CHP’li Ali Haydar Fırat: CHP’de liberal çizgi hakim

Radyo Sputnik’te yayınlanan İsmet Özçelik’le Ankara Farkı programına CHP Eski Parti Meclisi Üyesi Ali Haydar Fırat konuk oldu. Programda CHP politikalarını değerlendiren Fırat, şunları söyledi:

‘Siyasal ayrışma yaşadığım için aday olmadım’

Fırat, Parti Meclisi’ne yeniden aday olmamasının nedenini parti içinde yaşadığı siyasal ayrışmaya bağladı. CHP’nin sosyal demokrat-cumhuriyetçi hatta kalması gerektiğini söyleyen Fırat, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Parti Meclisi içerisinde olduğumuz süreç boyunca bir görüş ayrılığını hissediyordum aslında ve sonrasındaki gelişmeler böyle bir karar almama neden oldu. Şunu açık ve net ifade edeyim; partide ciddi bir Ekrem İmamoğlu ağırlığı var. Benim de onun siyasetine karşı, onun geldiği siyasal geleneğe karşı bir tutumum var. Bu kişisel bir tutum değil, önce onu söyleyeyim. Tamamen politik bir tutumdan, ayrı siyaset kulvarlarında olmaktan bahsediyoruz. Ben Sosyal Demokratların, Cumhuriyetçilerin, Atatürkçülerin kendilerini bambaşka bir yelpazede konumlandırması ve bunun üzerine bir siyaset üretmesi gerektiğine inanıyorum. Dolayısıyla burada birtakım transferler ile, birtakım popüler isimler ile bir sonuç alabileceği gerçeğini kabul etmiyorum, bunu doğru bulmuyorum. Dolayısıyla bir siyasal ayrışma oldu.”

‘Partide İmamoğlu ağırlığı var’

Ekrem İmamoğlu’nun partideki ağırlığına dikkat çeken Fırat “Ekrem beyin partide çok ciddi bir güç, bir nüfuz, bir etki alanı var. Sayın Genel Başkanımız Özgür Özel de onu kıracak veya onu herhangi bir biçimde refüze edecek bir yaklaşımın veya o çapta bir gücü de elinde bulundurmadığından kaynaklı olarak bu süreçte benim partide olmamam gerektiği konusunda o da bir görüşe sahip oldu. Dolayısıyla hem benim başvurmamam hem mevcut parti yönetiminin bu çerçevede almış olduğu kararlar benim aday olmamı engelledi” dedi.

‘Parti başka aksa kaydı’

CHP’nin ideolojik olarak yön değiştirdiğini, bu süreçte kendi duruşunun parti yönetimiyle uyuşmadığını dile getiren Fırat, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Aslında öncesinde şunu fark ediyordum; parti siyasal anlamda bir başka aksa kayıyor. Bunun da uyarılarını yapmıştım; bunun bize çok daha büyük zararları, büyük yıkımları olacağını ifade etmiştim. Bunu söylerken henüz parti yönetimi belirlenmemişti, partide etkin olan isimler belirlenmemişti. Ama benim bu söylemlerim beni haklı çıkardı. Bu haklı çıkış elbette ki benim açımdan sevindirici bir mesele değildir. Kendi partimi eleştirmiyorum. Türkiye’de artık eleştiri dediğiniz zaman bir tür düşmanlık, husumet üretiliyor; kastım bu değildir. Ben doğuştan beri CHP’liyim. Başka hiçbir siyasal hareketin içerisinde yer almadım. Dolayısıyla partimin hangi alanda, hangi zeminde siyaset yapması gerektiğini biliyorum, bunu hissediyorum. Kendimce doğru olanı söylüyorum, bu çerçevede de bir karşıtlık oluştu.”

‘Benim eleştiri kaynağım partinin liberal çizgide siyaset yapması’

CHP’nin geleneksel sol-cumhuriyetçi kanatlarından uzaklaşıp liberal bir çizgiye yönelmesinin eleştirilerinin temel nedeni olduğunu söyleyen Fırat, liberal siyasetin dünyada karşılığını yitirdiğini belirtti ve bu tercihin CHP’nin geniş toplumsal kesimlerle buluşmasını zorlaştırdığını savundu:

