Türk Dışişleri Bakanlığı, NATO üyesi Norveç'in 2019'da Türkiye'ye karşı uygulamaya koyduğu savunma sanayi kısıtlamalarını kaldırma kararı aldığını bildirdi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, X hesabından yaptığı paylaşımda, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide ile bir telefon görüşmesi yaptığını belirtti.
Keçeli, "Norveç Dışişleri Bakanı Eide, Norveç’in 2019 yılında Türkiye’ye karşı uygulamaya koyduğu savunma sanayi kısıtlamalarını kaldırma kararı aldıklarını aktardı" ifadesini kullandı.
Bakan Fidan'ın karardan memnuniyet duyduğunu belirten Keçeli, bu tip kısıtlamaların müttefiklik ruhuna uygun olmadığını kaydetti.
Finlandiya da 2019 yılından bu yana yürürlükte olan "Türkiye'ye askeri teçhizat ihracatı ambargosunu" kaldırıldığını ve satış için lisans verildiğini 2023 yılı başında duyurmuştu.
Türkiye'ye ambargo uygulayan ülkeler hangileri?
Ancak NATO'nun kurucu üyelerinden Norveç, Türkiye'ye yönelik silah ambargosu uygulayan tek ülke değil. Şimdiye kadar Türkiye’ye yönelik uygulanan yaptırım ve ambargo uygulayan NATO ülkeleri listesinde öne çıkanları şu şekilde:
S-400'ler sonrası Türkiye'yi CAATSA ile hedef alan ABD
Türkiye’ye savunma sanayisinde en ağır yaptırım uygulayan ülkelerin başında gelen ABD Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi tedarik etmesi üzerine 2017 yılında ABD Senatosunda kabul edilen “ABD’nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşı Koyma Yasası (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act -CAATSA) yaptırımını Türkiye’ye karşı da uygulamaya koymuştu. Türkiye’ye karşı yürürlüğe sokulan CAATSA yaptırımları kapsamında; Savunma Sanayii Başkanlığı, dönemin SSB Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, dönemin SSB Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Faruk Yiğit, SSB Hava Savunma ve Uzay Daire Başkanı Serhat Gençoğlu ve SSB Hava Savunma ve Uzay Daire Başkanlığı Grup Müdürü Mustafa Alper Deniz listeye eklenmişti. ABD ayrıca, Türkiye’yi üretim ortağı olduğu F-35 savaş uçağı projesinden de çıkarmıştı.
Altay'a ambargo koyan Almanya
Türkiye’nin ilk milli tankı Altay ana muharebe tankında ilk olarak Alman MTU şirketinin ürettiği motor ve RENK şirketinin ürettiği transmisyon kullanılması planlanmıştı. Prototip üretimleri de bu sistemler ile gerçekleştirilmişti. Ancak seri üretim aşaması için gerekli olan güç sistemleri, Alman hükümetinin ambargosuna takılmıştı.
Türkiye'nin Suriye'deki operasyonlarını hedef alan Fransa ve İtalya
Türkiye’nin önemli ihtiyaçlarından biri olan uzun menzilli hava savunma sistemi konusunda Fransa ve İtalya ortaklığında SAMP-T projesi yürütülüyordu; bu kapsamda Türkiye, Fransa ve İtalya, 2017 senesinde Fransız-İtalyan konsorsiyumu EuroSam ile SAMP-T hava savunma sisteminin birlikte üretilmesini de içeren bir çalışma başlatmışlardı. Ancak 2019 yılı sonuna doğru Türkiye'nin Suriye'de Barış Pınarı Harekatı'nı başlatması nedeniyle özellikle Fransa tarafından süreç aksıya alınmıştı.