'Türkiye Batı'nın yaptırımlarına karşı Rusya'nın yanında oldu'

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, 1915 olaylarını anma törenleri için Erivan'a gitmesini eleştiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kuveyt'e hareketinden önce yaptığı açıklamada Putin'e kırgın olduğunu belirmişti. Rusya lideri Ermenistan'ın başkentine gitmeden önce yayımladığı mesajda, 'soykırım' ifadesine yer vermiş ancak, Erivan'daki anma törenlerinde, Türkiye'nin ‘rezmi tez'ine paralel bir şekilde ‘1915 olayları' ifadesini kullanmıştı.

Ancak Türkiye, yazılı açıklamayı temel alarak, Rusya'nın tavrını kınadı ve bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Putin'e kırgınım" diyerek, Rusya'nın Ukrayna politikasını eleştirdi.

Oysa, 1 Aralık 2014'te Ankara'da bir araya gelen Putin ve Erdoğan, Ukrayna ve Kırım dahil pek çok konuda ‘işbirliği' mesajı vermişti. Liderler Türkiye ve Rusya arasında kurulan, 5. Üst Düzey İşbirliği Konseyi'nin (ÜDİK) toplantısı çerçevesinde yaptıkları ortak basın toplantısında, "Türk Akımı" gaz boru hattı projesini duyurmuştu. Erdoğan, burada yaptığı açıklamada, Ankara'nın "hassas" olduğu Kırım konusunda, Rusya'nın tutumundan övgüyle bahsederek "Kırım Tatarları'yla ilgili mutabık kaldık" demişti. Bu görüşmeden yaklaşık 5 ay sonra, Erdoğan, Rusya'nın Kırım'daki tutumunu eleştirdi. Erdoğan, dün yaptığı açıklamada,  Kırım meselesine değinerek, Rusya'nın Kırım, Lugansk, Donetsk konusunda hesap vermesi gerektiğini söyledi.

Peki, Erdoğan'ın Kırım'la ve genel olarak Rusya'nın Ukrayna politikasıyla ilgili tutumu neden değişti? Gerilimi yükselten tek sebep Rusya'nın 1915 olayları konusunda tutumu mu? Yoksa Ankara, 7 Haziran Genel Seçimi öncesi, Türkiye hükümeti, Rusya ve Batı arasında denge arayışında mı?

'ERDOĞAN, TEPKİLERE RAĞMEN SOÇİ'YE GİTMİŞTİ'

Türkiye'nin tepkisinin seçimlerle ilgili olmadığını savunan akademisyen Toğrul İsmayıl şöyle konuştu:

"Türkiye son dönemlerde Rusya'yla olan ilişkilerini iyi tutmaya çalışıyor. Türkiye Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü tanısa da, krizden sonra Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımlara katılmadı. Avrupa birliği ve Amerika Birleşik Devletleri bunu sıcak karşılamasa da Hep Rusya'nın yanında yer aldı. Soçi Olimpiyatları yapılırken Çerkes soykırımı gündeme gelmiş ve Rusya'ya tepkiler gösterilmişti. Fakat Erdoğan Çerkes kamuoyundan gelen baskılara rağmen Soçi'ye giderek Rusya Devlet Başkanı'nın yanında yer aldı. Taraf olduğunu gösterdi. Fakat Putin, Erdoğan'ın onu telefonla arayarak gitmesinin doğru olmayacağını söylediği halde Erivan'a gitti. Putin'in ‘soykırım' açıklamaları ve Ermenistan'daki anmalara katılması bu yüzden olumsuz karşılandı ve tepkilere neden oldu."

'RUSYA'NIN TAVRI TÜRKİYE'NİN ONURUNA DOKUNDU'

İsmayıl, Erdoğan'ın sadece Rusya'ya değil Almanya ve Fransa'ya da tepki gösterdiğine dikkat çekerek devam etti:

"Türkiye'nin hassas olduğu konuda tarihçilere danışılmadan ya da hukuk çerçevesinde hareket edilmeden, yalnızca siyasi kararlarla 1915 yılında yaşanmış olayların ‘Ermeni soykırımı' olarak nitelendirilmesi pek hoş değil. Tarihi olayları saptırarak Türkiye üzerinde baskı yaratmaya çalışıyorlar. Rusya'nın da bu saflarda yer alması Türkiye'nin onuruna dokundu. Erdoğan, bu konuda hassas bir lider, o yüzden tepkisini normal olarak karşılamak gerekiyor."  

İsmayıl, Putin'in Aralık ayında Türkiye'ye yaptığı ziyareti ‘stratejik biz ziyaret' olarak tanımlayarak, iki liderin görüşmelerinde birbirlerine görüş beyan ettiğini ifade etti.