‘Trump’ın Gazze planı, tarihsel Filistin davasının tasfiyesi anlamına geliyor’

“Donald Trump sürekli ‘barış’ diyor ama siyasete ve tarihe bakarsak ‘Roma barışı’ veya ‘Osmanlı barışı’ gibi tabirler var. Bu barışların çoğu zaman diplomasi yerine sahada teslimiyetle sağlandığı bir gerçeklik var karşımızda. Donald Trump’ın ‘barışı sağlayacağım’ şeklindeki planının temelinde Hamas’ın teslim alınması hatta yok edilmesi, Filistin’de iki devletli çözümün rafa kaldırılması veya Netanyahu’nun deyimiyle ‘hiçbir zaman gerçekleşmeyecek bir pozisyon yaratılması’ şeklinde bir ‘barış’ inşa ettiğini görüyoruz. Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir derler; İşlerin çıkmaza girmesinden sonra yani son aylarda 3 hadise yaşandı. Bunlardan en önemlisi, İsrail’in Katar’a saldırmasıydı. Katar, Lübnan gibi bir ülke değil. İran, Suriye veya Gazze de değil. Katar, Amerikan güvenliğini parasını vererek satın almış, Ortadoğu’daki en büyük ABD üssüne ev sahipliği yapan bir ülke. Katar’a saldırılması bir dönüm noktasıydı çünkü Amerikan güvenliğini satın alan diğer ülkeler kaşlarını kaldırdı ve ‘sıra bize de gelebilir mi’ dediler. Perde gerisinde Hamas liderlerine düzenlenen suikastlardan belki de bazı Körfez liderleri memnundu. İran’ın güç kaybetmesinden, direniş hattının gerilemesinden perdenin arkasında memnundular. Zaman zaman dışlasalar da kendi ailelerinden gördükleri bir Körfez ülkesinin vurulması dengeleri değiştirdi ve bir anda ABD üstünde baskı kurmaya başladılar.

Hatta Trump’ın ‘iki bin yıllık barış’ dediği sürecin bir halkası olan İbrahim Anlaşmaları’ndan çekilebilecekleri sinyalini verdiler. Daha önce BAE ile başlamıştı bu İsrail ile normalleşme. 7 Ekim 2023 olana kadar bu süreç Suudi Arabistan’la da bekleniyordu. Bölge ülkeleri bir anda buraya set çekti. Diğer yandan bu ülkeler, ABD’nin büyük yatırımcısı olan ülkeler. Trump’ın ilk ziyaret ettiği ülkeler bunlar. Bir baskı yaratıldı ve bunu BM marjında yapılan zirvede de gördük. Diğer yandan ABD ve İsrail arasındaki gerilimin çok da saklanamaz halini gördük. ABD basınına konuşan yetkililer, Netanyahu’nun tavrından sıkıldığını saklamıyordu. Ayrıca ABD ve İsrail, müttefikleri tarafından da yalnızlaşmaya başladı. Çok sayıda Avrupa ülkesi İsrail ile arasına mesafe koydu ve Filistin devletini tanıdı. Tarihin doğru tarafında durduğunu söylediğimiz ülkeler paketler halinde yaptırımlar uyguladı. Donald Trump, eski planın uygulanamayacağını gördü. Neydi o plan? Gazze halkının sürülmesiydi. Soykırımın üstüne tehcir acısının yüklenmesi ve orada bir ‘Riviera’ yapılmasıydı.”

“Yani insansız bir bölgenin üstünde bir sömürge toprağı yaratmak istediler. Bunun az önce bahsettiğim sebeplerden dolayı uygulanamayacağını gördü Trump. Özellikle de bölge ülkelerinin normalleşme sürecini askıya alma tehdidi oluşturmasından sonra bunu gördüler. Daha sonra bu işi damadı Kushner’e havale etti. Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff da bu sürecin en önemli aktörlerinden biriydi. Ortadoğu’yu iyi bilen, İsrail aşığı, ABD’nin en önemli müttefikleri arasında sayılan Tony Blair’a müraacat ettiler. Tony Blair, ülkesini Irak işgaline soktu ve ülkesinde dahi büyük eleştirilere maruz kalmıştı. O dönem İngiliz sanatçı George Michael, Blair’i Bush’un tasmalı finosu olarak resmetmiş, ‘Shot The dog’ diye bir klip yayınlamıştı. Amerikan aşkı İngilizler tarafından bile irite edici bulunan bir isim Tony Blair. Ortadoğu’yu iyi biliyor. İsrail-Filistin arasında daha önce kurulan ve ABD’nin dahil olduğu dörtlü mekanizmanın da liderliğini yapıyordu. Tony Blair bir plan hazırladı. Donald Trump’ın açıkladığı 21 maddelik plan da özünde Tony Blair’ın inşa ettiği çerçeveye dayanıyor.

