Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 18 Ekim 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğle, vergi mükellefi olmayanların da vergi mükellefleriyle yapacakları 7 bin lira üzerindeki ödemelerini banka, finans kurumları veya posta idaresi aracılığıyla yapmaları zorunlu hale getirildi.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) hazırladığı 7 bin liranın üzerindeki mal veya hizmet alımlarında tevsik (belgeleme) zorunluluğu infografiğine göre, nihai tüketiciler dahil, tevsik zorunluluğu kapsamında olanların 7 bin liranın üzerindeki her türlü mal veya hizmet alımlarına ilişkin tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunlu.
Tüketicilere en az 5 bin lira ceza
Hürriyet'in haberine göre, 7 bin lira zorunluluğuna uymayan birinci sınıf tüccarlar (bilanço esası) ile serbest meslek erbabı hakkında 20 bin liradan, ikinci sınıf tüccarlar (işletme hesabı esası), defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 10 bin liradan, bunlar dışında kalanlar hakkında 5 bin liradan az olmamak üzere işleme konu tutarın yüzde 10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bu durumda tüketiciler en az 5 bin liralık ceza ile karşı karşıya kalabilecek.
GİB’in konuyla ilgili çalışmasında kime nasıl ceza uygulanacağına yönelik örnek verildi. Burada verilen bir örneğe göre; nihai tüketici Ayşe Hanım kuyumcudan 25 bin lira tutarında altın bilezik aldı. Bu tutarın tamamını elden ödedi. İşleme konu tutarın yüzde 10’u 2 bin 500 liraya denk geliyor. Bu durumda 2 bin 500 lira, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarlarının altında kaldığından, nihai tüketici Ayşe Hanıma 5 bin lira ceza kesilecek. Satıcı kuyumcu eğer birinci sınıf tüccarsa 20 bin lira, ikinci sınıf tüccarsa 10 bin lira ceza ile karşı karşıya kalacak. Eğer tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanların, durumu ödemeyi takip eden 5 iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirmesi halinde, ödemede bulunan adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek.
Kartı olmayanları da ilgilendiriyor
18 Ekim 2024 itibarıyla Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğe göre, vergi mükellefi olmayanların da vergi mükellefleriyle yapacakları 7 bin lira üzerindeki ödemelerini banka, finans kurumları veya posta idaresi aracılığıyla yapmaları zorunlu hale getirilmişti. Düzenlemeyle, tahsilat ve ödemelere ilişkin tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda hem ödemeyi alana hem de ödemeyi yapana ayrı ayrı ceza uygulanacak. Ceza kesilmesi için ödemeyi yapanın vergi mükellefi olup olmamasına bakılmayacak. Banka hesabı olmayan ya da kredi kartı kullanmayan kişiler de 7 bin lira üzerindeki ödemelere ilişkin belgeleri tevsik etmek durumunda olacakları için, bu kişilerin ödemelerini banka veya PTT şubeleri ile ATM’lere giderek satıcıların hesaplarına yapmaları durumunda da tevsik zorunluluğuna uyulmuş sayılacak.
Taksitli işlemlerde tevsik mal veya hizmet bedelinin toplam tutarının 7 bin lirayı aşması durumunda, taksit tutarları bu sınırın altında kalsa bile her bir tahsilat ve ödemenin, aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması gerekecek. Aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemlerin toplam tutarının 7 bin lirayı aşması durumunda, işlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin altında kalsa bile, aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunlu olacak.