AK Parti'nin masasındaki son çalışmada vatandaşların alım gücü ve bu gücün azalması ile birlikte hangi harcamalardan vazgeçtiği soruldu. Araştırmada toplumun ekonomik baskıdan nasıl etkilendiği ve harcama davranışları incelendi. Yüksek enflasyon ve ekonomik baskı altında kalan toplumun son 6 ayda harcama oranlarındaki azalma bu çalışmada değerlendirildi.
Ekim ayı kamuoyu araştırmasında seçmenlere “Son 6 ay içinde harcamalarınızdan kısmak zorunda kaldınız mı?” sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 81,9’u harcamalarını kısıtlamak zorunda kaldığını söylerken yüzde 18,1 ise harcamalarının azalmadığını belirtti.
Harcamalarını azaltmak zorunda kalanların hane halkı gelirine göre bakıldığında ise en fazla harcamasını azaltan hane halkı geliri 22 bin ila 40 bin lira arasında olanlar olduğuna dikkat çekildi. Harcamalarını azaltmayanlar ise hane halkı geliri 190 bin ve üzeri gerçekleşenler oldu.
En fazla gıda harcamasından vazgeçildi
Harcamalarından kısıntıya gidenlerin nelerden vazgeçtiği de araştırmada soruldu. Azalan harcama kalemlerinin başında yüzde 19.4 ile gıda harcamaları geldi. Araştırmaya katılanlar, gıda harcamalarından sonra tatil-seyahat harcamalarını azalttıklarını belirtti. Tatil-seyahat harcamalarını azaltanların oranı yüzde 16.7 oldu.
Kültürel aktivitelere harcamanın yüzde 13.6 oranında azaldığı gözlendi. Yüzde 13.3 ile ısınma-elektrik- su, yüzde 12.6 ulaşım, yüzde 12.4 oranında ise sağlık harcamaları azaldı. Eğitim harcamalarında azalma ise yüzde 11. 4 oldu.
‘Temel yaşam şartları azalıyor’
Yapılan anket sonuçlarına göre yazılan raporda, “Normal şartlar altında gelirde oluşan negatif şoklarda ilk kısılacak harcamalar temel ihtiyaçlar değil, yaşam açısından daha sonra gelen tatil, seyahat, kültürel aktivitelerdir. Ancak harcamaların kısıldığı ilk kalem olarak karşımıza gıda çıkmaktadır” tespitine yer verildi.
Isınma, su, elektrik, ulaşım ve sağlık gibi temel ihtiyaç kalemlerinde dahi azaltmaya gidildi. Yapılan anket sonucunda; ekonomik koşulların, temel yaşam standartlarının üzerinde ciddi bir baskı ortaya koyduğu tespit edildi.
Ekonomi yönetimine güven düşük
Çalışmada ekonomi yönetimine olan güven de soruldu. Toplumun yüzde 34’ü "ekonomi yönetimine hiç güvenmediğini" söylerken "Güvenmiyorum" diyenlerin oranı yüzde 34.3 oldu.
"Ne güveniyorum, ne güvenmiyorum" diyenlerin oranı yüzde 12.8 olarak öne çıkarken; "Ekonomiye güveniyorum" diyenler yüzde 16.7 oldu.
Yüzde 2.2 ise "Ekonomiye çok güvendiğini" belirtti.