Parti kapatmayı zorlaştıran teklif kabul edildi

AK Parti'nin, siyasi partiler hakkındaki kapatma davasının Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın talebi üzerine Meclis'te kurulacak komisyonun izni ve Genel Kurul'un onayı üzerine açılmasını, siyasi partilerin "temelli" kapatılması hükmünün yürürlükten kaldırılmasını öngören Anayasa değişikliği teklifi TBMM Anayasa Komisyonu'nda kabul edildi.

AK Parti'nin kabul edilen önergesi ile teklifte değişiklik yapıldı ve siyasi partilere kapatma davası açılmasına ilişkin kararın Meclis Genel Kurulu'nda da onaylanması koşulu getirildi. Buna göre, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözler, Meclis'te ileri sürülen düşünceler ile idarenin eylem ve işlemleri odaklaşmanın tespitinde gözetilmeyecek.

Siyasi partilerin gelir ve giderlerinin amaçlarına uygun olması gerekecek. Bu kuralın uygulanması kanunla düzenlenecek. Siyasi partilerin mali denetimi Sayıştay tarafından yapılacak. Sayıştayca siyasi partilerin mal edinimleri ile gelir ve giderlerinin kanuna uygunluğunun tespiti, bu hususun denetim yöntemleri ve aykırılık halinde uygulanacak yaptırımlar kanunda gösterilecek. Sayıştay'ın bu denetim sonunda vereceği kararlar kesin olacak.

Siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin dava talebi, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nca TBMM'ye ulaştırılacak. TBMM'de talebin ulaştığı tarihte grubu bulunan her siyasi partinin beşer üyeyle temsil edildiği komisyon 30 gün içinde oluşturulacak. Meclis Başkanı komisyona başkanlık edecek ancak oy kullanamayacak. Komisyonun dava açılmasına izin verilmesi ya da aksi yöndeki kararını kuruluşundan itibaren en geç 30 gün içinde üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyla verecek.

Komisyonun kararı TBMM Genel Kurulu'nda en geç 30 gün içinde genel görüşme usulüne göre görüşülerek, gizli oyla karara bağlanacak. Genel Kurul'da karar yeter sayısı üye tam sayısının üçte ikisi olacak. Genel Kurul'un vereceği karar yargı denetimi dışında tutulacak.

Meclis'teki siyasi parti gruplarınca, izin talebiyle ilgili görüşme yapılamayacak ve karar alınamayacak. İzin talebini görüşecek komisyonun oluşumu, izin talebinin görüşülme usul ve esasları Meclis İçtüzüğüyle düzenlenecek.

Anayasa Mahkemesi, kapatma yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasi partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebilecek. Devlet yardımından yoksun bırakılma, bağlı olduğu kapatma davasının ve kararının usulüne tali olup, tek başına dava konusu yapılamayacak.

Teklifle Anayasa'nın 69. maddesindeki siyasi partilerin "temelli" kapatılması ile temelli kapatılan bir partinin başka ad altında kurulamayacağına ilişkin hükümler yürürlükten kaldırılacak.

Bir siyasi partinin kapatılmasına beyan veya faaliyetleriyle sebep olan kurucuları dahil üyeleri için öngörülen siyaset yasağı süresi 5 yıldan 3 yıla inecek.