O çerçeve bize özetle şunu söylüyor: ‘Filistinlile yaşayabilir; kafaları önde, başlarını kaldırmadan yaşayabilirler ama Filistin’i yönetmeyi akıllarından bile geçirmesinler. Kendi yargılarını inşa etmeyi kafalarından bile geçirmesinler. Silah sahibi olmasınlar, zabıtalar memurlar beylik tabancasıyla gezsin’ diyor. Hem silahlı hem siyasi olarak Hamas’ın tasfiye edilmesini istiyorlar. Daha sonra da bu plan, Hamas’tan sonra diğer Filistin otoritelerinin de hiçbirinin Gazze’de söz sahibi olmamasını öngörüyor. On kişilik bir komisyon oluşturmayı, başına da BM Güvenlik Konseyi’nin onayladığı bir ismin gelmesini istiyorlar. Birkaç Müslüman lider buraya katılabilir. Bu heyetin altında bir yürütme komitesi kurulacak. Atanmış bu heyet CEO gibi hareket edecek. Daha sonra da Filistin halkıyla bu atanmış valilerin koordinasyonunun sağlanması için Abbas yönetimine küçük bir komiserlik verilmesi öngörülüyor. Bugün, tarihsel Filistin davasının tasfiyesine imza atılması karşılığında İsrail, ‘Artık soykırım yapmayacağım. Makul vatandaş olurlarsa Gazze’den ayrılmalarına gerek yok. Abbas yönetimi ehilleşirse onları da dağıtmayacağız’ diyor. Esas plan bu. İki devletli çözüm burada olmadığı gibi ters-yüz edilen bir gerçek var.

Sürekli olarak Hamas şeytanlaştırılıyor ama iki devletli çözümün partiler üstü reddedildiği yer İsrail. Bütün hastalıklı politikaların ana akım medyada yer bulduğu, toplumda taban kazandığı yer İsrail. Fakat ‘rehabilite edilmesi gereken halk’ Filistin halkı gibi davranılıyor. Burada Batı Şeria yok. Burada Doğu Kudüs yok. ‘Saldırı olmayacak’ deniliyor ama neticede iki devletli çözümün önü tıkanıyor. Biz konuşurken İsrail, Batı Şeria ve Kudüs’te E1 hattı denilen bölgede yeni yerleşim yerleri inşa ediyor. Hatta yeni inşa edilen bir yerleşime, Donald Trump’a ithafen T1 adını verdiler. Filistin halkının uzun süredir mücadele etmesinin sebebi kendi kaderlerini tayin etmekti. Bugün gelinen noktada bunun olmayacağını görüyoruz.”

“Peki Arap devletleri ve Türkiye neden bu plandan memnun? Çünkü Körfez ülkelerinin oldum olası Hamas’la bir derdi var. İdeolojik anlamda dertleri var. Hamas’ın ideolojisinin kendi ülkelerinde alıcısı olabileceğinden endişe ediyorlar. Hamas’ı destekleyen ülkelerden Türkiye, direniş grubu hatta deyim yerindeyse bir ‘Kuvayı Milliye’ olarak tanımlıyordu Hamas’ı. Fakat ABD dönüşünde bu tablonun değiştiğini görüyoruz. Örneğin Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘inşallah olumlu olur, verimli bir gelişme’ dedi. Sonra ‘Fevkalade’ dedi ama bunu Türkiye-ABD ilişkileri bağlamında mı söyledi, Gazze’yi de kapsadı mı bilmiyoruz. Biz ABD’de neler konuşulduğunu dahi bilmiyoruz. Biz Erdoğan-Trump toplantısı öncesindeki açıklamalara odaklanıyoruz. Zirve sonrası CAATSA, F-35, F-16 ile ilgili bir şey görmedik. Rus gazıyla ilgili bir açıklama görmedik. Biz toplantı öncesi ikilinin verdiği mesajlar ve genellikle Trump’ın konuşmayı tercih ettiği bir tablo üzerinden konuşuyoruz. Dolayısıyla çok isabetli yorumlar yapmamız mümkün olmuyor. Medyada odaklanıldığı kadar işlerin toz pembe olmadığını düşünüyorum.

Türkiye sanırım Gazze’de şu noktaya geldi: İsrail’in Gazze’den çıkartılması neredeyse imkansız hale geldi. Soykırım sürüyor, açlık silah olarak kullanılıyor, insani yardım giremiyor. Belki Trump’ın anlaşmasıyla kısa süreli rahatlama yaratılıp soykırım durdurulabilir denmiş olabilir. Sonuçta anlaşmayla Gazze’de tehcir öngörülmüyor aksine kalmaları yönünde teşvik var. Gazze’den çıkarılanların geri dönüşü ve Gazze’den çıkmak isteyenlerin de mülkiyet haklarının korunacağının garantisi var. Bu, daha önce tanık olduğumuz İsrail-ABD politikasından daha ileri bir duruşu temsil ediyor.

Bölgeye insani yardım girişlerini sözde Gazze Yardım Kurumu yapmayacak. İsrail destekli bir gruptu ve yardım grubu değildi. Yardım dağıtma bahanesiyle Gazzelileri toplayıp üstlerine ateş açan İsrail askerleriydi bunlar. Yardımda tekrar Birleşmiş Milletler’in rolü öne çıkacak. Bunlar ‘kazanım’ olarak yorumlanmış olabilir fakat uzun vadede iki devletli çözümün tabutuna çakılan bir çividen, Filistinli örgütlerin iradesinin kırılmasından bahsediyoruz. Bu örgütlerden bir kısmının yok olup bir kısmının İsrail kuklası haline getirileceği bir sistem bu. Yargısı, kolluk kuvveti, ordusu olmayan bir model inşa etmek istiyorlar. Adeta bir atanmış komiserler dönemi öngörülüyor. Gazze’de, Filistin’de uzun süredir seçim yapılmıyordu. Halkın iradesini ifade etmesi zordu. Gazze’de farklı, Batı Şeria’da farklı bir yapı vardı. Bu sorunları aşmayı hedefleyen bir plan yok. Bunların da gerisine düşen, özneleri ve aktörleri yok sayan ve başlarına sömürge valisi atayan bir plan bu. Destekleyen ülkeler belki de iyi niyetle kurtarabilecekleri kadar can kurtarmak için bu planı destekliyor olabilir.”