ABD Başkanı Donald Trump'ın, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ı Beyaz Saray'da bir araya getirmesi bekleniyor. Yapılacak olan toplantıda ise Zengezur Koridoru'nun ABD şirketine 100 yıllığına kiraya verilmesinin ana gündem maddesi olması öngörülüyor. Yine toplantıda Azerbaycan ve Ermenistan arasından barış anlaşmasının da bu toplantıda gündeme gelmesi bekleniyor. Paşinyan ve Aliyev’in ABD’de bir araya gelmesi ve Trump ile görüşecek olmasını Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Gözde Kılıç Yaşın, Sputnik’e özel değerlendirdi.
Dikkat çekici bir diplomatik adım
Yaşın, "Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in 7-8 Ağustos’ta Washington’da bir araya gelmesi ve 8 Ağustos’ta ABD Başkanı Trump tarafından Beyaz Saray’da ağırlanacak olmaları bölgesel barış açısından dikkat çekici bir diplomatik adım olarak değerlendirilmektedir" diyerek değerlendirmesine şöyle devam etti:
"Reuters’ın haberine göre, bu temaslarda Zengezur Koridoru’na dair bir mutabakat sağlanması hedeflenmekte ve ABD’nin önerisi çerçevesinde “TRIPP” (Trump Route for International Peace and Prosperity) adını taşıyan bir koridor planı gündemdedir. Bu plana göre, Zengezur Koridoru’nun 100 yıl süreyle bir ABD şirketine kiralanması ve koridorun Ermenistan yasalarına tabi şekilde işletilmesi öngörülmektedir. Modelin, daha önce Angola’daki Lobito Koridoru örneğine benzediği ifade edilmektedir. ABD açısından bu koridor, hem Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ne karşı bir alternatif oluşturmakta hem de Rusya'nın Güney Kafkasya’daki etkisini dengelemek amacı taşımaktadır.”
‘Zengezur, Ermenistan ve Azerbaycan arasında çözülebilecek bir konu’
ABD’nin Zengezur koridorunu işletme girişiminin bölge ülkeleri açısından da büyük riskler taşıdığını belirten Yaşin sözlerini şöyle sürdürdü:
“Washington’daki görüşme ve Zengezur Koridoru teklifi, ABD'nin Kafkasya’ya yerleşme hamlesidir. Görünüşte ulaşım ve ekonomik entegrasyon vadeden bu tür projeler, aslında bölgesel dengelere dışarıdan müdahale anlamı taşımaktadır. “TRIPP” gibi havalı isimlerle pazarlansa da bu, Ermenistan'ı Batı’ya, Azerbaycan’ı ise denklemin dışına itme çabasıdır. Koridorun ABD şirketine 100 yıllığına kiralanması, Ermenistan’ın egemenliğini göstermiyor; aksine, bölgeyi yeni bir vekalet çatışmasına açacaktır. Azerbaycan bunu kabul etmeyecektir çünkü bu teklif, Türk-Rus-İran dengesini bozar ve bölgeyi Amerikan etkisine açar, üstelik Bakü’yü bölgesel karar süreçlerinden dışlama riski taşıyor. Ayrıca Paşinyan’ın Batı’ya yönelmesi ve Rusya’yı dışlaması, Ermenistan’ı koruyacak bir ittifak zinciri kurmak yerine, onu yalnız bırakabilir. Çünkü bu tercihin uzun vadede ne ölçüde sürdürülebilir olduğu, bölgedeki jeopolitik gerçeklerle sınırlı. Zengezur, Ermenistan ve Azerbaycan arasında çözülebilecek bir konu; üçüncü aktörlerin dahil olması çözümü zorlaştırır. Güney Kafkasya’da istikrar, bölge ülkelerinin uzlaşısıyla mümkündür; dışarıdan dayatılan çözümler kalıcı değil, kırılgandır.”