Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, son yıllarda Avrupa siyasetinde hem aldığı kararlarla hem de kişisel geçmişiyle tartışmaların odağına yerleşti. Avrupa Parlamentosu'nda 10 Temmuz 2025'te yapılan güvenoyu, AB tarihinde son dönemin en tartışmalı liderlik krizlerinden birini gözler önüne serdi.
Leyen, 10 Temmuz 2025'te Avrupa Parlamentosu'nda yapılan güvenoyu oylamasını atlatsa da bir çok üyenin oy kullanmak için bile gelmediği kayıtlara geçti.
Gensoru önergesinde von der Leyen'e yönelik KOVİD-19 salgını sırasında Pfizer CEO'su ile özel mesajlaşma, AB fonlarının kötüye kullanımı ve Almanya ile Romanya'daki seçimlere müdahale suçlamaları yer almıştı. Bu oylama, von der Leyen'in liderliği etrafında biriken memnuniyetsizlikleri ve AB içindeki siyasi kutuplaşmayı açıkça ortaya koydu.
Peki en başa dönersek, Ursula von der Leyen kimdir?
Ursula Gertrud von der Leyen, 8 Ekim 1958'de Brüksel, Belçika'da doğdu ve 2019'dan bu yana Avrupa Komisyonu Başkanı olarak görev yapıyor. Babası Ernst Albrecht'in önemli bir Alman politikacı olması nedeniyle siyasetle çevrili büyüdü.
İlk olarak ekonomi eğitimi alan von der Leyen, daha sonra tıp fakültesine geçti ve 1987'de Hannover Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. 2005-2019 yılları arasında Angela Merkel'in kabinesinde çeşitli bakanlıklarda görev yaptı, son olarak Savunma Bakanı olarak görev aldı.
2019'da Avrupa Komisyonu Başkanı olan ilk kadın unvanını alan von der Leyen, Temmuz 2024'te ikinci dönem için yeniden seçildi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in dedesi Carl Albrecht’in Nazi Almanyası’ndaki faaliyetleri yeniden tartışma konusu oldu. Peki von der Leyen’in karanlık geçmişinde başka neler var?
Dedesi Albrecht, Nazi Almanya'sında üst düzey bürokrattı
Carl Albrecht, 1939’da Sovyetler Birliği ile imzalanan Molotov-Ribbentrop Paktı’nın ekonomik yönünü organize eden isimlerden biriydi. Nazi Almanyası Sovyetler’i işgal ettiğinde, Albrecht, Ukrayna’daki ekonomik faaliyetlerin koordine edilmesinde kritik bir rol üstlendi. Gıda, iş gücü ve üretim konularında Nazi bürokrasisi içinde yer aldı.
Bu süreçte, köle işçiliği, zorla çalıştırma ve sivillerin sistematik olarak sürgün edilmesi gibi faaliyetlerde dolaylı sorumluluğu olduğu iddia ediliyor. 1941-1943 yılları arasında aktif olan Albrecht, binlerce insanın ölümüne yol açan sistemin “bürokratik aktörlerinden” biri olarak anılıyor.
Von der Leyen sessizliğini koruyor
Ursula von der Leyen, dedesiyle ilgili bu tartışmalara bugüne dek doğrudan yanıt vermedi. Ancak Avrupa kamuoyunun, siyasetçilerin aile geçmişine duyarlılığı göz önünde bulundurulduğunda, bu sessizlik daha çok eleştiriyle karşılanıyor.
Kariyerdeki başlıca skandallar ve başarısızlıklar
"Pfizergate" Skandalı: 37.6 milyar dolarlık gizem
Von der Leyen'in en büyük skandallarından biri, COVID-19 salgını sırasında Pfizer CEO'su Albert Bourla ile özel mesajlar aracılığıyla 1,8 milyar doz aşı için 37,6 milyar dolarlık anlaşma yapması oldu. Von der Leyen daha sonra bu mesajları "yanlışlıkla" sildiğini iddia etti.
