Johnson & Johnson (J&J) hakkında, kanser riski taşıyan bebek pudrası sattığı gerekçesiyle 3 bin kişilik toplu dava açıldı. Davayı yürüten KP Law adlı hukuk firması, iç yazışmalar ve bilimsel raporların şirketin yıllar önce risklerden haberdar olduğunu ortaya koyduğunu belirtti.
Dava dosyasında, J&J’nin 1960’lardan itibaren bebek pudrasında tremolit ve aktinolit gibi asbest sınıfına giren minerallerin bulunduğunu bildiği, ancak ürün ambalajlarında uyarı yapmadığı iddia ediliyor.
Buna karşın şirketin, ürünü “saflık ve güven sembolü” olarak tanıtan reklam kampanyaları yürüttüğü belirtiliyor.
Johnson & Johnson ise tüm suçlamaları reddederek bebek pudrasının “asbest içermediğini ve kansere yol açmadığını” açıkladı. Şirket, 2023 yılında İngiltere’de talk bazlı bebek pudrası satışını durdurmuştu.
Şirketin 1970’lerden beri uyarıldığı i̇ddiası
Davada yer alan belgelerde, şirketin 1973 tarihli bir iç yazışmasında şu ifadelerin geçtiği öne sürülüyor:
“Bebek pudramızda lif olarak sınıflandırılabilecek talk parçaları var. Bazen az miktarda tremolit veya aktinolit tespit edilebiliyor.”
Ayrıca, J&J yöneticilerinin aynı yıllarda asbest liflerini talktan ayırma yöntemi için patent arayışında olduğu, ancak bunun “dünyanın duymaması için gizli tutulmasının” önerildiği ileri sürülüyor.
Belgeler, J&J’nin ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) başvurarak testlerin hassasiyetini düşürmesini istediğini de öne sürüyor. Bu sayede, yüzde 1’e kadar asbest kirliliği olan ürünlerin “temiz” sayıldığı iddia edildi.
Şirket ise belgelerin “bağlamından koparıldığını” savunuyor.
Kanser hastaları Johnson & Johnson’ı suçluyor
Davacılar arasında yumurtalık kanseri ve mezotelyoma (asbest maruziyetine bağlı akciğer zarı kanseri) teşhisi konulan yüzlerce kişi bulunuyor.
Somerset’te yaşayan 63 yaşındaki Siobhan Ryan, yıllarca J&J’nin bebek pudrasını kullandığını belirterek şunları söyledi:
“Annem kullanırdı, ben de çocuklarıma kullandım. Yumuşak ve hoş kokuluydu. 4. evre yumurtalık kanseri teşhisi konulduğunda şok oldum.”
Ryan, üç kemoterapi, sepsis ve büyük bir ameliyat geçirmesine rağmen hayatta kaldı. Ancak doktorlar hastalığın ilerlediğini ve tekrar ameliyat edilemeyeceğini söylüyor.
“Bebekler ve anneler için sattıkları pudranın kirli olduğunu biliyorlardı, yine de satmaya devam ettiler.”
ABD’de benzer davalarda milyonluk cezalar
İngiltere’deki dava, ABD’deki benzer davalarla paralellik gösteriyor. Geçtiğimiz ay Connecticut Eyaleti Mahkemesi, Johnson & Johnson’ı asbest içeren talk pudrası sattığı gerekçesiyle bir hastaya 25 milyon dolar tazminat ödemeye mahkûm etti.
Duruşmada, şirketin eski toksikoloji direktörü Dr. Steve Mann, test verilerini incelemeden ürünün güvenli olduğunu iddia ettiğini kabul etti.
Mahkeme, J&J’nin mısır nişastası gibi güvenli alternatifleri bilmesine rağmen talk bazlı pudra satışına 2020’ye kadar ABD’de, 2023’e kadar ise İngiltere’de devam ettiğini vurguladı.
Şirket karara itiraz edeceğini açıkladı.
İngiltere tarihinin en büyük ürün sorumluluğu davası olabilir
Hukukçulara göre davada talep edilen tazminat miktarı yüz milyonlarca sterline ulaşabilir. Bu da davayı Birleşik Krallık tarihinin en büyük ürün sorumluluğu davası haline getirebilir.
Dava, büyük şirketlerin tüketici sağlığını gizleyip gizlemediği konusundaki etik tartışmaları da yeniden gündeme taşıdı.