Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu, Afganistan'daki durum hakkında konuştu. Konuşmasında Şoygu, Rusya'nın, Afganistan'daki durumu istikrara kavuşturmaya hazır olduğunu söyledi.
Şoygu, "Görünüşe göre, Afganistan'ın ülkedeki durumu istikrara kavuşturmak için daha büyük ve zorlu bir işin bekliyor. Rusya, bu konuda Taliban'a yardım etmeye hazır, buna güvenlik güçleri aracılığıyla Kabil ile terörle mücadele ve uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele alanlarında işbirliğini geliştirmek de dahil“ şeklinde açıklamada bulundu.
Ayrıca Şoygu, “Bu koordinasyonun ve Afganistan'ın komşu ülkelerinin kapsamlı desteğinin, ülkenin ekonomik kalkınmasına ve refahına katkıda bulunacağını umuyoruz” diye ekledi.
Aynı zamanda Şoygu, Amerikan birliklerinin Afganistan'dan düzensiz ve utanç verici bir şekilde çekilmesinin sivil halk arasında kayıplara yol açtığını ve bu durumun, o dönemde ABD Başkanı olan Joe Biden'ın Afganistan politikasının tam bir başarısızlık olduğunu gösterdiğini söyledi.
Şoygu, “31 Ağustos 2021 tarihi, 20 yıl süren ABD ve NATO'nun en tartışmalı ve skandal yabancı operasyonlarından birinin sonu olarak tarihe geçti. Bu tarih, Amerika silahlı kuvvetleri ve müttefiklerinin Afganistan'daki varlığına son verdi” ifadelerini kullandı.
Şoygu, dört yıl geçmesine rağmen “dünyanın en gelişmiş, en güçlü ve en yüksek teknolojiye sahip ordularından birinin Güney Asya ülkesinden utanç verici kaçışına dair şok edici görüntülerin hafızalarda hala taze olduğunu” belirterek “Düzensiz ve plansız bir şekilde gerçekleştirilen asker çekilmesi, sivil Afgan halkı arasında can kayıplarına yol açtı ve Joe Biden yönetiminin Afganistan yönelimindeki politikasının tam anlamıyla başarısızlığa uğradığının, ayrıca Demokratlar döneminde ABD dış politikasında hüküm süren kaosun bir sembolü haline geldi” dedi.
Konuşmasının devamında Şoygu, “Geçen yıl haziran ayında, henüz seçim yarışına katılan mevcut Beyaz Saray Başkanı Donald Trump’ın sözleri akla geliyor. Trump, ABD’nin Afganistan’dan Biden yönetiminde yaptığı asker çekilmesini, Amerika Birleşik Devletleri tarihinin en utanç verici günü olarak nitelendirmişti” dedi.
Şoygu, bu kampanyanın uzun süre hem Amerika’nın içinde hem de yurtdışında, etkinliği, yerindeliği ve sağduyu açısından saldırıların ve eleştirilerin hedefi olmaya devam edeceğini belirtti.
Şoygu, “Zira ABD Savunma Bakanlığı verilerine göre yaklaşık 2 trilyon doları bulan eşi görülmemiş harcamalar ve ‘Sarsılmaz Özgürlük’ askeri operasyonunu takip eden tartışmalı kararlar, Afganistan’a öyle bir zarar verdi ki, mevcut yönetim hala bunun etkilerini telafi etmeye çalışıyor. Ve bu uzun yıllar sürecek” dedi.
'ABD’nin Afganistan’daki varlığı sırasında uyuşturucu üretimi ciddi şekilde arttı'
Şoygu, uyuşturucu üretiminin Afganistan’daki en ciddi sorunlardan biri olduğunu ve ABD’nin ülkedeki varlığı süresince bu sorunun önemli ölçüde kötüleştiğini vurgulayarak üretimin esas olarak NATO güçlerinin bulunduğu eyaletlerde yoğunlaştığını belirtti.
Şoygu, bu durumu daha somut göstermek için istatistiklere bakılması gerektiğini ifade ederek, “1980’lerden itibaren Afganistan’da afyon üretimi ve ihracatı en büyük yasa dışı ekonomik faaliyet alanı olmuştur. 1990’larda uyuşturucu üretimi artmaya devam etmiş ve 1999’da rekor seviyeye, 4 bin 565 tona ulaşmış, bu da dünya afyon üretiminin en az yüzde 70’ine denk gelmiştir” dedi.
Taliban’ın ilk kez iktidara geldiği 2000 yılında, ülkede haşhaş ekimi resmi olarak yasaklanmış ve ekim alanları 10 kattan fazla azalarak afyon üretimi 2001’de 185 tona düşmüştü.
Şoygu, “Ancak ABD ve müttefiklerinin başlattığı ‘Sarsılmaz Özgürlük’ operasyonunun ilk yılında Afganistan’daki afyon üretimi 3.400 tona yükseldi ve sonrasında düşmedi. Batılı güçlerin üçüncü yılında uyuşturucu tarlaları ülkenin 34 eyaletinde de bulunuyordu. O dönemde üretilen afyonun bir kısmı, sözde kuzey güzergâhı üzerinden Orta Asya’dan Rusya’ya sevk ediliyordu” diye ekledi.
Şoygu, Afganistan’ın, ABD’nin ülkedeki varlığı sırasında ortaya çıkan uyuşturucu trafiği sorununu tersine çevirdiğini söyledi.
Şoygu, şu ifadeleri kullandı:
“BM verileri de dahil olmak üzere son bilgiler, mevcut Afgan yönetiminin ülkede uyuşturucu üretimini ortadan kaldırma çabalarını doğruluyor. Bugün Afganistan’ın 34 eyaletinden 20’si uyuşturucu tarlalarından arındırılmış durumda. Güneybatıdaki Farah, Helmand ve doğudaki Nangarhar eyaletlerindeki uyuşturucu ekimleri kaldırılmış veya ciddi şekilde azaltılmış; bu bölgeler ABD ve müttefiklerinin bulunduğu dönemde afyon haşhasının %75’ini üretmekteydi. Afganistan İçişleri Bakanlığı, yasadışı uyuşturucu ticaretini önlemeye yönelik düzenli operasyonlar yürütüyor ve yeraltı laboratuvarlarını sert şekilde imha ediyor”
Sergey Şoygu, Taliban yönetiminin ABD’nin Afganistan’daki varlığı yıllarında oluşan olumsuz eğilimi tersine çevirmeyi başardığını belirtti. “2021’den itibaren Rusya’daki uyuşturucu pazarında eroin varlığı da azalmaya başladı. Ülkede ele geçirilen miktar, 1,4 tondan 319 kilograma düşerek üç kat azaldı” diye ekledi.
Buna rağmen Afganistan’daki uyuşturucu trafiği sorununun, özellikle fentanilden daha güçlü ve mikro dozlarda bile ölümcül olabilen sentetik opioidler (nitazenler gibi) nedeniyle hala ciddi bir sorun olduğunu kaydetti.
Şoygu ayrıca, “2024 yılında afyon üretimi azalırken, Afganistan ve komşu ülkelerde metamfetamin ele geçirme miktarında yüzde 75’lik artış görüldü. Afyon bazlı uyuşturucu sentezinin merkezi, Tayland, Myanmar ve Laos’un kesiştiği sözde ‘Altın Üçgen’ bölgesine kayıyor” dedi.