini Rusya sergiliyor. Örneğin, Şi Cinping'in geçtiğimiz günlerdeki Moskova ziyareti sırasında yapılan ortak açıklamada, Rusya, Çin'in büyük İpekyolu projesine desteğini ifade etti. Ancak karşılığında Rusya, kurduğu Avrasya Birliği'nin çıkarlarına saygı duyulacağına ve atılan adımların koordine edileceğine dair Çin'in güvencesini aldı.

ABD ETKİSİ

Japonya'nın büyük önemi dikkate alındığında Pekin, Tokyo ile de benzer stratejik anlaşmanın yapılmasına ilgi duyabilir ve muhtemelen önemli tavizlere hazır olabilir. Ancak Japonya'nın ABD faktörünün de etkisiyle dış siyasetinde yeterince bağımsız olmaması nedeniyle bu tür anlaşmalara giden yol, Japonya için kapalı.

KÖTÜ ZAMANLAMA

Bu nedenlerle, Tokyo'ya sadece ABD'nin Çin'i önleme stratejisine dahil olmak ve ortak çabalarla Çin'in Asya Pasifik bölgesinde kendi kurallarını formüle etmesine izin vermemek kalıyor. Japonya'nın ABD-Çin rekabetinin içine dalma süreci, hiç de uygun olmayan bir dönemde yaşanıyor. ABD'nin küresel liderliği zayıflıyor, dünyanın diğer bölgelerindeki krizler de ABD'nin temel askeri gücünü Pasifik'te yoğunlaştırma planlarını bozuyor. Ukrayna krizi, Çin'in Rusya ile daha da yakınlaşmasına yol açtı. Bu arada Çin'in dış politikasında, daha fazla sertliğe ve etkinliğe yönlenme gözlemleniyor.

Sonuçta, dış politikada bağımlı kalmasına rağmen Japonya'nın Çin'i hem siyasi hem de askeri açıdan durdurma çabalarında daha aktif rol üstlenmesi gerekecek. Japonya Anayasası'nın gözden geçirilmesi ihtiyacı, Sovyetler Birliği'ne karşı soğuk savaş yıllarında bile yoktu. Bu ihtiyaç şimdi doğdu. Bunun sebebi, Çin'in askeri güç konusunda Sovyetler Birliği'nin düzeyine ulaşması değil, ABD'nin Soğuk Savaş yıllarında bölgede sahip olduğu güç ve otoriteden çok uzak olması…"