Bilim insanları, işlenmiş gıdalarda sıkça kullanılan bazı katkı maddelerinin, doğrudan tüketilmese bile nesiller arası sağlık etkileri yaratabileceğine dair yeni bulgular elde etti. Pasteur Enstitüsü ve Fransa Ulusal Sağlık ve Tıbbi Araştırma Enstitüsü (Inserm) araştırmacılarının yürüttüğü çalışmaya göre, annelerin tükettiği emülgatörler, yavruların bağırsak mikrobiyotasını yaşamın ilk haftalarından itibaren değiştiriyor.
'Bebeklerin normal gelişimini bozuyor'
Nature Communications dergisinde yayımlanan çalışmada, anne farelerin diyetine eklenen emülgatörlerin, yavruların bağışıklık sisteminin normal gelişimini bozduğu ve bu durumun ilerleyen yaşlarda kronik inflamasyon, iltihaplı bağırsak hastalıkları ve obezite riskini artırdığı belirlendi.
Yavrular direkt tüketmese de anneden geçebiliyor
Çalışmaya liderlik eden Inserm Araştırma Direktörü Benoit Chassaing ve ekibi, dişi farelere hamilelikten 10 hafta önce başlayarak gebelik ve emzirme süreci boyunca iki yaygın emülgatör olan karboksimetil selüloz (E466) ve polisorbat 80 (E433) içeren bir diyet uyguladı. Yavruların kendileri bu katkı maddelerini hiç tüketmemesine rağmen, bağırsak mikrobiyotası detaylı şekilde incelendi.
Sonuçlar, yavru farelerin yaşamın ilk haftalarında bağırsak bakterilerinde belirgin değişimler yaşadığını gösterdi. Bu erken dönem, anneden yavruya mikrobiyota aktarımının yoğun olduğu kritik bir gelişim evresi olarak kabul edilir.
Bağırsak ve bağışıklık sistemi arasındaki denge bozuldu
Araştırmacılar, emülgatöre maruz kalan annelerin yavrularında bağışıklık sistemini daha güçlü şekilde tetikleyen kamçılı bakterilerin arttığını gözlemledi. Ayrıca bakterilerin bağırsak duvarına normalden daha fazla yaklaştığı ve bu durumun, bağışıklık sisteminin mikrobiyotayı “tanımasını” sağlayan bazı geçiş mekanizmalarının erken kapanmasına yol açtığı belirlendi.
Bu erken kapanma, bağırsak ile bağışıklık sistemi arasındaki iletişimi bozarak ilerleyen yaşlarda aşırı bağışıklık tepkisi ve kronik inflamasyona neden oldu. Araştırmaya göre, bu durum yetişkinlikte iltihaplı bağırsak hastalıkları ve obezite riskini anlamlı ölçüde artırdı.
Sonraki nesilleri de etkileyebilir
Çalışmanın sonuçları, emülgatörlerin etkilerinin yalnızca bu maddeleri tüketen bireylerle sınırlı kalmayabileceğini, anne yoluyla sonraki nesilleri de etkileyebileceğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, özellikle bağırsak mikrobiyotasının şekillendiği erken yaşam döneminde maruziyetin uzun vadeli sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekiyor.
Araştırmacı Benoit Chassaing, bulguların özellikle toz bebek mamalarında kullanılan katkı maddelerinin daha dikkatli değerlendirilmesi gerektiğini gösterdiğini belirtti.