Peru’nun güneyindeki Pisco Vadisi’nde yer alan Monte Sierpe, yaklaşık 1.5 kilometre boyunca uzanan 5 bin 200 deliğiyle arkeologların neredeyse bir yüzyıldır ilgisini çekiyor. İlk olarak 1933’te National Geographic’in drone fotoğraflarıyla gündeme gelen alan, bugüne kadar amacı net olarak anlaşılamayan bir yapıya sahipti.
Araştırmacılara göre, havadan çekilmiş yeni görüntüler ve deliklerden alınan polen analizleri, Monte Sierpe’nin önce bir pazar yeri olarak kullanıldığını, ardından İnka İmparatorluğu döneminde bir tür büyük ölçekli muhasebe cihazı görevi gördüğünü ortaya koydu.
Polenler ve deliklerin sırları
Araştırmacılar, deliklerin genişliğinin 1 ila 2 metre, derinliğinin ise 0,5 ila 1 metre olduğunu belirledi. Delikler yaklaşık 60 ayrı bölümde kümelenmiş ve bazı bölümlerde düzenli sıralar dikkat çekiyor. İçlerinden çıkarılan antik polen örnekleri, mısır gibi tarım ürünlerinin yanı sıra sepet yapımında kullanılan saz ve söğüt gibi bitkileri işaret ediyor.
Araştırmacılar, deliklerin tarım ürünlerini depolamak ve takas için kullanılmış olabileceğini, bu şekilde farklı ürünlerin eş değer sayıda deliklerle değiş tokuş edildiğini düşünüyor. Pre-İnka Chincha Krallığı’nın bölgedeki halkının, para yerine bu sistemle ticaret yaptığı tahmin ediliyor.
İnka döneminde muhasebe aracı
Monte Sierpe’nin düzeni, İnka İmparatorluğu’nun khipu adı verilen düğümlü ipli sayım sistemine benzerlik gösteriyor. Araştırmacılar, deliklerin bazı bölümlerinin vergi veya haraç toplama amacıyla kullanılabileceğini, yani erken bir “vergi defteri” işlevi gördüğünü belirtiyor.
Site, Tambo Colorado ve Lima La Vieja gibi önemli İnka yerleşim alanları arasında stratejik bir konuma sahipti. Yapılan radyokarbon tarihleme çalışmaları, Monte Sierpe’nin 600–700 yıl önce kullanılmaya başlandığını ve İnka sonrası dönemde de bazı bölümlerin işlevini sürdürdüğünü ortaya koyuyor.
Yeni teknolojiyle eski sırlar çözülüyor
Araştırmacılar, drone görüntüleri ve mikro-botanik analizler sayesinde Monte Sierpe’nin bugüne kadar gizemini koruyan yapısını daha iyi inceleyebildi. Araştırmanın, And Dağları’ndaki pre-Hispanik toplumların ekonomik ve toplumsal mekanizmalarını anlamak açısından büyük önemi olduğu vurgulanıyor.
Dr. Jacob Bongers, “Monte Sierpe’deki anlatıları oluştururken yerel halkın perspektifini ve arkeolojik verileri bir araya getirmek çok önemli” dedi.