‘Aynı işi senelerce yapan esnaf yok’
“Piyasada aynı işi senelerce yapan insan yok. İnsanlar pastane açıyor en fazla 2 yılın sonunda bitiyor. Ortalama esnaf ömrü 5 yılı bulmuyor. Eskiden esnaflar tarihi bir geçmişe sahipti. İşsizliği önleyen en büyük unsurdu. 3 çocuğu vardır, üçü de dükkana gelir. Siz bunların hepsini bir kenara itiyorsunuz. Dünyanın hiçbir kentinde sabahtan akşama kadar esnafla rekabet edebilecek bir sistem yok. İnsanlar en azından bir nefes alsın. Avrupa’da 6’yı 1 geçsin aldığınız ürün elinizde kalır. Kasiyer 'kapalıyız' der. Bizde biz kaçta kapatıyorsak bizi geçecek saatlere kalıyor. Esnaf kapatıyor, marketler ondan sonra kapatıyor. Böyle haksızlıklar var.”
‘7 bin 200 günü dolduran esnaf prim ödemesin’
“Esnafın sosyal güvenlik primini zamanında yatıracak hali yok. 7 bin 200 günü dolduran esnaf primini ödemesin. Sağlık primini ödesin, maaş almasın. En azından devlete de bir yük gelmesin. Benim yanımda çalışan 7 bin 200 günde emekli olacak, ben 9 bin günde. Ben 18 saat çalışacağım, o 8 saat çalışacak. Bu haksızlığı önleyelim.”
‘Hacizler esnafı tehdit ediyor’
“Esnafın genel şikayetleri; haksız rekabet, kredilere ulaşamama sıkıntıları, son günlerde yaşanan hacizler… Diyelim ki insanların bir evi var, onun vergisini zamanında yatırmazsa bütün gayrimenkullerine, bankalarındaki paralarına haciz uygulanıyor. Herkesi zora sokan bir uygulama.”
‘Esnaf kredilere ulaşamıyor’
“Haksız rekabet var. Krediye ulaşmak için formaliteler çok ağır. Normal ticari faizlerin yüzde 50’lerin üzerine çıktığı bir dönem. Bu insanlar demek ki enflasyonda yüzde 50 rakamını baz aldığınız zaman sizin evinizdeki 1 kilo domateste, 1 kilo yağda, 1 kilo makarnada yüzde 50 girdi maliyetlerindeki faiz oranları var. Bunları birleştirdiğiniz zaman enflasyonun bu şekilde düşmesi mümkün değil. Ne yapılması lazım? Evvela üreticiyi, çiftçiyi mutlu etmek lazım ki arazisini ekebilsin. Nüfusun yüzde 72’si büyük şehirlerde. Köyden kente göçü durduramıyorsunuz, ekim alanlarınız boş kalıyor, eken para kazanamıyor. Ancak bunların ticaretini yapanlar arada para kazanıyor. Tarlada fideyi veriyorsunuz, kendi arazisinde işçi oluyor ya da açtığınız diğer yerlerde tezgahtar oluyor esnaf. Bunun önüne geçilmesinin yolu dünyanın uyguladığı sistem. Ürünlerin künyeleri ile birlikte hangi halden nereye geliyor? Bir de bildiğiniz üzere köylünün kendinin ürettiği, hale gelmeyen ürünler var. Bunlar yoldaki kontrollerle ortaya çıkacak rakamlar değil. ‘Kantarın topuzu kaçtı’ deriz ya, kaçırmadan yapılacak tek şey bu dediklerimizin hayata geçirilmesi.”
‘Kiralarda stopaj kaldırılsın’
“Enflasyonda mevsimsel düşüşü yaşıyorsunuz. Sera bitkileri bitti, açık örtü bitkileri piyasada, yarın tarla bitkileri piyasada olacak. Ama temel mallarda fiyatların gerilediğini görmek mümkün mü? Enflasyonu artırmamak için kiralardaki kira stopajını kaldırın. 20 bin liralık bir dükkanın ayda 4 bin lira stopajı var. Bu mal sahibi zaten bunu aldığını gelir gösteriyor. Dolayısıyla bu paranın vergisini ödüyor. Esnafın bu ödediği nedir? Bunların ortadan kaldırılması lazım. Mülkün sahibi kimse vergiyi ondan alın. Biz kiracıyız, kiramızı rahat ödeyelim.”
‘Esnaf toplumun sorunlarına müdahale eden önemli bir figür’
"Bir de esnafın geleneksel yapısının bozulmaması lazım. Esnafı sadece bir ürün satan insan olarak görmeyin. Toplumun bütün sorunlarını en iyi gören ve onlara müdahale eden toplumdaki en önemli figürler. Düşünün oradaki esnaf olmadığı zaman en basit bir yalamada ‘esnaf kurtardı’ deniyor. Caddelerin aydınlanması, esnafın orada hayatını idame ettirmesi bir güvence. Başınız dara düştüğünde hemen ulaşıp yardım isteyeceğiniz insan. Bunu sadece üç-beş kişinin tekeline bırakırsanız ne olacak? Onlar bu imkanı sağladıktan sonra artık sizin fiyatlara müdahale etmeniz, rekabet edebilmeniz ortadan kalkacak.”