Yapay zeka ve robotik: Ne noktaya geldiler? Hangi mesleklerin koltuklarına adaylar?

İyi Aile Robotu dizisinin ana karakteri robot Babür'ü hatırlayın. O zamanların 'son teknoloji ürünü' olan Babür, evde yemekten temizliğe her türlü görevi yerine getirebiliyordu. Peki robotlar gerçekte neler yapabiliyor? Geçmişten günümüze üretilen robotlar birçok farklı işi yapmakta kullanıldı. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte üretilen insanımsı robotlara en başta garsonluk yapma, bir ürünü başka bir yere taşıma gibi görevler verilirken artık robotlar polis köpeklerinin yerine geçebiliyor, aşçılık yapabiliyor veya hemşire görevlerini üstlenebiliyor.

Geçen haftalarda Elon Musk'ın Tesla şirketinin tanıttığı insansı robot Optimus'un, gündelik işleri yerine getirmek için tasarlanırken aynı zamanda 'tehlikeli' görevleri de yerine getirebileceği açıklanmıştı.

Japonyalı bir mucit ise, meşgul olduğunda kullanabileceği kendisinin kopyası altı robot üretti. Son 18 yıldır kendisine benzeyen robotlar üreten Hiroshi Ishiguro, yapay zekaya sahip klonlarını vakit bulamadığı bazı görevleri tamamlamak için kullanıyor. Mucidin yarattığı robotlar kendi kendine yürüyemiyor ancak Ishigoru'nun yüz ifadelerini kopyalayabiliyor, ders anlatabiliyor.

Robotlar evinizde bulunan evcil hayvanlarınızın, servis hayvanlarınızın veya polis köpeklerinin bile yerini alabilir. Yapay zeka destekli bu 'hayvanlar' dört ayak üzerinde yürüyebiliyor ve verilen komutları yerine getirebiliyor.

Dünyanın farklı noktalarında robot köpekler emniyet departmanlarında emniyet güçlerinin bünyesinde kullanılabiliyor. Bu robot köpekler polislerle birlikte operasyon sırasında acil durumlarda personele ekstra yardım için kullanıyor. Bazı durumlarda üzerlerine sniper gibi ateşli silahlar ekletilip 'durdurulamaz' robotlar üretilebiliyor.

Robotlar, yeni müzik türlerini öğrenerek benzersiz parçalar besteleyip onları çalabilir. Uzun bir süredir aramızda olan bu müzisyen robotlar, orkestralara enstrümanlarla eşlik edebilir, kendi müzik gruplarında çalabilir ve hatta orkestra şefliği bile yapabilirler.

Geçen hafta İsveç'in Malmö kentinde senfoni orkestrasına eşlik eden bir robot çellist vardı. İsveçli besteci Jacob Mühlrad'ın 'Veer' ismini verdiği eserin özellikle robot çelliste göre yazıldığı bildirilmişti.

2017 yılında Toskana, İtalya'da ilk kez düzenlenen Uluslararası Robotik Festivali kapsamında verilen konsere iki kollu insansı bir robot olan YuMi orkestra şefliği yapmıştı.

Bir İtalyan besteci ve elektronik müzik yapımcısı olan Leonardo Barbadoro, robotik orkestra geliştirmişti. Bu robotlar geleneksel enstrüman çalabilirken çıkardıkları Musica Automata adlı bir albüm bile var.

Yapay zeka kullanılarak hastalıklarla mücadelede bir adım öne geçilebiliyor. Yüksek miktarda hasta verisini kullanarak tıbbi taramalar yapan yapay zeka, genetik bilgileri analiz ederek, doktorların gözünden kaçabilecek küçük detayları ve anormallikleri belirleyebiliyor. Böylelikle doktorlar hastalara yapay zeka sayesinde hastalıkların erken aşamasında doğru teşhisler koyabiliyor.

Hastalık teşhisinin ötesinde yapay zeka, cerrahi uygulamalara da dahil olabiliyor. Ameliyathanede cerrahların karar almasına yardım ederken robotlar ayrıca hassas prosedürlerde cerraha yardımcı olabiliyor. Ameliyathanelerde yapay zeka ile işbirliği içerisinde çalışan cerrahların becerilerinin artması öngörülüyor.

Bu zamana kadar sadece garsonların görevlerini yapmak için üretilen robotlar artık kendileri yemek pişirebiliyor. 2021 yılında Dijital Tüketici Elektroniği Fuarı'nda tanıtılan bir robotik mutfak görenleri bir hayli şaşırtmıştı. Mutfağın kendisiyle entegre olan bu robot adeta mobilyaların bir parçasıymış gibi üretilerek ileri geri gitmesi için bir ray sistemi bile konulmuştu. Bu robot, istenilen her yemeği yapabiliyor.

İnsana benzeyen bu robot, aslında bir hemşire. Özellikle yaşlılara yardım etmek için tasarlanan robot Grace, bir arkadaş görevi görüyor. Hava durumu hakkında bilgi verebiliyor, ateş ölçebiliyor ve termal kamera sayesinde karşısındaki kişinin yüz ifadelerini izleyebiliyor.

Robot gazeteciliği, yapay zeka robotlarının verileri yazılım aracılığıyla otomatik olarak işleyerek habere dönüştürmesiyle oluşur. Robotlara dayalı gazetecilik, diğer adıyla robot gazetecilik, otomatik, otomize veya algoritmik gazetecilik olarak adlandırılabilir. Robot gazeteciliği, medya sektörü geliştikçe yaygınlaşarak kullanılmaktadır.

Geçen haftalarda, Polonya'da faaliyet gösteren bir radyo, çalışan tüm gazetecileri kovup yapay zeka ile yayın yapmaya başladı. OFF Radio Krakow adlı bir radyo istasyonu, gazetecilerini işten çıkarıp yayınlarını yapay zeka ile yayını sürdürme kararı aldı. Bu konu hakkında başlatılan tartışmaya ülkenin dijital bakanı dahil birçok kişi dahil oldu, gazetecilerin işlerine dönmesi için 15 bin imza toplandı.

Yapay zeka aracılığıyla depremler, sel felaketleri, volkanik patlamalar, kasırgalar olmadan önce tespit edilebiliyor. Yapay zeka (AI) müşteri hizmetleri, ticaret, sağlık hizmetleri gibi bir çok alanda insanlara yardımcı olurken artık doğal afetleri tahmin etmek için de kullanılıyor.

Sismik verileri kullanan yapay zeka, oluşacak olan depremlerin büyüklüğünü analiz etmede kullanılabiliyor. Yakın zamanda Georgia Southern Üniversitesi'de bir Türk araştırmacı, yapay zeka algoritmalarını kullanarak depremleri yüzde 91 doğruluk oranıyla tahmin etmeyi başardı.