“Parti içerisinde geçmişten günümüze hep farklı kanatlar olmuştur; sol kanatlar olmuştur, daha Cumhuriyetçi kanatlar olmuştur… Ama liberal anlamda ya da liberal demokrat anlamda bir kanat ya da bir egemenlik bugüne kadar olmamıştır. Dolayısıyla bugün parti çizgisinin beni rahatsız eden ya da benim eleştirilerimin kaynağı olan şey partinin bu kendi kanatlarından kopup daha liberal bir çizgide siyaset yapması. Mesele sonuç almaksa ben zamanın gerisinde kaldığını düşünüyorum. Dünyada liberal ya da Neo liberal yaklaşımların kendisine yer bulabileceği bir alan kalmadı. Çünkü onu tükettik. Bu kadar açlığın, yoksulluğun, derin eşitsizliğin olduğu bir yerde bir sol ya da sosyal demokrat parti burada bir yanlışın içine düşüyor, başka bir yaklaşımın içerisinde hareket ediyoruz. Bu da bizim geniş kesimlerle buluşmamızı engelliyor.”

‘Sağdan transferler partinin kimliğini aşındırdı’

Fırat, CHP’nin yıllardır sağdan aday ve isim transferine bel bağlamasının partinin kimliğini aşındırdığını savunarak, sorunun 80 sonrası oluşan yapısal ‘sağ hegemonya’nın etkilerinden kaynaklandığını söyledi. Bu yaklaşımın CHP’yi iktidara değil, kendi devrimci mirasından uzaklaştırdığını vurgulayan Fırat, şunları kaydetti:

“Yıllardan beri, 80 sonrası bir sah hegemonya gelişti, o sağ hegemonya Deniz bey ile, Kemal bey ile, bugün de Özgür bey ile sanki biz sağdan adaylar bulmadığımız zaman, sağdan birtakım transferler yapmadığımız ve bunları parti yönetimine, milletvekilliklerine vs. taşımadığımız zaman herhangi bir biçimde iktidar olma imkanımız ya da şansımız yokmuş gibi bir yaklaşım geliştirildi. Bu doğru değil. Bu, partinin kimliğini aşındırdı. O yüzden benim itirazım sadece Özgür beyin yönetimine dönük bir itiraz değil. 80 sonrası CHP’nin ya da sosyal demokratların bu sağ hegemonyaya teslim olması ile ilgili olarak geliştirdiğim bir eleştiri ve ‘buradan çıkmamız lazım’ diyorum.

Biz kendimiz aday çıkarırsak kazanamayız, sağdan birilerini bulalım, onları çıkaralım, onlarla seçimi kazanalım’ Peki bu gerçekten sizin seçimi kazanmanız anlamına geliyor mu? Gerçekten sizin parti programınızı, 100 yıllık devrimci birikiminizi, Cumhuriyet devrimini, Türk devrimini özümsemiş kadroları iktidara taşıyor mu? Hayır. Peki bu bir zafer anlamına gelir mi? Hayır. Dolayısıyla ben meselenin yapısal olduğunu düşünüyorum. Bizim meselemiz kişiler değil, bunu çok net bir biçimde ortaya koymak gerekiyor. Bizim sorunumuz düzen sorunu.“

‘Restorasyon siyaseti ile sonuç alınamaz’

Fırat, CHP’nin mevcut düzeni ‘daha iyi yönetme’ iddiasına dayalı restorasyon siyasetiyle başarı elde edemeyeceğini belirterek, partinin Atatürk’ün ilkeleri doğrultusunda düzeni sorgulayan yeni bir siyasal hat kurması gerektiğini söyledi. Liberal ekonomi anlayışının derin eşitsizlikler yarattığını ifade eden Fırat, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Restorasyon üzerine bir siyaset inşa ettiğiniz zaman bundan sonuç almanız mümkün değil. Ben o yüzden bugünün solunun, özellikle CHP’nin mevcut düzeni devam ettirmek yerine o düzene meydan okuyan ve ulusumuzun kurucusu ve kurtarıcısı olan Mustafa Kemal Atatürk’ün ilkelerine bağlı olarak, oradan ciddi anlamda ilham alarak, politikada felsefi altyapısını oradan oluşturarak kendisini yeniden tanımlaması gerektiğini düşünüyorum. Bunu yapmadığımız zaman, yani mevcut AK Parti iktidarından mevcut ekonomi politikasını daha iyi yönetiriz dediğimiz zaman o neo liberal politikanın ya da liberal ekonominin içerisinde kalıyoruz. Oysa bu, bugünün dünyasında sadece korkunç ve ağır bir eşitsizlik üretiyor; bunun da telafisi mümkün değil. Yani restorasyon pratikleriyle bu eşitsizliklerin giderilmesi mümkün değil, mesele bunun farkına varmak ve buna göre bir örgütlülük oluşturmak diye düşünüyorum.”