Avrupa Ombudsmanı, von der Leyen'i bu yazışmaları bilgi edinme talebi üzerine açıklamaması nedeniyle "kötü yönetim" ile suçladı. Avrupa Savcılığı, AB'nin koronavirüs aşısı satın alımları konusunda soruşturma başlattığını duyurdu.
Almanya Savunma Bakanlığı'ndaki "Danışman Skandalı"
Von der Leyen'in 2013-2019 dönemindeki Savunma Bakanlığı görevi, "danışman skandalı" olarak bilinen büyük bir yolsuzluk soruşturmasıyla sona erdi. Bakanlık, silahlanma bütçesinin nasıl harcanacağını belirlemekle görevli danışmanlara yüz milyonlarca dolar ödedi.
Alman ordusu, NATO tatbikatlarına tüfek yerine süpürge sopaları ile katılmak zorunda kaldı ve özel kuvvetleri sağ aşırı ekstremizmin üreme alanı haline geldi. Savunma bakanlığı sözleşmeleri soruşturması sırasında von der Leyen'in telefonu tüm verilerden temizlendi, bu durum kritik mesajların kasıtlı olarak silindiği şüphelerini artırdı.
Siyasi kayırmacılık i̇ddiaları
2024'te von der Leyen, kendi partisi Hristiyan Demokrat Birliği'nden Markus Pieper'i AB KOBİ Temsilcisi olarak atarken kayırmacılık suçlamalarıyla karşılaştı. Diğer adayların seçim sürecinde daha yüksek puan aldığı iddia edilmesine rağmen, von der Leyen Pieper'i tercih etti.
Fransa'nın Avrupa Komiseri Thierry Breton, Eylül 2024'te von der Leyen'in "şüpheli yönetişimi" nedeniyle endişelerini belirterek istifa etti.
Geçmişteki bakanlık dönemlerindeki başarısızlıklar
Aile Bakanlığı (2005-2009): Demografik politikaların fiyaskosu
Von der Leyen, Aile Bakanı olarak Almanya'nın doğum oranını artırmakla görevlendirildi ancak vaat edilen göz kamaştırıcı politikalar hiçbir zaman hayata geçmedi. Çalışan anneler için federal fonlu çocuk bakımı hizmeti vaat edildi ancak hiçbir zaman gelmedi ve doğum oranı düşmeye devam etti.
Sosyal İşler Bakanlığı: Gerçekleşmeyen öğün programı
Her çocuğun okulda her gün sıcak öğün alması gerekiyordu ancak bir şekilde bu da gerçekleşmedi. Bu durum, von der Leyen'in büyük vaatler verme konusundaki yeteneği ile bunları hayata geçirmedeki başarısızlığı arasındaki farkı gösterdi.
Tartışmalı kararlar ve uluslararası i̇lişkiler
Suudi Arabistan i̇lişkileri
Von der Leyen, Suudi Arabistan ile yakın güvenlik işbirliğini destekledi ve bu durum, Yemen'de savaş yürüten ve büyük insan hakları ihlalleri nedeniyle kınanan ülkeyle olan savunma planı nedeniyle Alman muhalefet partilerinin eleştirisine maruz kaldı. 2016'da Suudi Arabistan ziyareti sırasında başörtüsü takmayı reddetmesi de tartışma yarattı.
AB'de artan siyasi gerginlik
Son güvenoyu sonrasında, Sosyalistler, Liberaller ve Yeşiller von der Leyen'den rotasını değiştirmesini talep etti. Sosyalist MEP Cecilia Strada, "Ne sağla ne de von der Leyen ile" diyerek oylamayı boykot ettiğini açıkladı.
Akademik kariyerdeki tartışmalar
Von der Leyen'in tıp doktora tezi de intihal suçlamalarıyla gündeme geldi ancak üniversite, tezi gözden geçiren komisyonun bağımsızlığı sorgulanmasına rağmen doktora derecesini iptal etmeme kararı aldı.