Nurten Sırma: 'Gıda güvenliği ihmale gelmez'

Hal yasasının geçmişten bu yana tartışıldığını hatırlatan Nurten Sırma, düzenlemenin temel hedefinin üretim hattını iyileştirmek ve çiftçinin konumunu güçlendirmek olduğunu söyledi.

2010 yılında çıkan hal kanunu, 2012'de yürürlüğe girdi. Sebze meyve ticaretini düzenlemeyi hedefliyordu. Ancak çiftçi hâlâ kaybeden tarafta. Türkiye’nin nüfusu resmi olmayan rakamlara göre 120 milyon kişi. 500 bin çiftçi, 120 milyon kişiyi beslemeye çalışıyor.

Yeni hal yasası hakkında bilgiler veren Sırma, şunları söyledi:

Toptancı hallerinde yer alma ve hal kurma hakkı üretici örgütlerine verilecek. Bu olumlu bir adım. Ancak bu örgütlerin başındaki isimlerin bağımsızlığı konusunda tereddütlerim var. Marketler, çiftçiye ‘benim için ekeceksin, şu fiyattan vereceksin’ diyerek şartları belirliyor. Çiftçinin başka seçeneği yok. Hallerde ise 175 merkezden sadece yaklaşık 30’u gerçekten işlevsel.

Depolama koşullarındaki yetersizliklerin gıda israfına neden olduğunu vurgulayan Sırma, “Sebzeler, uygun olmayan depolarda çürüyüp çöpe gidiyor. Bu da hem ekonomik kayıp hem de gıda israfı anlamına geliyor” dedi.

Yeni yasa kapsamında kayıt dışılık sorununun da ele alındığını belirten Sırma, şöyle konuştu:

Türkiye'de üretilen sebze meyvenin yüzde 60’ı hallere gitmeli. Ancak hal kayıt sistemine baktığımızda bu orana ulaşılamıyor. Üreticiden mal almayan markete 50 milyon TL, serbest rekabeti engelleyenlere 1 milyon TL, bozuk ürünleri kayıt altına almadan çöpe atanlara ise 200 bin TL ceza öngörülüyor. Ambalaj ve taşıma kurallarına uymayanlara da 36 bin TL ceza kesilecek. Tüm bu düzenlemelerle amaçlanan çiftçinin elini güçlendirmek. Ancak bu yeterli olur mu, yaşayıp göreceğiz. Temennimiz fiyatların düşmesidir. Ancak bu yıl hasat miktarı düşük ve kalite sorunları var. Ayrıca fırsatçılar da devrede. Bu durum fiyatlara olumsuz yansıyabilir.

Salmonella ve bacillus bakterileri üzerine konuşan Sırma, sözlerini şöyle noktaladı:

Gıda güvenliği ihmale gelmez. Geri çağırma mekanizması çok önemlidir. Avrupa'da sıkça yapılırken, Türkiye’de bu uygulamayı neredeyse hiç duymuyoruz. Hatalı üretimin arkasında durmak da bir sorumluluktur. İyi insan olmadıkça hiçbir para cezası yeterli olmayacaktır.