Bu yılın başlarında Santorini ve çevresi, kısa süreli ama yoğun bir deprem serisine sahne oldu. Sadece bir ay içinde, bazıları 5.0 büyüklüğünde yaklaşık 25 bin sarsıntı kaydedildi. Yeni yapılan araştırmalar, her bir depremin tam konumunu belirlemek için yer gözlem verileri ve makine öğrenimi yöntemlerini kullanarak bu sismik hareketliliğin iç mekanizmasını ortaya koydu.
‘Dalgalar halinde yayıldı’
Araştırma ekibi, Santorini kalderası ile yakınlardaki Kolumbo denizaltı volkanı arasında bulunan bir rezervuara magma sızmasının dalgalar halinde yayıldığını ve bunun yer altındaki stresi artırarak depremlere yol açtığını tespit etti.
Tarihsel olarak adada, M.Ö. 1600 civarında Thera volkanının patlaması, insanlık tarihinin en yıkıcı volkanik olaylarından biri olarak kayıtlara geçti ve yakındaki Girit adasında Minoan uygarlığının çöküşünde önemli rol oynadı.
‘Magma yer değiştiriyor’
Bilim insanları, bu sismik hareketlilik sırasında bölgeye odaklanarak veri topladı ve “sismik kriz”in kaynağını anlamaya çalıştı. University College London (UCL) araştırmacıları tarafından Science dergisinde yayımlanan yeni çalışma, bu hareketliliğin derin kabuktaki magma yer değiştirmesinden kaynaklandığını gösterdi.
Çalışmada, yüzeyden yaklaşık 10 kilometre derinlikte, dalgalar halinde hareket eden magma tabakalarının 20 kilometre kalınlığındaki kaya kütlesi boyunca yatay şekilde yayıldığı belirtildi. Ekip, magma tabakalarının dikey yönlendiğini ve bu durumu “ekmek üzerine bıçak sürmek” benzetmesiyle açıkladı.
‘Sadece Santorini’ye özgü olmayabilir’
Araştırmanın ortak yazarı Stephen Hicks, “25 bin depremin her birini ‘sanal stres ölçer’ olarak ele alarak yer altındaki stres değişimini inceledik. Bu yöntem sayesinde depremlerin ana sebebinin fay kayması olmadığını güvenle söyleyebiliyoruz” dedi.
Yunanistan’daki Aristotle Üniversitesi’nden ortak yazar Eleftheria Papadimitriou ise, “Bu dalgamsı magma sızması yalnızca Santorini’ye özgü olmayabilir; magma hareketinin volkanlar altında taşınmasında temel bir mekanizma olabilir” ifadelerini kullandı.
Yunanistan’daki Aristotle Üniversitesi’nden ortak yazar Eleftheria Papadimitriou ise, “Bu dalgamsı magma sızması yalnızca Santorini’ye özgü olmayabilir. Magma hareketinin volkanlar altında taşınmasında temel bir mekanizma olabilir” ifadelerini kullandı.