Herkesi ilgilendiriyor: Gıda zehirlenmesi nedir? Hangi besinler daha tehlikeli? Gıda zehirlenmesinin belirtileri neler?

Türkiye, Almanya'dan tatil için geldikleri İstanbul'da yedikleri yemek sonrasında aynı aileden ikisi çocuk üç kişinin hayatını kaybetmesini konuşuyor. İki çocuk ve annelerinin ölümüyle sonuçlanan babanın ise yoğun bakımda yaşam mücadelesi verdiği olayda, gıda zehirlenmesi şüphesi öne çıkarken ailenin o gün midye, çorba, kokoreç, tavuk tantuni ve lokum yedikleri ortaya çıktı. Akıllara ise gıda zehirlenmesiyle ilgili birçok soru geldi. Peki gıda zehirlenmesi nedir? Gıda zehirlenmesinde belirtiler nelerdir? En çok hangi besin grupları gıda zehirlenmesine neden olabilir? Gıda zehirlenmesinin başlıca nedenleri neler? Hangi ürün gruplarında gıda zehirlenmesi riski daha yüksek? Bütün bu soruların Sputnik'in derlemesinde.

Bozulmuş, son kullanma zamanları geçmiş, uygun şartlarda saklanmamış, hijyen koşullarda ve uygun şartlarda pişirilmemiş ya da temizlenmemiş gıdaların tüketilmesi sonucunda gıda zehirlenmesi yaşanabiliyor. Tüm bu süreçler besinlerin içerisinde ölüme bile neden olabilecek bakterilerin, virüslerin, parazitlerin ve toksinlerin üremesine neden olur. Bu şekilde 'kirlenen' besinlerin tüketilmesi ise insan sağlığını olumsuz etkileyerek zehirlenme yaşanmasına neden olabilir.

Bu tür besinleri tüketmek öncelikle sindirim sisteminde kendisini gösteriyor. Mide bulantısı, kusma, sulu veya mukuslu ishal, karın ağrısı ve kramplar, baş dönmesi, halsizlik, ateş, baş ağrısı ve kas ağrısı, iştahsızlık, ağız kuruluğu ve susuzluk gıda zehirlenmesi şüphesinde mutlaka dikkat edilmesi gereken noktalar

Ama gıda zehirlenmelerinde daha ciddi belirtiler de ortaya çıkabiliyor. Kanlı dışkı, aşırı sıvı kaybı ve bilinç bozukluğu da gözlemlenebilir.

Gıda zehirlenmeleri belirli ürünlerde kendini daha fazla gösterebiliyor. Ama ürünün güvenilirliği dışında saklama, pişirme ve çevresel faktörler de çok etkili. Yeterince pişmemiş et, tavuk veya deniz ürünleri, bozulmuş süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünleri, kirli su ile yıkanmış sebze ve meyveler, çiğ yumurta ya da yumurta içeren ürünler, açıkta bekletilen ya da son kullanma tarihi geçmiş gıdalar, kötü hijyen koşullarında hazırlanan yiyecekler ve o yiyecekleri hazırlayan kişilerin hijyen kurallarına uymaması da zehirlenmeye neden olabiliyor.

Et ve Tavuk Ürünleri: Çiğ veya az pişmiş et, tavuk ve sakatatlar, özellikle bakterilerin çoğalması için uygun bir ortam oluşturabilir.

Süt ve Süt Ürünleri: Pastörize edilmemiş süt, yumuşak peynirler, donmuş yoğurt ve donmuş süt gibi ürünler, gıda zehirlenmesine neden olabilir.

Çiğ Sebzeler ve Meyveler: Yeterince yıkanmamış çiğ sebzeler ve meyveler, üzerlerindeki mikroplardan arındırılmadığı için zehirlenmeye neden olabilir.

Deniz Ürünleri: Özellikle çiğ tüketilen deniz mahsulleri, bakteri veya virüslerin neden olabileceği zehirlenmeye sebep olabilir. Midye gibi ürünler bu listenin başında yer alıyor.

Hazır Gıdalar: Tüketim için hazırlanan gıda ürünlerinde hijyen koşullarına yeterince dikkat edilmemesi durumunda zehirlenme riski artabilir. Özellikle bu ürünlerin belirlenen şekillerde saklanmaması, soğuk zincir içerisinde korunmaması gibi faktörler etkili oluyor.

Peki gıda zehirlenmesi hemen mi kendini gösterir yoksa daha sonra mı ortaya çıkar? Bu sorunun yanıtı alınan gıdaya, gıdaya bulaşan mikrobun türüne, kişinin yaşına, hastalıklarına, genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Bazı durumlarda o besinin tüketilmesinden bir kaç sonra zehirlenme belirtileri yaşanabilirken, bazı durumlarda ise 72 saat sonra bile kişi rahatsızlık hissedebilir.

Gıda zehirlenmesi, genellikle hafif vakalarda kendiliğinden geçebilen sindirim sistemi rahatsızlığıdır, ancak, ciddi durumlarda ve tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir. Zehirlenme, vücudun dehidrasyonuna, elektrolit dengesizliğine veya komplikasyonlara yol açabilir. Zehirlenme durumunda belirtiler hafifse, genellikle tedavi ile iyileşme sağlanır. Şiddetli belirtiler veya uzun süren zehirlenmeler tıbbi müdahale gerektirebilir. Bu nedenle, belirtiler ciddileşirse veya uzun sürerse, tıbbi yardım almak önemlidir.