ABD'nin Massachusetts eyaleti yakınlarında bulunan Nantucket Adası, ABD’de Lyme hastalığının en sık görüldüğü bölgelerden biri. Adada yaşayanların yaklaşık yüzde 15’i bu hastalığa yakalanmış durumda. Ateş, döküntü, yüz felci, kalp ritim bozukluğu ve eklem iltihabı gibi ciddi semptomlara yol açabilen Lyme hastalığı, antibiyotikle tedavi edilse de geç teşhis edildiğinde kalıcı sağlık sorunlarına neden olabiliyor.
Lyme hastalığının 'asıl taşıyıcısı' hedef alındı
Bilim insanları, yıllardır hastalığın önlenmesi için yeni yöntemler arıyor. MIT’den genetik mühendisliği uzmanı Kevin Esvelt ve ekibi, Lyme hastalığının asıl taşıyıcısı olan beyaz ayaklı fareleri hedef alıyor. Ekip, bu fareleri genetik müdahaleyle Lyme’a karşı bağışık hale getirerek adaya salmayı planladıklarını açıkladı. Böylece adadaki fare popülasyonunun hastalığı yayması engellenecek ve hastalığın yayılma zinciri kırılacak.
Nantucket’te sorun onlarca yıl öncesine dayanıyor. 1926’da adaya getirilen geyikler ve 1950’lerdeki geniş çaplı doğa koruma alanları, hem geyik hem de kene sayısında patlama yaşanmasına yol açtı. Geyikler Lyme hastalığını taşımasa da kenelerin beslenmesini sağlıyor ve kenelerin adaya yayılmasına katkıda bulunuyor.
Ekosisteme etkileri gözlemlenecek
Esvelt ve ekibi, CRISPR teknolojisiyle geliştirilen antikor genlerini fare embriyolarına enjekte ederek bağışıklığın kalıtsal hale gelmesini sağlıyor. İlk denemelerde genetiği değiştirilmiş farelerin Lyme’a karşı bağışık olduğu ve bu özelliği yavrularına aktardığı görüldü. Bilim insanları, önce küçük bir özel adada saha denemesi yaparak ekosisteme etkilerini incelemek istiyor.
Proje, Nantucket halkının onayı olmadan hayata geçirilmeyecek. Bazı ada sakinleri, farelerin besin zincirindeki rolü nedeniyle ekosistem dengesi konusunda temkinli davranmanın daha uygun olacağı görüşünde.