Davutoğlu: Avrupa'da güvenlik kırılgan, Türkiye'nin konumu kritik

Antalya'da düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda Afganistan oturumunda konuşan Davutoğlu, son dönemde NATO'yu çevreleyen bölgede devletler arası çatışmalar, etnik ve mezhepsel sorunlar, hükümet içi güç mücadeleleri gibi birçok sorunla karşılaşıldığını söyledi.  Davutoğlu, "Tüm bunlar sadece kollektif güvenliğimiz üzerinde olumsuz etki bırakmakla kalmıyor, ayrıca ekonomilerimizi, toplumlarımızı, kamu düzenlerimizi, kültürlerimizi de etkiliyor" dedi.

Bu yeni sorunlarla baş edebilmek için gelecek odaklı düşünce sistemine sahip olmak gerektiğine işaret eden Davutoğlu, "Hazırlıklı ve duyarlık olmak, güvenlik ve savunma politikalarımızı şekillendirmek için zorunlu iki unsur haline geldi" ifadesini kullandı.

Davutoğlu, Türkiye'nin bu bilinçle 2021'de NATO'nun "Çok Yüksek Hazırlık Seviyesinde Müşterek Görev Kuvveti"nde "çerçeve ülke" olma teklifinde bulunduğunu hatırlattı. Türkiye'nin jeostratejik konumuna değinen Davutoğlu, ülkenin NATO'nun güney ve doğu cephelerindeki istikrarsızlıklardan direkt olarak etkilendiğini hatırlatarak, Türkiye'nin sorunlarla mücadeleye hayati ve yapıcı katkıda bulunmak için ortaklarıyla çalışmaktan memnun olduğunu belirtti.

'AFGANİSTAN'I DESTEKLEMEYE DEVAM EDECEĞİZ'

Davutoğlu, Afganistan'daki güvenlik sorunlarının çözümü için önlerinde daha uzun yol olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu: "Başardıklarımızı konsolide etmeli ve bu dönüşüm sürecinde Afgan otoritelerini gerekli reformları yapabilmeleri için desteklemeye devam etmeliyiz. Son 13 yılda başarılanlar hala kırılgan. Bu yüzden NATO'nun ve daha geniş çapta uluslararası toplumun Afganistan'daki varlığının 2016'nın ötesinde de devam etmesi gerektiğine inanıyoruz. Biz Afganistan'ı gerektiği sürece ve Afgan toplumu'nun ihtiyacı olduğunu düşündüğümüz sürece hem ikili ilişkiler kapsamında hem de NATO üzerinden desteklemeye devam edeceğiz."

Türkiye'nin bu anlayışla Kabil Uluslararası Havalimanı'nın güvenliğini korumayı üstlendiğini vurgulayan Davutoğlu, "Afganistan'ın milli güvenliğinin ve savunma güçlerinin finansal sürdürülebilirliği için 2015-2017 dönemi için 60 milyon dolar katkıda bulunacağız" dedi.

‘İLLEGAL İLHAK KABUL EDİLEMEZ’

Başbakan Davutoğlu, Ukrayna krizinin Avrupa'nın güvenliğinin ne kadar kırılgan olduğunu gösterdiğine işaret ederek, "Ukrayna'yı halkının güvenliğini daha iyi sağlaması için destek vermeliyiz. Ukrayna'ya elimizi uzatırken, Kırım halkının da çektiklerini unutmamalıyız. Rusya'nın illegal ilhakı kabul edilemez. Kırım Tatarlarının izolasyonunu engellemek hayati önem taşıyor" diye konuştu.

'1,7 MİLYONDAN FAZLA SURİYELİ TÜRKİYE'DE BARINIYOR'

Suriye'deki çatışmanın 5. yılına girdiğini hatırlatan Davutoğlu, 220 binden fazla insanın hayatını kaybettiğini, 12 milyon kişinin "mülteci" ve "yerlerinden olmuş kişi" konumuna düştüğünü, 1,7 milyondan fazla Suriyeli'nin Türkiye'de barındığını belirtti. Davutoğlu, "Türkiye şimdiye kadar Suriyeliler için 5,6 milyar dolar harcarken uluslararası camiadan gelen toplam yardım ise sadece 356 milyon dolar civarında kaldı" dedi. Suriye'de çözümün "Suriye halkının talep ve istekleri temelinde özgün siyasi dönüşüm süreci" olduğunu dile getiren Davutoğlu, Suriye Ulusal Koalisyonu olmadan Suriye'de siyasi sürecin meşruiyet sorunu yaşayacağına dikkati çekti.

'İSLAM'I TERÖRLE BAĞDAŞTIRANLARA KARŞI ÇIKMALIYIZ'

IŞİD'in (DAEŞ) kontrol ettiği alanlarla kara sınırı olan tek NATO ülkesinin Türkiye olduğuna dikkati çeken Davutoğlu, "DAEŞ terörü ülkemizin milli güvenliğine direkt tehdittir" dedi. "Irak ve Suriye'yi DAEŞ'ten temizlemek için uluslararası camianın daha iyi koordine olmak ve işbirliği yapmak zorunda olduğu tek operasyon sahnesi olarak görülmeliyiz" diyen Davutoğlu, aynı zamanda DAEŞ terörünün derin nedenleriyle de ilgilenmenin gerektiğine işaret etti.

