Oylamada 13 ülke ‘evet’ oyu verirken, hiçbir ülke karşı çıkmadı. Rusya ve Çin çekimser kaldı, veto hakkını kullanmadı.
Rusya: ABD-İsrail deneylerine kılıf olmamalı
Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, kabul edilen Gazze planının ciddi endişeler yarattığını belirtti.
Nebenzya, belgenin 'ABD-İsrail deneylerine kılıf' veya 'iki devletli çözüm için ölüm fermanı' haline gelmemesi gerektiği konusunda uyardı.
ABD'nin hazırladığı belgede, Gazze'de kontrolün Filistin yönetimine devredilmesinin zamanlaması konusunda herhangi bir netlik bulunmadığına dikkat çeken Nebenzya, "Kararın temel kararları ve ilkeleri, özellikle de esas iki devletli çözüm formülünü teyit etmesi gerektiğine inanıyorduk" ifadelerini kullandı.
Rusya'nın alternatif bir tasarı sunmadığını kaydeden Rus diplomat, "Moskova, Ramallah ve bazı Arap ülkelerinin tutumlarını dikkate aldı. Rus metni, konsepti kabul edilen BM kararlarıyla uyumlu hale getirmeyi amaçlıyordu" dedi.
Hamas'tan tepki: Vesayet mekanizması dayatıyor
Plan, Gazze’de geçiş döneminde güvenliği sağlamak üzere ‘Uluslararası İstikrar Gücü’ (ISF) adıyla çok uluslu bir yapının sahada konuşlandırılmasını öngörüyor. ABD, birçok ülkenin bu güce katkı teklifinde bulunduğunu açıklamış ancak ülke isimlerini paylaşmamıştı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, kararın ‘ateşkesin sağlamlaştırılması için önemli bir adım’ olduğunu söyledi.
Hamas, Telegram kanalından yaptığı açıklamada kararın Filistinlilerin temel taleplerini karşılamadığını belirterek tepki gösterdi. Grup, planın “Gazze Şeridi’nde halkın ve grupların reddettiği uluslararası bir vesayet mekanizması dayattığını” savundu.
Son plan taslaklarına göre ‘uluslararası istikrar gücünün’ görev alanı; Hamas dahil olmak üzere “devlet dışı silahlı grupların silahlarının kalıcı olarak bıraktırılması”, sivillerin korunması ve insani yardım yollarının güvenliği gibi başlıkları kapsıyor.
Bu tanım, birçok ülke ve uluslararası kuruluşun ‘terör örgütü’ olarak nitelendirdiği Hamas’ın silah bırakmasını öngörüyor. Trump’ın daha önce açıkladığı barış planı da Hamas’ın silahsızlandırılmasını temel koşullardan biri olarak içeriyordu.
Yeni yönetim yapısı ve ‘güvenlik’ modeli
Kabul edilen tasarı, Gazze’de iki yıl boyunca geçici bir yönetim olarak görev yapacak bir ‘Barış Kurulu’ (Boad of Peace/BoP) kurulmasını öngörüyor.
Bu yapı; Mısır tarafından eğitilen Filistin polisi ile uluslararası güç tarafından desteklenecek.
Amerikan basınına da sızan taslağa göre kurul, Hamas ve diğer fraksiyonların silahsızlandırılmasını denetleyecek, Gazze’nin yeniden inşasını koordine edecek ve güvenlik süreçlerini yönetecek.
Diplomatlar, Barış Kurulu’nun yetki sınırları ve üyelerinin kim olacağı konusunda hâlâ belirsizlik olduğunu aktarıyor. Trump yönetimi, kurulun başına eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in getirilmesini önermişti; ancak Blair’in Irak Savaşı’na verdiği destek nedeniyle Arap ülkeleri bu seçeneğe mesafeli.
Uluslararası İstikrar Gücü’nün görevleri
Tasarıya göre Barış Kurulu ve üye devletler, İsrail ve Mısır’la yakın istişare içinde, “tek komuta altında konuşlandırılacak” bir Uluslararası İstikrar Gücü kuracak.
Bu gücün görevleri arasında yer alanlar:
Gazze’nin ‘silahsızlandırılma sürecinin’ yürütülmesi
‘Askeri, terör ve saldırı altyapısının’ yok edilmesi
Devlet dışı silahlı grupların silahlarının kalıcı olarak devre dışı bırakılması
Güvenlik ve istikrar sağlandıkça İsrail ordusunun aşamalı olarak çekilmesi
Hangi ülkeler uluslararası istikrar gücüne katkı sağlayabilir?
Endonezya, Türkiye ve Mısır’ın muhtemel katkıda bulunabilecek ülkeler arasında olduğu belirtiliyor. Ancak henüz hiçbir ülke resmî bir kontenjan taahhüdünde bulunmadı.
Komuta yapısı ve ISF’nin Mısır’da eğitilen Filistin polis gücüyle ilişkisi de hala netleşmedi.