‘Partide ideolojik tartışma kaçınılmaz’

CHP’nin özgün bir düzen tarifi yapmadan başarı elde edemeyeceğini ve aksi durumda ideolojik tartışmaların artık kaçınılmaz olduğunu savunan Fırat, şunları söyledi:

“Ben bunu kendi açımdan yaşamsal görüyorum. 25 yıllık bir AK Parti iktidarı var ve bütün pratikleriyle Türkiye siyasetini değiştirdi. Bence kendilerince çok başarılılar. Dolayısıyla bir yeni düzen tarifi yapmadığınız müddetçe, kendinizi karşıtınızdan ayrıştırmadığınız müddetçe, ‘ben ona benziyorum, bunları ondan daha iyi yaparım’ dediğiniz andan itibaren ona benziyorsunuz. Şuradan çıkmak gerekiyor; ben kendisini solcu, Cumhuriyetçi olarak tanımlayan, yurtsever bir sol ve devrimci bir Cumhuriyeti gerekli ve yaşamsal olarak gören biri olarak, özgüven sahibi bir insan olarak şunu söylüyorum; biz bu dönemde solu yeniden tanımlamak zorundayız, partiyi sol bir çizgide yeniden inşa etmek zorundayız. Bizim devrimci kadrolara, o devrimci kadroların da yeni bir ülke inşa etmesine ihtiyacımız var. O yüzden CHP’nin gecikmeden birtakım ideolojik ve politik tartışmaları yapması lazım.”

‘Özgür Özel’in 38. Kurultay’daki konuşmasını birlikte yazmıştık’

Fırat, Özgür Özel’in 38. Kurultay’daki ilk genel başkanlık konuşmasını hazırlayan ekipte yer aldığını hatırlatarak, o dönemde CHP’yi daha sol bir çizgiye taşıma hedeflerinin bulunduğunu söyledi. Ancak yeni yönetimin de sağ kökenli milletvekillerini parti yönetimine dahil ettiğini belirten Fırat, bunun politik açıdan tutarsızlık yarattığını dile getirdi:

“38. Kurultay’da Özgür beyin ilk genel başkan seçildiği Kurultay’da konuşma metnini yazan ekipteydim. O zamanki heyecanımız şuydu; partinin daha sol ve sosyal demokrat bir niteliğe kavuşması gerektiğini söylüyorduk. Hatta Kemal beye temel eleştirimiz de şuydu; Kemal bey sağ partilere 39 milletvekili vermişti, bunu eleştirdik. Genel başkanın konuşmasını açsınlar, baksınlar. Peki yeni yönetim olarak biz ne yaptık? Burada kusuru kendimde de görerek söylüyorum; son Kurultayda Kemal beyin başka partilere verdiği milletvekillerini aldık, parti yönetimine koyduk. Bu, bu kadar kolay olmamalı. O insanların kişiliğinden bağımsız olarak söylüyorum. Çok nitelikli, çok iyi insanlar. Ama politik olarak aynı noktada değiliz.”

‘CHP’de emekçinin adı yok’

CHP’nin artık emekçi kesimlerin temsilcilerine yer vermediğini, sendika bağının kopmasının partiyi iktidar hedefinden uzaklaştırdığını söyleyen Fırat, “Piyasaya güven veren” bir yaklaşımın CHP’nin değerleriyle uyuşmadığını vurgulayarak bunun ciddi bir eksiklik yarattığını ifade etti:

“Eskiden hem memur hem işçi sendikalarından temsilci alınırdı. O insanlar ciddi bir biçimde parti politikalarına ağırlığı olurdu. Şimdi maalesef yok, onu bir eksiklik olarak görüyorum. Bunu kucaklayan ya da bunlara alan açan bir yeni siyasetin imkanını yaratmadığınız müddetçe sizi iktidara taşıyacak bir güç ya da bir formasyon elde edemezsiniz. CHP’nin bugün üzerine oturacağı sosyoloji bu sosyolojidir. Bunun da temsilcileri olmak zorunda. Gerçekten emek hareketinin kavramlarını, pratiklerini, duyarlılıklarını bilen insanların partide olmasını canı gönülden isterdim. Ama maalesef artık ne milletvekili olarak ne de parti yönetiminde varlar. Bunun yerine piyasaya güven veren bir yaklaşım benimsendi. Ben bu yaklaşımın CHP’nin bugüne kadar getirdiği ilkelere ya da değerlere uygun olduğunu düşünmüyorum ve bunu söylerken de derin bir üzüntü duyuyorum.”