Başbakan Davutoğlu, bunun askeri, ekonomik, insani boyutlarıyla kapsamlı strateji gerektirdiğini belirterek, "Terörün dini olmadığı için, İslam'ı terörle bağdaştıranlara karşı çıkmalıyız. Bu tür ilişkilendirme sadece yanlış olmakla kalmıyor, aynı zamanda DAEŞ'i gayrimeşrulaştırma çabalarımızı da baltalıyor. Başarılı stratejiler, güçlü ortaklar gerektirir" şeklinde konuştu.

NATO'nun ortaklık mekanizmasını bu anlamda önemli bulduklarını belirten Davutoğlu, AB dahil tüm Avro-Atlantik organizasyonların açıklık, şeffaflık, birlikte çalışma isteği göstermesi gerektiğinin altını çizdi.

Kapsayıcılık prensibi dahilinde, rekabet içine girmeden tüm kurumların birlikte çalışması gerektiğini söyleyen Davutoğlu, Türkiye'nin NATO Zirvesi'ne ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu kaydetti.

KERRY VE STOLTENBERG'LE GÖRÜŞME

Başbakan Ahmet Davutoğlu, toplantı öncesi NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'le 20 dakikalığına basına kapalı bir görüşmede bir araya geldi. Davutoğlu ayrıca ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile de görüştü.

KERRY: KÖRFEZ'LE İŞBİRLİĞİ KRİTİK ÖNEMDE

Davutoğlu ve ABD Dışişleri Bakanı John Kerry toplantı öncesinde yaklaşık 45 dakika süren bir ikili görüşme gerçekleştirdi. Suriye, Irak, Libya ve Ukrayna'daki durumun konuşulduğu görüşmenin hemen öncesinde Kerry basın mensuplarına kısa bir açıklama yaptı. Kerry toplantıyla, ilgili olarak şunları söyledi: "Camp David toplantısına katılacak tüm ülkeler, KİK ve ABD arasında daha net bir savunma düzenlemesi belirlenmesinin terörizmle ve bölgenin düzenini bozan diğer olaylarla baş etmek için kritik önemde olduğunu kuvvetle hissediyor."

'RUSYA'YA YAPTIRIMLAR KİMSENİN TERCİHİ DEĞİL'

Kerry, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmesi hakkında NATO yetkililerine brifing verdiğini belirtti. Minsk mutabakatının hayata geçirilmesi konusunda kritik bir dönemden geçildiğini ifade eden Kerry, ayrılıkçılar ve Ukrayna arasındaki çatışmaların sonlandırılması ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) çatışma bölgelerine gitmesine izin verilmesi gerektiğini söyledi.

Ukrayna’nın doğusunda ayrılıkçılarla süren çatışmalarda ateşkes sağlanması için imzalanan Minsk Anlaşması’nın tamamen uygulanması gerektiğini söyleyen Kerry, "Rusya’ya yaptırımlar kimsenin tercihi değil ancak anlaşma tam anlamıyla uygulanana kadar yaptırımlar devam edecek" dedi. Reformlar, seçim süreci ve çalışma gruplarının, çatışmalara çözüm bulunması için büyük fırsatlar oluşturduğuna işaret eden Kerry, "Minsk Anlaşması'nın tam olarak uygulanması ve süreçte mesafe alınması için Başkan Putin, Rusya ve ayrılıkçıların Ukrayna hükümetiyle bir araya gelmesini umuyoruz" diye konuştu.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Klimkin ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ile de görüşen Kerry, Antalya'dan aynı gün ayrılarak ABD Başkanı Obama'nın Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri liderleriyle Washington ve Camp David'de bir araya geleceği zirveye katılacak. Ancak Suudi Arabistan başta olmak üzere bazı KİK ülkeleri toplantıya lider düzeyine katılmayacağını açıklamıştı.

STOLTENBERG: MİNSK ANLAŞMASI TÜMÜYLE YÜRÜRLÜĞE GİRMELİ

Kerry'nin ardından salona gelen Jens Stoltenberg de Kerry'nin Rus Devlet Başkanı Putin ve Dışişleri Bakanı Lavrov ile Sochi'de yaptığı görüşmelerle ilgili bilgi verdiğini söyledi. Ukrayna krizinin çözülmesi için Şubat ayında imzalanan Minsk Anlaşması'nın tümüyle yürürlüğe girmesi gerektiğini, ağır silahların bölgeden çekilmesi gerektiğini belirtti.

'TAMPON BÖLGEYE KARAR VERECEK OLAN NATO DEĞİL'

"Toplantının en önemli konularından biri NATO terörizmle ve IŞİD ile savaşmak için daha fazla ne yapabilir" diyen Stoltenberg, icraatın sözden önemli olduğunu söyledi:
"NATO'nun en önemli sorumluluğu sınırlarını korumaktır. Güçlerimizin ihtiyaç duyulduğu anda harekete geçebilmesi için hazır olma kapasitesini artırıyoruz. Böylece küçük birlikleri anında Güney sınırına gönderebileceğiz. Ancak uzun vadede daha etkili olan, tehditlerle karşı karşıya olan ülkelerin savunma kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olmaktır."

Güvenli bölge ile ilgili bir soruya ise Stoltenberg, "IŞİD karşıtı koalisyona NATO öncülük etmiyor, tampon bölge konusunda karar verecek olan NATO değildir" yanıtını verdi.

Türkiye'nin hem güney hem doğu tehditlerine komşu olduğu için çok önemli bir ülke olduğunu söyleyen Stoltenberg, toplantı öncesinde Davutoğlu ile ikili görüşme yaptı.