CHP'den 'Suriye ve Irak' raporu: Faturası 17 milyar dolar

Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak'ın başkanlığındaki CHP İş Dünyası Grubu üyesi milletvekillerinin Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin, Adana, Mersin ve Hatay'da yaptığı incelemeler ve görüşmeler sonrasında hazırladığı rapor kamuoyuyla paylaşıldı.

'70 İLİN NÜFUSUNDAN FAZLA'

İç savaş nedeniyle ülkesini terk eden iki Suriyeliden birisinin Türkiye'de yaşadığı belirtilen raporda, Türkiye'deki Suriyeli sayısının 70 ilin nüfusundan fazla olduğu, sığınmacıların 9 il hariç bütün illere yayıldığı kaydedildi.

Yaşanan yoğun göçten en çok sınır illerinin etkilendiği, bu illerde başta sağlık ve belediye hizmetleri olmak üzere, kamu hizmetlerinin zorlaştığı ifade edilen raporda, Suriyelilerin yoğun yaşadığı illerde kira ve konut fiyatları ile işsizlikte ciddi artışların olduğu ileri sürüldü.

Türkiye'ye gelen 500 bin eğitim çağındaki Suriyeliden 175 binine eğitim verilebildiğine dikkat çekilen raporda, bu durumun, Türkiye'deki "Suriyeli kayıp kuşakları" ve sosyal riskleri artırdığı savunuldu.

'SINIRLAR PEŞAVERLEŞTİ'

Yaşanan olayların, Türkiye'yi güvenlik boyutunda da etkilediği kaydedilen raporda, "Suriye'de ve Irak'ta yaşanan savaş, Güney sınırlarımızı radikal terör örgütleri için yaşam alanı haline getirmiştir. Sınırlarımızın Peşaverleşmesi olarak tanımlanabilecek bu durum ülkemiz için ciddi bir tehdittir" ifadesi kullanıldı.

Türkiye'nin, Suriyeli göçmenler için bugüne kadar bütçeden 5,5 milyar dolar harcandığı belirtilen raporda, Türkiye'nin 2011 ile 2014 arasındaki Suriye ve Irak'taki ihracat kaybının 9,6 milyar dolara ulaştığı ileri sürüldü.

17 MİLYAR DOLARLIK FATURA

Suriye'deki potansiyel ihracat kaybından en çok Adana'nın, Irak'takinden ise Gaziantep'in etkilendiği öne sürülen raporda, "İç savaştan önce, özellikle Akdeniz ve Güneydoğu illerinin ticari hayatına katkı yapan Suriyeli turistler, savaşla beraber sığınmacı oldu. 2011-2014 yıllarında Türkiye'ye gelemeyen Suriyeli turistler nedeniyle yitirilen turizm geliri 1,6 milyar doları buluyor" değerlendirmesi yapıldı.

Suriyeli sığınmacıların ikameti için 2011'den bu yana harcanan para, Suriye ve Irak pazarında 2011'den 2014'e kadar yitirilen ihracat ve kaybedilen turizm geliriyle hesaplandığında, ekonomiye gelen toplam yükün 16,7 milyar doları bulduğu ileri sürülen raporda, ulaştırma ve lojistik sektörünün ciddi darbe yediği iddia edildi.

Suriye ve Irak'taki savaşa bağlı olarak, Türkiye'de kişi başına gelirin olması gerekenden, yüzde 2 daha az gerçekleştiği öne sürülen raporda, 2014'teki kişi başına düşen gelir dikkate alındığında, her bir vatandaş başına kaybedilen gelirin 208 doları bulduğu kaydedildi.

ÖNERİLER

Suriye meselesinin giderek büyüdüğü savunulan raporda, CHP'nin şu önerilerine yer verildi:

"Suriyelilerin kayıt altına alınması ve göçmenler için sağlıklı bir veri tabanı oluşturulması çalışmaları hızlandırılmalı, Suriyelilerin yoğun yaşadığı illerde, belediyelerin bütçeden aldığı pay artırılmalı, ihtiyaç olan illerde 'sağlık' ve 'eğitim' yatırımlarına hız verilmeli, Gaziantep, Kilis gibi illerde TOKİ eliyle yeni konutlar inşa edilmeli ve yeni imar alanlarının açılmasına dönük adımlar atılmalı, kaçakçılık ve kayıt dışılıkla etkin mücadele edilmeli, alternatif ulaşım güzergahları geliştirilmeli, ulaşım maliyetlerini düşürecek adımlar atılmalı, Suriye ve Irak'ın yeniden yapılanmasının sunacağı ekonomik fırsatlar için şimdiden hazırlık yapılmalı, bölgede 'tarım organize sanayi bölgeleri' ve 'inşaat organize sanayi bölgeleri' kurulmalı."